Het was een schrikbeeld: afgelopen vrijdag, op Black Friday, leken Nederlandse winkelstraten wel op mierenhopen. Dat leverde veel commentaar op, want: corona.
Maar bewijs dat winkelen tot grote uitbraken leidt is er niet.
‘Het is soms te druk’
Burgemeesters in de veiligheidsregio’s maken zich zorgen over de te drukke winkelstraten, pent Trouw. Ze denken dat het virus flink verspreid kan worden door winkelend publiek. En dan staan we ook nog aan het begin van feestmaand december waarin we cadeaus, eten en meer van zulks willen inslaan.
Maar landelijke maatregelen treffen om winkeldrukte tegen te gaan? Dat gaat het Veiligheidsberaad, waarin burgemeesters van de 25 veiligheidsregio’s zitten, te ver. “Het is soms druk en ook té druk. Op die plekken wordt ingegrepen en zo gaan we verder”, aldus voorzitter Hubert Bruls. Burgemeesters zoeken ondertussen driftig naar manieren om het winkelbezoek te spreiden.
Geen nieuwe piek
Maar de vraag is of de zorgen over die drukke winkelstraten wel terecht zijn. Want, zo blijkt, er is geen bewijs dat winkelend publiek tot grote uitbraken heeft geleid. En ook in de cijfers van het RIVM komen winkels niet voor als de locatie waar mensen snel besmet raken. Net zoals winkelstraten geen locaties zijn waar je gemakkelijk besmet kunt raken.
We weten immers dat de kans op besmetting in de buitenlucht klein is, vooral als mensen doorlopen en je niet vijftien minuten of langer op minder dan anderhalve meter van elkaar blijft staan en praten.
De ophef om de winkelstraten van vrijdag lijkt op de enorme verontwaardiging die ontstond nadat Nederlanders op zonnige dagen tijdens de eerste lockdown massaal naar het strand gingen. Maar die dagen leidden niet tot een piek in besmettingen.
Alsnog besmet
En dat noemen deskundigen logisch, want wederom: besmettingen vinden vooral plaats als mensen langer dan een kwartier binnen anderhalve meter afstand van elkaar staan. Volgens het RIVM is dat de manier waarop je het snelst corona kunt krijgen. Maar ondanks alles blijft er een kans dat winkelende mensen alsnog besmet raken in winkelstraten en winkels.
Zo besmette een Zuid-Koreaanse vrouw een heel filiaal van Starbucks in Seoul. Ze had corona en was een zogenaamde ‘superspreader’, waardoor ze 27 (!) gasten en medewerkers wist te besmetten. De kans op een besmetting als je langs iemand loopt met corona lijkt nihil. Daarom krijgt het Starbucks-geval veel aandacht. Want ook al is de kans om besmet te raken in een winkelstraat erg klein: in menige drukke straat heb je daardoor wél duizenden keren een minieme kans op een besmetting.