Maandag vinden opnieuw vredesbesprekingen plaats in Turkije. Die onderhandelingen zijn in Istanboel.

Lees hier het liveblog van vrijdag 25 en zaterdag 26 maart.

Liveblog maandag 28 maart

19.52 | ‘Rus Abramovitsj en delegatie Oekraïne wellicht vergiftigd’

De steenrijke Russische zakenman Roman Abramovitsj en Oekraïense vredesonderhandelaars zijn mogelijk vergiftigd rond vredesoverleg in de Oekraïense hoofdstad Kyiv. Volgens de Amerikaanse krant The Wall Street Journal geven de betrokkenen de schuld aan haviken van het Russische regime in Moskou, die de onderhandelingen zouden willen saboteren.

Een Amerikaanse functionaris daarentegen stelt dat informatie van inlichtingendiensten suggereert dat Abramovitsj en anderen ziek werden door iets anders dan een vergiftiging. De oorzaak zou een “milieufactor” zijn geweest. Meerdere leden van het Oekraïense onderhandelingsteam ontkennen dat zij werden vergiftigd. Zij waarschuwen voor speculaties en samenzweringstheorieën.

The Wall Street Journal had gemeld dat de oligarch Abramovitsj, die op verzoek van de regering in Kyiv in de bloedige oorlog met Moskou bemiddelt, en zeker twee hoge leden van de Oekraïense delegatie symptomen van een vermoedelijke vergiftiging hadden. Inmiddels zou de toestand van de drie zijn verbeterd en zijn hun levens niet in gevaar.

Na de bijeenkomst begin deze maand in Kyiv kregen Abramovitsj en de leden van het Oekraïense team rode ogen, een constante en pijnlijke stroom tranen en vervelden hun gezichten en handen. Volgens het journalistieke onderzoeksnetwerk Bellingcat ging het om een ontmoeting in de nacht van 3 op 4 maart en leken de verschijnselen op die van na een aanval met chemische wapens.

De drie met symptomen hadden in de uren ervoor alleen chocolade en water genuttigd, net als een vierde persoon zonder symptomen. Abramovitsj zou enkele uren zijn gezichtsvermogen hebben verloren en werd daarvoor in Turkije behandeld, meldt de Britse krant The Guardian.

19.44 | EU-landen eens over coördinatie opvang Oekraïense vluchtelingen

De EU-landen zijn het eens geworden over een reeks maatregelen die de stroom vluchtelingen uit Oekraïne in goede banen moet leiden en hen moet beschermen tegen mensenhandel. Het tienpuntenplan voorziet onder meer in het koppelen van gegevens die de lidstaten nu nog nationaal opslaan over geregistreerde vluchtelingen. Ook willen de lidstaten de vervoersmogelijkheden per bus en trein voor vluchtelingen coördineren.

Er zijn sinds het begin van de Russische invasie 3,8 miljoen mensen, onder wie de helft kinderen, naar de Europese Unie gevlucht, zei Eurocommissaris Ylva Johansson na afloop van een spoedvergadering van de EU-ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken in Brussel. Meer dan een miljoen van hen trekt verder dan de vier EU-buurlanden van Oekraïne, maar de meesten willen in Polen blijven om zodra het kan terug te keren.

De vluchtelingen moeten zoveel mogelijk informatie krijgen over hun mogelijkheden in hun tijdelijke nieuwe thuisland, en er worden hotlines opgezet waar ze met vragen terecht kunnen. Ook wil de EU dat eerstelijnshulpverleners worden getraind om slachtoffers van mensenhandel te herkennen.

19.32 | Nucleair centrum Charkov verder beschadigd, maar geen straling

Een nucleair onderzoekscentrum in de belegerde Oekraïense stad Charkov is door Russische beschietingen verder beschadigd, maar de kleine hoeveelheid radioactief materiaal in het complex is intact gebleven. Dat meldt de internationale organisatie voor atoomenergie (IAEA) op basis van informatie van de Oekraïense autoriteiten.

Russische troepen hadden zaterdag de installatie in Charkov opnieuw onder vuur genomen. De Oekraïners konden toen nog niets melden over eventuele schade. De installatie was aan het begin van de Russische invasie al stilgelegd.

