Cijfers

In Nederland zijn inmiddels zeker 5830 mensen overleden aan de gevolgen van het coronavirus. Zo’n 70 procent van hen had onderliggende aandoeningen, blijkt uit cijfers van het RIVM. Vooral het hoge percentage van sterfgevallen met hart- en vaatziekten (43,5%) valt op.

Waarom is het coronavirus juist voor deze groep extra gevaarlijk? 

Dr. Maas: “Als een corona-infectie uit de hand loopt, kan de infectie ook het hart bereiken. Covid kan bijvoorbeeld voor hartontstekingen zorgen. Om daarvan te genezen moet je hart extra werk leveren. Als het al beschadigd is, of bijvoorbeeld bloed niet goed kan rondpompen, komt zo’n ontsteking veel harder binnen. Dat maakt deze groep kwetsbaar.”

“Hartpatiënten zijn overigens niet de enige groep voor wie het virus dodelijker is dan gemiddeld. Ook patiënten met diabetes type II lopen extra risico. Maar wat volgens mij nog veel interessanter is, is dat er veel meer mannen dan vrouwen sterven aan het coronavirus.”

Is daar een verklaring voor?

“Vrouwen hebben een beter immuunsysteem. X-chromosomen zorgen dat het coronavirus wordt afgeweerd en wij hebben er daar twee van en mannen maar één. Zodoende kunnen vrouwen het virus efficiënter bestrijden.”

In dit geval kun je dus spreken van een sterker geslacht. 

“Ja. Al kan een goed afweersysteem ook nadelen hebben, bijvoorbeeld wanneer het lichaam het eigen immuunsysteem gaat aanvallen. Dat soort auto-immuunziekten komen vaker voor bij vrouwen. Maar als je puur naar de covid-infectie kijkt, kun je stellen dat het vrouwelijk lichaam beter tegen dit virus bestand is.”

“Tegelijkertijd is ‘beter bestand’ natuurlijk niet hetzelfde als immuun. In New York en Italië zijn best veel vrouwelijke artsen en verpleegkundigen overleden aan het coronavirus en in Nederland ook een paar. Onze ‘beschermingsmuur’ is misschien iets dikker, maar als het virus keer op keer de kans krijgt ertegenaan te duwen, kan ‘ie alsnog instorten.”

Nog even terug naar de hart- en vaatziekten. Is het voor deze mensen zaak om extra voorzichtig te zijn? 

“Het is belangrijk dat die mensen zich – net als ieder ander – houden aan de coronaregels. Zeker als je zeventig plus bent en een verminderde hart- en/of longfunctie hebt. Dan sta je toch net wat sneller voor de deur van de hemelpoort. Maar dat gebeurt ook hoor. Die groep verstopt zich thuis en dat is wel zo verstandig.”

Is er iets wat je als arts kan doen om deze hartpatiënten te beschermen? 

“Er is onlangs één onderzoek gepubliceerd over een medicijn dat het virus enigszins afremt, maar dat is nog heel pril en de werking is suboptimaal. Wel geldt in het algemeen dat voorkomen beter is dan genezen. Voor het coronavirus is nog geen vaccin en al zou dat er wel zijn, biedt het waarschijnlijk toch geen permanente oplossing. Hart- en vaatziekten zijn daarentegen grotendeels gelinkt aan levensstijl. Net als veel andere ziektes trouwens. Wie gezond leeft, heeft minder kans om ziek te worden.”

U zei dat een corona-vaccin geen permanente oplossing zal bieden, wat bedoelt u daarmee? 

“Dit soort virussen bestaan al miljarden jaren. Ze zijn niet nieuw en gaan ook niet weg. Ze proberen altijd een nieuwe route te vinden om te overleven, of dat nou via vleermuizen, koeien of mensen is. Dit virus verandert continu van gedaante, net als griepvirussen. Daarom hebben we daar ook ieder jaar een nieuw vaccin voor nodig, dat zal voor het coronavirus niet anders zijn.”

Wat kunnen we dan wel doen om het coronavirus de baas te worden én te blijven? 

“Onze manier van leven veranderen. Met z’n allen voor een weekendje weg het vliegtuig in stappen, dat kan echt niet meer. Door onze huidige levensstijl zijn we de aarde aan het uitputten en creëren we de perfecte voedingsbodem voor dit soort virussen.”

“Nu moeten we met elkaar gaan kijken hoe dit anders kan. Reken maar dat een vaccin geen oplossing biedt, want dan komen er gewoon weer broertjes of zusjes van het coronavirus om de hoek kijken. Dit vereist een veel grotere herinventarisatie van de manier waarop we met elkaar en onze omgeving omgaan.”