Structuur weg

Sophies zoon Olivier (16) zit vol in de puberteit en dat gaat hem tot maart 2020 eigenlijk heel goed af: hij heeft veel vrienden, is populair op school en sport bijna dagelijks. Discipline heeft hij dus op sportief vlak zeker, op school helaas iets minder. Sophie: “Het was voor hem altijd al lastig om buiten schooltijd om zijn huiswerk te doen, maar hij deed tijdens de lessen wél mee. Toen dat wegviel, samen met zijn sportieve en sociale leven, had dit een enorme impact. Zijn dag-en-nacht-ritme draaide volledig om. Hij zat tot 04.00 uur te gamen of videobelde tot diep in de nacht met zijn vrienden. Daardoor werd hij niet op tijd wakker voor zijn lessen.”

Naarmate de lockdown vordert, wordt het er thuis niet gezelliger op. “Je zit op elkaars lip en dat leidt tot conflict. Iedere dag hadden we ruzie over dezelfde dingen, iedere dag moest ik hem uit bed slepen en ging hij wéér naar buiten om vrienden op te zoeken. Ik heb zijn sleutels afgepakt en wifi er ’s nachts uitgetrokken, maar dat soort kinderachtige dingen zijn bij een puber geen oplossing.”

Ontsnappen

Sophie is een alleenstaande moeder, haar ex-partner woont in Italië. Na een paar maanden weet ze zich geen raad meer. “We zaten in een vicieuze cirkel waarin we alles van elkaar stom vonden. Die moesten we doorbreken. Olivier had schijt aan alles wat ik zei en ik miste daarin de back-up van een partner. Tijdens de tweede lockdown was ik zó moe en klaar met de situatie dat ik mijn ex gevraagd heb terug te komen naar Nederland. Hij huurde tijdelijk een huis in Amsterdam, ik verhuurde mijn eigen huis en vertrok voor tien weken naar een van mijn oudste vrienden in het buitenland.”

De ingelaste pauze helpt. Sophies ex ervaart dezelfde problemen met Olivier, maar als Sophie terugkomt merkt ze aan het gedrag van haar zoon dat er iets veranderd is. “Olivier heeft uitgesproken dat hij het fijn vindt dat ik weer terug ben en erkent dat hij zich niet goed heeft gedragen. Waarschijnlijk omdat zijn vader nóg strenger is dan ik”, grinnikt ze. Toch is het nog geen gelopen race. “Hij heeft stress omdat hij achterloopt op school. Daardoor is hij nog steeds niet te genieten. En hij spreekt continu af met vrienden, gaat naar huisfeestjes. Dat vind ik echt verschrikkelijk, maar wat kan ik doen? Een zestienjarige opsluiten?”

Impact op pubers

“Ik vind het lastig om te bepalen waar het om gaat: is het ‘normaal’ gedrag voor een zestienjarige, of heeft de pandemie écht een serieuze impact op pubers? Ik ben wel benieuwd hoe experts daarover denken.”

Ze vervolgt: “Feit is wel dat ik in mijn omgeving meer ouders hoor die te maken hebben met extra dwarse en sikkeneurige pubers. De tijd die ze normaal spenderen aan sport en vrienden, vullen ze nu met Netflix en scrollen op hun telefoon. Niet heel stimulerend. De kwaliteit van het thuisonderwijs laat ook te wensen over. Leerlingen krijgen veel ruimte en eigen verantwoordelijkheid, maar dat is niet geschikt voor iedereen. In die ruimte kun je ook verzuipen.”

Lees ook
Hoe houd je je pubers thuis nu de rek eruit is? Deze opvoedkundige geeft tips

Blowen

Angelique heeft twee zoons van 18 en 16 jaar oud. De jongste, Bram, heeft ADHD. “Hij is superintelligent, maar functioneert heel slecht op school. We proberen hem door zijn middelbare schooltijd te loodsen, maar door de lockdowns valt alle structuur steeds opnieuw weg. Hij bleef eindeloos in bed liggen en miste veel lessen. Steeds vaker ging hij aan het eind van de middag naar het park met vrienden, waar hij steeds vaker blowde. Dat zorgde ervoor dat hij zijn interesse in alles kwijtraakte, waardoor het bergafwaarts ging. Zijn kleedgeld gebruikte hij om te blowen, hij miste sportlessen en kreeg een steeds grotere mond en een korter lontje. Het werd veel ruzie, fel ook.”

De problemen met Bram vallen ook op bij Mark, Angelique’s oudste. Hij wordt steeds botter tegen zijn broertje en laat weten dat hij veel stress ondervindt door het continue geruzie in huis. Hij vindt dat er iets moet gebeuren. Angelique en haar partner zijn het met hem eens. Ze melden Bram aan voor een traject in de verslavingszorg. “Hij mag meedoen, omdat hij nog niet verslaafd is. We waren bang dat hij al te ver zou zijn, dat was gelukkig niet het geval. Hij lijkt tot nu toe gemotiveerd om mee te doen. Ik hoop dat dit zo blijft.”

Uitzitten

Haar oudste zoekt zijn heil niet in blowen, maar heeft het op een andere manier zwaar. Hij werd in vorig jaar januari 18 jaar oud en keek uit naar het jaar van zijn leven: rijlessen volgen, ’s zomers met vrienden naar Lowlands, ‘eindelijk’ legaal drank mogen kopen. Angelique: “Toen dat wegviel, raakte dat ook hem. Hij werd somberder, maar ook opstandig. Hij heeft het gevoel dat alles van hem wordt afgepakt. Hij wordt ook steeds gevoeliger voor de praatjes van types als Thierry Baudet, die tegen de coronamaatregelen zijn.”

“Daar ga ik dan ook tegenin”, vertelt ze. “Verder probeer ik naar hem te luisteren en naar oplossingen te zoeken. Helaas komt dat steeds vaker neer op ‘uitzitten’. Het is pijnlijk om te zien dat allebei je kinderen het zwaar hebben. Ik gun hen meer structuur, maar ik kan het hen niet geven.”

(*echte namen zijn bij de redactie bekend)

Lees ook
Hoe krijg je pubers – in coronatijd – weer in hun ritme?