Het centrum wordt gebruikt voor onderzoek, ontwikkeling en productie van zogenoemde radio-isotopen voor medische en industriële toepassingen. Er kan geen nucleaire kettingreactie plaatsvinden en de radioactieve voorraad is laag.

18.30 | Noodopvang Oekraïners in en rond Den Haag bijna helemaal vol

Bijna elke opvangplek voor Oekraïense vluchtelingen in de regio Haaglanden zit vol. De regio vangt ongeveer 1700 mensen op en zit aan zijn limiet. Af en toe is er misschien nog een plekje vrij, maar voor de meeste mensen moet een plekje ergens anders in het land worden gezocht, laat een woordvoerster van de Veiligheidsregio Haaglanden weten.

18.13 | KRO-NCRV zoekt Oekraïense vluchtelingen voor Passion-processie

KRO-NCRV gaat op zoek naar Oekraïense vluchtelingen die deel uit willen maken van de processie tijdens de opvoering van The Passion volgende maand. Dat bevestigt de omroep na berichtgeving hierover van Omroep Gelderland.

“We zoeken naast jongeren ook Oekraïense vluchtelingen om het kruis te dragen”, zegt een woordvoerder. Deze worden gezocht in de omgeving van Doetinchem, waar het evenement dit jaar plaatsheeft. “De reden daarvoor is dat we in de processie ook aandacht willen besteden aan de situatie in Oekraïne en The Passion zoals elk jaar weer naar het hier en nu trekken met actuele onderwerpen, waaronder de situatie in Oekraïne.”

Oorspronkelijk was het de bedoeling om alleen jongeren die het de afgelopen twee jaar moeilijk hebben gehad met de coronacrisis het kruis te laten dragen. Het thema van The Passion is dit jaar ‘Alles komt goed’. “Die boodschap van hoop heeft natuurlijk ook raakvlak met Oekraïne. Wij vinden het belangrijk om daar aandacht aan te besteden”, aldus KRO-NCRV. De oorlog in Oekraïne komt ook terug in de uitzending.

The Passion wordt ieder jaar op Witte Donderdag in een andere stad opgevoerd. Dit jaar is Doetinchem aan de beurt. De cast bestaat onder meer uit Soy Kroon, Noortje Herlaar en Dennis Weening.

17.15 | Gemeenten wijzen Oekraïense vluchtelingen op sirenetest maandag

Om te voorkomen dat Oekraïense vluchtelingen in paniek raken als maandag het luchtalarm wordt getest, wijzen gemeenten en opvanglocaties vluchtelingen op de sirenetest. Dit gebeurt via een poster en een video die op sociale media wordt gedeeld, meldt het ministerie van Justitie.

Elke eerste maandag van de maand wordt het luchtalarm getest. Vorige maand werd voorafgaand hieraan al een extra waarschuwing gegeven dat het slechts om een test gaat, om te voorkomen dat mensen denken dat het te maken heeft met de oorlog in Oekraïne.

Voor Oekraïners zelf kan die schrik ook groot zijn. Daarom worden ze gewaarschuwd voor de test, die aanstaande maandag om 12.00 uur weer wordt uitgevoerd. In Nederlands, Engels, Oekraïens en Russisch wordt gecommuniceerd over de sirenetest.

“Het geluid van het luchtalarm duurt 1 minuut en 26 seconden”, zo staat op een poster van het ministerie die wordt verspreid. “Er is dan niets aan de hand en u hoeft niets te doen.” Als de sirenes “langer en meerdere malen achter elkaar loeien” is er wel sprake van een noodsituatie, benadrukt het ministerie. “U moet dan direct naar binnen, en ramen en deuren sluiten”, wordt de vluchtelingen verteld.

16.32 | Leger des Heils traint begeleiders gastgezinnen Oekraïners

Het Leger des Heils gaat komende tijd vrijwilligers trainen die gastgezinnen zullen begeleiden bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Het gaat om de gastgezinnen die opvang aanbieden via de organisatie Takecarebnb. Het Leger des Heils denkt deze week de eerste trainingen te gaan geven.

Takecarebnb organiseert in samenwerking met onder meer het Rode Kruis opvang bij gastgezinnen op verzoek van de overheid. De gastgezinnen worden begeleid door vrijwilligers, die onder meer op huisbezoek zullen komen om te zien hoe de opvang verloopt.

