Wit-Rusland

Zondag werden Protasevitsj en zijn vriendin gearresteerd tijdens een gedwongen tussenlanding in Minsk, van een toestel van Ryanair dat van Athene naar Vilnius vloog.

Het is onduidelijk of het vrijgegeven gespreksverslag authentiek en volledig is. Luchtvaartdeskundigen noemen de transcriptie opvallend. Het gespreksverslag zou namelijk op enkele punten verschillen van de oorspronkelijke verklaring van de Wit-Russische autoriteiten. Daarbij communiceert de Wit-Russische luchtverkeersleider op meerdere momenten onduidelijk, wat zorgt voor achterdocht bij de gezagvoerder.

Dreigende boodschap

Nadat de piloot zich netjes conform internationale richtlijnen meldt bij de luchtverkeersleiding (LVL), komt de LVL zich met een dreigende boodschap. Ze hebben informatie van speciale diensten over een bom aan boord van het vliegtuig, die boven Vilnius geactiveerd kan worden. Daarop dringt de LVL aan om “uit veiligheidsredenen” te landen op de luchthaven van Minsk.

Lees ook
KLM mijdt Wit-Rusland na gedwongen landing vliegtuig en oproep premier Rutte

Bommelding

Als de piloot om meer informatie over de bommelding vraagt, strookt het antwoord van de LVL niet met de eerdere verklaring van Wit-Rusland. Beveiliging zou door een email op de hoogte zijn van de bom. Wit-Rusland zei eerder dat deze dreigmail specifiek bij het vliegveld van Minsk was aangekomen. In het gespreksverslag staat dat de dreigbrief met meerdere luchthavens is gedeeld.

De dienstdoende piloot probeert daarna opnieuw meer informatie over de bommelding te verkrijgen. De LVL reageert enkel met “dit zijn onze aanbevelingen” en daar moeten ze het mee doen. Normaliter wordt de bommelding in meerdere stadia onderzocht door veiligheidsdiensten, maar in dit geval lijkt de LVL zelf te bepalen dat een tussenstop op Minsk noodzakelijk is. Code rood wordt afgegeven, de hoogste alarmfase.

Mayday

Niet veel later wordt het noodsignaal ‘Mayday’ afgegeven en de piloten laten weten naar Minsk uit te wijken. Ondanks dat de LVL meerdere keren een landing in Minsk voorstelt, besluiten de piloten volgens de Wit-Russische autoriteiten zelf daar te landen. “De bemanning is niet onder druk gezet of bedreigd”, aldus het Ministerie van Transport van Wit-Rusland.

Maar het is opvallend dat de straaljager die het Ryanair-toestel naar Minsk begeleidde niet aan bod komt in de transcriptie. Omdat er geen teken van haast of ernst leek te zijn, zorgde de vertraagde reactie van de piloten ervoor dat het toestel inmiddels op enkele minuten afstand van het Litouwse luchtruim vloog.

Lees ook
Vriendin Wit-Russische journalist Protasevitsj zit nog zeker twee maanden vast

Onduidelijk

De vraag is wanneer het gevechtsvliegtuig naast het passagierstoestel vloog en of dat invloed had. Het antwoord daarop kan verklaren waarom de piloot niet doorvloog naar Vilnius. Daarbij blijft het ook onduidelijk waarom Wit-Rusland het gespreksverslag vrijgeeft.