Op een grauwe ochtend in juni sta ik na een lange autorit voor de lokale supermarkt in Nijmegen. Ik app de cameraploeg waar ik mee werk dat ze in de auto mogen wachten omdat we anders te veel bekijks trekken. Alsof we op pad zijn voor de wekelijkse boodschappen, lopen mijn collega van de Rijksvoorlichtingsdienst en ik door de winkel om de planning door te spreken.

“Het is al ingewikkeld, en dan kom ik”, verontschuldigt koningin Máxima zichzelf als ze even later met een entourage van beveiliging, Rijksvoorlichtingsdienst en pers een kleine opstopping veroorzaakt bij de ingang van de supermarkt. Ze wil hier de medewerkers spreken over de coronamaatregelen. Winkelend publiek staat perplex als ze plots naast de koningin bij de vleeswaren en de kazen staan.

Daar waar ze aangekondigd aankomen staan groepjes Oranjeliefhebbers met cadeautjes en bloemen op hen te wachten, en dat mag nu juist in tijden van corona niet. De agenda van het koningspaar blijft het afgelopen jaar zoveel mogelijk geheim.

Staatsbezoek Indonesië

Nog voor de pandemie losbarst, brengen koning Willem-Alexander en koningin Máxima een staatsbezoek aan Indonesië. Een historische reis, want de koning maakt vrij onverwachts excuses voor het Nederlandse geweld tijdens de dekolonisatie.

Tijdens het staatsbezoek meldt de World Health Organisation dat COVID-19 een pandemie is en ontstaat er onrust in Nederland. Koningin Máxima vindt het raar om niet in Nederland te zijn: “Onze kinderen en vrienden zijn daar. Iedereen wordt zenuwachtig.”

Eenmaal terug op eigen bodem maakt het koninklijk gezin een video waarin zij klappen voor de zorg, die vervolgens op social media wordt geplaatst. Daarna kan de koning zich klaarmaken voor een tv-toespraak. Hij sprenkelt vanachter zijn bureau wat hoop op ons en vertelt dat we naast corona het ‘eenzaamheidsvirus’ niet mogen vergeten.

Koningspaar in topvorm

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima reizen Nederland door om ziekenhuizen, GGD’s, het RIVM, theaters en de horeca te bezoeken. Ze willen op de hoogte blijven en een luisterend oor bieden. Ik ben bij verschillende bezoeken aanwezig en merk dat ze in topvorm zijn. In maart belt de koning zelf met een Duits bedrijf dat beademingsapparatuur maakt om apparatuur en maskers voor Nederland te bestellen.

Koningsdag unieker dan ooit

Op Koningsdag laten koning Willem-Alexander en koningin Máxima camera’s toe op het paleis. Herkenbare familiemomenten worden gedeeld. Zo vertelt prinses Alexia over de band met haar vader en moeder – “best wel hele goede ouders” – en zien we hoe prinses Beatrix via videoverbinding haar jarige zoon moet feliciteren. Een gevoel van solidariteit leeft op bij het idee dat de koninklijke familie tegen dezelfde moeilijkheden aanloopt als wij allemaal.

De toespraak

Op 4 mei weet koning Willem-Alexander te verrassen met zijn toespraak tijdens de Nationale Dodenherdenking. Zijn speeches zijn normaal gesproken niet echt om over naar huis te schrijven, maar deze lijkt recht uit het hart te komen. In verband met 75 jaar vrijheid vertelt de koning vanaf een kille lege Dam over de verhalen van overlevers. Hij kijkt kritisch naar de keuzes die zijn overgrootmoeder Wilhelmina maakte tijdens de oorlog: “Het is iets dat me niet loslaat.”

Het land – inclusief de minder koningsgezinden – praat vol lof over koning Willem-Alexander. Hij lijkt de rol van verbinder meer dan ooit in de vingers te hebben. En net als je denkt dat er niets meer mis kan gaan, dreigt gevaar dan toch in een klein, Grieks en zonnig hoekje.

De kloof

In augustus gaat het koningspaar er in Griekenland op uit met het nieuwe jacht dat ze hebben aangeschaft voor twee miljoen euro. De ‘Alma’, wat staat voor Alexander en Máxima, heeft een keuken, badkamer en slaapplekken aan boord.

Na een avondje dineren poseren ze met een restauranteigenaar, zonder 1,5 meter afstand te houden. De foto wordt nieuws en de koning bevindt zich op glad ijs.

Ik hoef het je niet te vertellen dat het daarna opnieuw faliekant mis gaat. Ondanks dat minister-president Mark Rutte in oktober reizen afraadt, vertrekt de koning toch met zijn gezin naar Griekenland. Terwijl horeca-ondernemers vrezen weer te moeten sluiten en het vermoeide zorgpersoneel opnieuw zwaar belast lijkt te gaan worden, vindt de koning dat een tripje naar zijn Griekse villa en jacht echt niet kan wachten. Een kloof tussen volk in crisis en een goed bedeeld vorst worden op pijnlijke wijze zichtbaar.

Het koningspaar keert terug en moet diep door het stof. Ze nemen een uiterst zeldzame excuses-video op. De koning legt uit dat hij betrokken is, maar dat ook zij fouten maken. Het lijkt een goede zet om zo de brand te willen blussen, maar toch laat de blunder zijn sporen na. Uit onderzoek van Ipsos in opdracht van Nieuwsuur blijkt dat de populariteit van de koning fors gedaald is.

Sinds de misstap houdt het koningspaar zich wat meer op de achtergrond. Ze werken door maar mijden spontane tv-interviews en het delen van familiaire momenten.

2021

In het nieuwe jaar hebben de Oranjes flink wat te vieren. Koningin Máxima wordt vijftig en prinses Amalia achttien. Ook wordt er achter de schermen al hard gewerkt aan een coronaproof Koningsdag in Eindhoven. Het zijn allemaal uitgelezen kansen voor het koningspaar om met persoonlijke interviews en persmomenten meer van zichzelf te laten zien, en wellicht het vertrouwen van de Nederlanders weer wat terug te winnen.

Ik wens jou, jij die dit leest, een gezond en mooi 2021.

Lees ook
Kerst bij de Windsors: Harry geeft grootmoeder badmuts met ‘Ain’t life a bitch’

Sam Hoevenaar