De vrijwilligers leren over de cultuurverschillen, zo legt een woordvoerster van het Leger des Heils uit, maar ook over de vraag hoe je mensen kunt ondersteunen als het samenleven na verloop van tijd mogelijk stroever gaat. Daarnaast leert iedereen die bij de opvang betrokken is, tekenen van mensenhandel te herkennen.

Ook de gastgezinnen zelf krijgen een training aangeboden, waarin ze onder meer tips krijgen voor het omgaan met de stress die het bieden van onderdak met zich mee kan brengen.

Het is de bedoeling dat de gastgezinnen ook onderling contact met elkaar houden. “We richten communities in”, aldus de woordvoerster van het Leger des Heils. Dat zijn groepjes gastgezinnen die via WhatsApp contact met elkaar kunnen houden om informatie en tips uit te wisselen.

16.15 | Burgemeester: Irpin is bevrijd van Russisch kwaad

De Oekraïense stad Irpin is volgens de burgemeester volledig heroverd op Russische troepen. “Ons Irpin is bevrijd van het Moskouse kwaad! Eer aan Oekraïne! Eer aan haar verdedigers! Eeuwige herinnering aan de gevallen helden”, meldt de burgemeester van de stad ten noordwesten van Kyiv op Twitter.

Eind vorige week stelde het Britse ministerie van Defensie op basis van inlichtingendiensten al dat de kans reëel is dat Russische troepen bij Irpin omsingeld kunnen worden. Ook bevestigden de Britten Oekraïense meldingen dat een tegenoffensief rond de hoofdstad Kyiv succesvol lijkt.

14.37 | Ministerie: ‘18.369 Oekraïners in opvang, plek voor 29.053’

Nederland vangt momenteel zeker 18.369 vluchtelingen uit Oekraïne op. Dat meldt het ministerie van Justitie en Veiligheid maandag. Gemeenten hebben tot dusver 29.053 plekken gecreëerd, daarvan zijn er dus iets minder dan 11.000 beschikbaar.

De overheid roept Oekraïense vluchtelingen ook op zich te laten registreren in de Basisregistratie Personen (BRP), om zo in aanmerking te komen voor (financiële) ondersteuning. Iets meer dan 11.000 Oekraïners hebben dat tot dusver gedaan.

Er lijkt sprake van een stijgende lijn, of tenminste een piek, in de bezettingsgraad van de opvangplekken. Vorige week schommelde die tussen de 50 en 55 procent, maandag waren ruim 63 procent van alle plekken bezet.

Het totaal aantal vluchtelingen in Nederland ligt vrijwel zeker hoger, omdat er ook mensen zijn die Oekraïners thuis opvangen.

14.04 | VN: ‘Meer dan 3,8 miljoen Oekraïners zijn land ontvlucht’

Meer dan 3,8 miljoen Oekraïners zijn het land ontvlucht sinds het begin van de oorlog, meldt de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN. Zo’n 90 procent van de mensen die zijn gevlucht zijn vrouwen en kinderen.

13.59 | ‘Ontmoeting Zelensky en Poetin pas als deal bijna rond is’

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov zegt dat op korte termijn nog geen sprake is van een ontmoeting tussen de Russische president Poetin en de Oekraïense president Zelensky. De presidenten zouden elkaar volgens Lavrov pas kunnen ontmoeten als de twee partijen dichter bij een deal zijn op hoofdpunten.

Maandag vinden in de Turkse hoofdstad Istanboel opnieuw vredesbesprekingen plaats. Het is nog onduidelijk wanneer de gesprekken precies beginnen.

12.44 | Kremlin: ‘Onderhandelingen met Oekraïne pas dinsdag’

De nieuwe onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne in Turkije beginnen pas dinsdag, meldt het Kremlin. Volgens een woordvoerder arriveert de Russische delegatie pas maandag in het gastland is en is het onwaarschijnlijk dat er dan meteen een overleg zal plaatsvinden.

Een van de Oekraïense onderhandelaars zei zondag dat de gesprekken maandag zouden beginnen. Het is de eerste keer in twee weken dat de delegaties van beide landen weer fysiek bij elkaar komen.

12.32 | ‘Uitlatingen Amerikaanse president Joe Biden alarmerend’

Het Kremlin vindt de uitlatingen van de Amerikaanse president Joe Biden dat Vladimir Poetin een slager is die niet aan de macht kan blijven “zeker alarmerend”. Moskou blijft Bidens verklaringen op de voet volgen, zei een woordvoerder.

Biden ontkende zondag dat hij met zijn opmerkingen een dag eerder in Polen opriep tot een ander regime in Rusland. Het Witte Huis probeerde eerder al duidelijk te maken dat Biden alleen wilde zeggen dat de Russische leider geen macht zou moeten krijgen over zijn buurlanden. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Franse president Emmanuel Macron hebben zich in soortgelijke zin uitgelaten.

11.47 | Lavrov: ‘Ontmoeting Poetin en Zelensky pas bij bijna-akkoord’

Een ontmoeting tussen de Russische president Vladimir Poetin en zijn Oekraïense ambtgenoot Volodimir Zelensky zou nu “contraproductief” zijn, zegt de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov.

Dat is pas aan de orde als beide kanten dichter bij een akkoord zijn over de voornaamste twistpunten, aldus Lavrov tegen Servische media.

11.31 | Nog 160.000 mensen vast in Marioepol, burgemeester wil evacuatie

Ongeveer 160.000 mensen zitten nog vast in Marioepol, meldt de burgemeester. De stad moet volgens hem volledig worden geëvacueerd omdat er een humanitaire ramp dreigt. Marioepol is een van de steden die het zwaarst zijn getroffen tijdens de oorlog die ruim een maand geleden begon.

Inwoners kunnen alleen weg via humanitaire corridors, waar Oekraïne met Rusland steeds nieuwe afspraken voor moet maken. Maandag worden volgens vicepremier Irina Veresjtsjoek nergens in Oekraïne vluchtroutes geopend. Dat is omdat er volgens inlichtingen mogelijk Russische “provocaties” zullen plaatsvinden langs de routes.

10.17 | Russische troepen verlaten bezette stad bij Tsjernobyl-centrale

Russische troepen hebben de Oekraïense stad Slavoetitsj enkele dagen na de bezetting ervan weer verlaten, meldt de burgemeester. In de plaats woont personeel van de oude kerncentrale van Tsjernobyl.

Burgemeester Joeri Fomitsjev zegt maandag dat de Russische militairen na het doorzoeken van Slavoetitsj zijn vertrokken. De regionale gouverneur zei zaterdag dat de stad was ingenomen en dat de burgemeester door de Russische troepen was ontvoerd.

Inwoners hadden tegen de bezetting gedemonstreerd. Slavoetitsj ligt in het noorden van Oekraïne, bij de grens met Belarus. De stad ligt in de regio Kyiv.

09.59 | Oekraïne verwacht geen doorbraak bij vredesonderhandelingen

Rusland en Oekraïne hervatten maandag in Turkije de vredesonderhandelingen. “Ik denk niet dat er een doorbraak zal komen over de belangrijkste kwesties”, zei Vadim Denisenko, adviseur van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski juicht de hervatting van de besprekingen toe en zei erbij dat de partijen bereid moeten zijn over de gevoeligste onderwerpen compromissen te sluiten.

De twee partijen hebben elkaar al weken niet persoonlijk ontmoet, maar zullen vanaf maandag drie dagen besprekingen voeren in Istanbul. Verscheidene gespreksrondes hebben tot nu toe niet geleid tot een beëindiging van de oorlog die na de Russische invasie losbarstte.

06.31 | Meer Duitse deelstaten willen pro-Russische Z strafbaar maken

Meerdere Duitse deelstaten willen dat het pro-Russische Z-symbool strafbaar wordt. Iris Spranger, senator voor de deelstaat Berlijn, zegt maandag in de Duitse krant Der Tagesspiegel dat het Z-symbool in bepaalde contexten gelijk staat aan de goedkeuring van oorlog en agressie.

“Dat zou wettelijk strafbaar zijn en in dat geval zullen we direct ingrijpen”, aldus Spranger.

06.07 | Kyiv: ‘Rusland levert nieuwe raketten aan Belarus’

Het Russische leger treft volgens Kyiv voorbereidingen om nieuwe raketaanvallen op Oekraïne uit te voeren door nieuwe projectielen voor lanceerplatforms naar Belarus te vervoeren, zei de Oekraïense legerleiding zondagavond op basis van de militaire inlichtingendiensten.

De raketten zouden worden gestationeerd bij een eenheid in het zuidoosten van Belarus en zouden bedoeld zijn om te gebruiken met een Iskander-wapensysteem. Deze raketten kunnen worden voorzien van kernkoppen. Het Duitse persbureau DPA kon de informatie niet onafhankelijk verifiëren.

03.16 | Scholz: ‘Ook NAVO niet uit op ander regime in Rusland’

Volgens de Duitse bondskanselier Olaf Scholz behoort een ander regime in Rusland niet tot de doelen van de NAVO. “Het is niet het doel van de NAVO, noch dat van de Amerikaanse president”, zei Scholz zondag tegen de Duitse televisiezender ARD.

De opmerking van Scholz volgt een dag nadat de Amerikaanse president Joe Biden tijdens een toespraak in de Poolse hoofdstad Warschau over de Russische leider Vladimir Poetin zei dat hij “een slager” is die “niet aan de macht kan blijven”.

De opmerkingen van Biden zorgden zowel binnen als buiten de Verenigde Staten voor ophef. Zo waarschuwde de Franse president Emmanuel Macron voor verdere escalatie van de oorlog in Oekraïne.

02.07 | Rusland tegen media: ‘Publiceer geen interview met Zelensky’

De Russische communicatiewaakhond Roskomnadzor heeft zondag Russische media gemaand om geen verslag te doen van een interview met de Oekraïense president Zelensky.

De waakhond, in 2008 opgericht door oud-president Dmitri Medvedev, zegt een onderzoek zijn gestart naar de mediaorganisaties die Zelensky onlangs hebben geïnterviewd.

00.01 | Oekraïne bereid om neutraliteit te bespreken, zegt Zelensky

Oekraïne is bereid om te spreken over het aannemen van een neutrale status als onderdeel van een vredesakkoord met Rusland, zei de Oekraïense president Volodimir Zelensky zondag in een video-interview met Russische journalisten.

Een dergelijke status zou wel door derden moeten worden gegarandeerd en eerst in een referendum aan de Oekraïense bevolking moeten worden voorgelegd. Met neutraliteit wordt in dit verband bedoeld dat Oekraïne nu en in de toekomst afziet van lidmaatschap van de NAVO.

“Veiligheidsgaranties en neutraliteit, niet-nucleaire status van onze staat. We zijn klaar om ervoor te gaan. Dit is het belangrijkste punt”, zei Zelensky, die weigerde andere Russische eisen te bespreken, zoals de demilitarisering van Oekraïne.

Liveblog zondag 27 maart

17.30 | Onderhandelaar: ‘Volgende gesprekken Rusland-Oekraïne in Turkije’

De volgende ronde van gesprekken tussen Oekraïne en Rusland zal van maandag tot en met woensdag plaatsvinden in Turkije, zei de Oekraïense onderhandelaar David Arachamia zondag op sociale media.

Vrijdag gaf zowel Rusland als Oekraïne aan dat de twee partijen moeite hebben nader tot elkaar komen over de belangrijkste politieke geschillen. Zo stelde de Russische onderhandelaar dat de gesprekken gestokt zijn op de “grote politieke kwesties” en dat Oekraïne de onderhandelingen “traineert”.

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba zei dat er geen vooruitgang wordt geboekt op vier van de zes belangrijkste punten en dat zijn land niet van plan is bepaalde eisen op te geven. “Wij staan erop dat er een wapenstilstand en veiligheidsgaranties komen en dat de territoriale integriteit van Oekraïne wordt gegarandeerd”, aldus Koeleba.

Tegelijkertijd meldde de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, die in het conflict probeert te bemiddelen, dat hij nog maar twee onopgeloste grote geschillen ziet tussen Oekraïne en Rusland. Dat zijn de status van de Oost-Oekraïense regio Donbas, waar de pro-Russische zelfverklaarde republiekjes Donetsk en Loehansk liggen, en van het schiereiland de Krim, dat in 2014 door de Russen werd ingenomen.

16.48 | Paus over oorlog in Oekraïne: ‘Barbaars en God-onterend’

De paus heeft het angelusgebed opnieuw aangegrepen om te appelleren tegen de oorlog in Oekraïne. Hij noemde ten overstaan van de gelovigen op het Sint-Pietersplein het conflict zondag “barbaars en godonterend”. Volgens Franciscus doden broeders elkaar zonder elkaar überhaupt te zien, terwijl kinderen zwaar getraumatiseerd raken. “Oorlog verwoest niet alleen het heden maar ook de toekomst van de samenleving.”

De leider van de kerk van Rome benadrukte dat er geen sprake kan zijn van een winnaar. “Elke oorlog is een nederlaag voor ons allen. Oorlog mag nooit gezien worden als iets onvermijdelijks, we mogen er nooit gewend aan raken. De hele wereld moet lering trekken uit zulke conflicten en de gevolgen ervan. Als we dat thema laten liggen dan maken we ons allen schuldig.”

Al sinds het begin van de gewelddadigheden in Oekraïne roept Franciscus op tot herstel van de vrede. Het Vaticaan is bereid te bemiddelen. Om de deur daarvoor open te houden heeft hij Rusland tot dusver niet aangemerkt als agressor. Vrijdag bad hij voor beide partijen om bijzondere bijstand van de Maagd Maria, de moeder van God.

15.26 | Blinken: ‘VS niet uit op ander regime in Moskou’

De Verenigde Staten zijn er niet op uit om een ander regime aan de macht te krijgen in Moskou. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zondag gezegd tijdens een persconferentie met zijn Israëlische collega Jair Lapid. Het beleid is er meer op gericht ervoor te zorgen dat de Russische president Vladimir Poetin “niet de macht krijgt oorlog te voeren tegen Oekraïne of een ander land”.

Blinkens baas Joe Biden stelde de alleenheerschappij van Poetin in het Kremlin en zijn oorlogsdaden zaterdag openlijk ter discussie in een toespraak in Polen. “In hemelsnaam, deze man kan niet aan de macht blijven”. Het Witte Huis probeerde later duidelijk te maken dat Biden geen oproep deed Poetin ten val te brengen, maar alleen wilde zeggen dat de Russische leider geen macht zou moeten krijgen over zijn buurlanden.

Blinken herhaalde dat nog eens in Jeruzalem. “We hebben geen strategie voor een machtswisseling in Rusland of ergens anders”. De Amerikaanse buitenlandminister had daarna een onderhoud met premier Naftali Bennett. Hij omschreef de inspanningen van Israël te bemiddelen tussen Oekraïne en Rusland om een eind te maken aan het conflict als “belangrijk” en “direct gecoördineerd” met Washington.

15.12 | Macron waarschuwt voor escalatie na opmerking Biden over Poetin

De Franse president Emmanuel Macron heeft zondag gewaarschuwd voor verdere escalatie van de oorlog in Oekraïne. Hij deed dat naar aanleiding van de uitspraken van Joe Biden in Polen. De Amerikaanse president zette zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin zaterdag weg als een “slager”. Eerder noemde hij hem overigens al een “oorlogsmisdadiger” en een “moorddadige dictator”.

Macron zei op de zender France 3 dat hij het als zijn taak ziet “eerst een staakt-het-vuren te realiseren en dan een volledige terugtrekking van de Russische troepen door diplomatiek overleg. Als we dat willen bereiken, kunnen we geen escalatie gebruiken in woord noch in acties. Ik zou zo’n formulering niet gebruiken omdat ik in gesprek wil blijven met president Poetin”.

Macron liet weten de komende dagen vaker contact te zullen zoeken met Poetin om te praten over de situatie in Oekraïne en over initiatieven om de nog achtergebleven inwoners van de zwaar belegerde havenstad Marioepol, naar schatting 170.000 personen, een veilig heenkomen te bieden. “We willen de oorlog die Rusland is begonnen in Oekraïne beëindigen zonder escalatie. Dat is de doelstelling”.

14.59 | Geen directe vluchtweg voor burgers in Marioepol

De Oekraïense autoriteiten zijn er zondag opnieuw niet in geslaagd burgers in nood direct te helpen bij de veilige ontsnapping uit het zwaar belegerde Marioepol. Vluchtelingen uit de havenstad kunnen wel worden opgehaald in de nabijgelegen plaats Berdjansk. Volgens vicepremier Irina Veresjtsjoek staat daar een konvooi van vijftien bussen klaar om de mensen vervolgens naar Zaporizja te brengen.

Wie erin slaagt per auto weg te komen uit Marioepol kan in Berdjansk gratis tanken, zei Veresjtsjoek vanuit Kiev in een videoboodschap. De strategisch belangrijke industrie- en havenstad aan de Zee van Azov is door de hevige strijd sinds begin maart vrijwel in puin gelegd. In tegenstelling tot Marioepol werden zondag voor de regio Loehansk wel twee vluchtcorridors aangewezen.

14.40 | Leider Loehansk wil referendum over aansluiting bij Rusland

De leider van de afvallige Oekraïense regio Loehansk wil dat er binnenkort een referendum wordt gehouden over aansluiting bij Rusland. Leonid Pasetsjnik vindt dat de inwoners van Loehansk moeten kunnen bepalen of ze zich bij Rusland aansluiten of onafhankelijk blijven.
Een lid van het Russische lagerhuis, de Doema, zei al snel dat het “nu niet het juiste moment is” voor een dergelijk referendum.

Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken noemde het mogelijke referendum onwettig. “Alle nepreferenda in de tijdelijk bezette gebieden zijn ongeldig en hebben geen wettelijke basis. Als Rusland dit doorzet, dan zal het een nog sterker antwoord krijgen van de internationale gemeenschap, dan raakt Rusland nog meer geïsoleerd”.
Rusland is het enige land dat Loehansk en buurregio Donetsk erkent als onafhankelijke staten.

De regio’s vechten sinds 2014 tegen het Oekraïense leger om onafhankelijkheid te bewerkstelligen. De erkenning van de Oekraïense regio’s was de laatste stap die Vladimir Poetin zette voor hij Oekraïne aanviel.

10.49 | Rusland raakt militaire doelen rond Lviv en Kiev met raketten

Rusland zegt militaire doelen rond de Oekraïense steden Lviv en Kiev te hebben geraakt met precisieraketten. In de westelijke stad Lviv zou het gaan om een brandstofopslag en een radarreparatiefabriek. Bij de brandstofopslag zijn zaterdag zeker vijf gewonden gevallen door de aanval.
De radarsystemen in de fabriek worden gebruikt voor luchtafweergeschut en tanks van het Oekraïense leger.

“Het Russische leger zet het offensief voort”, aldus het ministerie van Defensie. In Kiev is een wapenopslag verwoest, zeggen de Russen. Daar lagen S-300-raketten en luchtafweergeschut. Ook zou het Russische leger Oekraïense drones hebben verwoest.

11.59 | Inlichtingenbaas: Rusland wil Oekraïne in tweeën delen

Rusland probeert Oekraïne in tweeën te delen, zegt het hoofd van de Oekraïense inlichtingendiensten. Volgens Kirilo Boedanov is dat de Russische tactiek nu het niet mogelijk lijkt het hele land in te nemen. “Het is net als met Noord- en Zuid-Korea. Rusland probeert twee landen te maken”, aldus Boedanov.

Het Oekraïense leger vecht op meerdere plekken in het land terug tegen de Russen. Boedanov denkt dat Oekraïne binnenkort begint met een guerillaoorlog in de gebieden die momenteel bezet worden door Rusland. Rusland heeft delen in het oosten van Oekraïne onder controle na de inval op 24 februari. Onder meer de afvallige regio’s Donetsk en Loehansk worden gecontroleerd door de Russen, net als andere zuidoostelijke gebieden. In het noorden en westen stuiten de Russen op veel verzet en hebben ze nog geen groot offensief kunnen beginnen.

10.15 | Zeker 2,3 miljoen mensen vluchten van Oekraïne naar Polen

Zeker 2,3 miljoen mensen zijn sinds de Russische invasie in Oekraïne naar Polen gevlucht om een veilig heenkomen te zoeken. Volgens de Poolse grenswacht zijn zaterdag 31.100 mensen Polen binnengekomen. Het is niet bekend hoeveel mensen in Polen zijn gebleven en hoeveel er zijn doorgereisd naar landen als Duitsland en Nederland. Oekraïners kunnen vrij reizen in de Europese Unie. Andersom zijn sinds het begin van de oorlog op 24 februari 339.000 mensen Oekraïne binnengegaan vanuit Polen. Het gaat vooral om Oekraïners die zich willen aansluiten bij het leger of mensen in het land willen helpen.
Oekraïne en Polen delen een grens van ongeveer 500 kilometer.

08.56 | Twee evacuatieroutes in Oekraïne zondag

In Oekraïne zijn zondag twee evacuatieroutes opgesteld voor mensen die gebieden willen ontvluchten waar hevig wordt gevochten. De corridors zijn in de oostelijke regio’s Donetsk en Loehansk, de route in Donetsk is voor bewoners van Marioepol. Vicepremier Irina Verestjsjoek zegt dat mensen uit Marioepol de stad ook met hun eigen auto mogen verlaten. Eerder werden mensen vaak met bussen uit de gebieden gehaald.

04.39 | Burgemeester Marioepol: Russen willen de stad uitroeien

De verdedigers van de Oekraïense havenstad Marioepol leveren volgens burgemeester Vadim Bojtsjenko “heldhaftig verzet” aan de Russische aanvallers. In een interview met het Oekraïense persbureau UNIAN maakt hij in de nacht van zaterdag op zondag melding van extreem zware gevechten.

Bojtsjenko beschuldigt het Russische leger van meedogenloze acties tegen alle inwoners van de zwaar gehavende stad, ook tegen etnische Russen. “Ze kregen niet de opdracht om iemand te beschermen”, aldus de burgemeester. “Hun taak is gewoon om de stad van de aardbodem te wissen, inclusief haar inwoners.” Dit is gewoon genocide, “er kan geen andere naam voor zijn”.

De burgemeester benadrukt dat de Oekraïense vlag boven de stad blijft wapperen. “En onze soldaten doen er alles aan om ervoor te zorgen dat dit in de toekomst zo blijft”, benadrukt Bojtsjenko. Sommige delen van de stad staan echter al onder Russische controle. “De stad is omsingeld, de ring wordt steeds strakker.”

Hij wil niet ingaan op de toekomst van de stad of dat troepen van buitenaf de stad mogelijk komen bevrijden. “Zelfs de generale staf van het Oekraïense leger heeft daar zeker geen antwoord op. Ik denk dat we geduld en kracht moeten hebben, de tijd zal het leren.”

Het aantal doden in de stad stond tot voor kort op 2187. “Ik kan zeggen dat het aantal nu aanzienlijk hoger is”, aldus Botsjenko, zonder aan te geven hoeveel het er nu zijn. Meer dan de helft van de 540.000 inwoners is geëvacueerd. Zaterdag konden nog ruim 4000 inwoners de stad ontvluchten.

01.57 | Al twaalf journalisten gedood tijdens oorlog in Oekraïne

Twaalf journalisten zijn omgekomen in Oekraïne sinds de Russen het land een maand geleden binnenvielen. Nog eens tien verslaggevers raakten gewond, van wie sommigen ernstig, tijdens gevechten, maakte procureur-generaal Iryna Venediktova zaterdagavond bekend op Facebook.

“De wereld de waarheid vertellen over Poetins agressie is dodelijk, twaalf journalisten zijn al omgekomen in de oorlog”, meldde Venediktova. Volgens haar werden de verslaggevers gedood door het Russische leger. Deze informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Tot nu toe zouden 56 vertegenwoordigers van de media zijn aangevallen, onder wie vijftien buitenlanders. Volgens Venediktova waren de buitenlanders Britten, Tsjechen, Denen, Amerikanen, Zwitsers en inwoners van de Verenigde Arabische Emiraten. Een Amerikaan, een Ier en een Russische journalist kwamen daarbij om het leven.

01.37 | Zelensky: ‘Rusland doet er alles aan om Oekraïne te de-Russificeren’

Rusland doet er volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky alles aan Oekraïne te “de-Russificeren”. “Waar het Russisch, naast het Oekraïens, altijd een onderdeel is geweest van het dagelijks leven in het oosten van ons land, waar de Russen momenteel vreedzame steden in ruïnes veranderen, doet Rusland er alles aan om ons grondgebied te de-Russificeren”, aldus Zelensky zaterdagavond volgens onlinekrant Ukrayinska Pravda.

Deze “de-Russificatie” vindt plaats “voor deze generatie en voor altijd”, zei de president. “Dit is weer een uiting van hun zelfmoordbeleid.” In de Sovjettijd was Russisch de dominante taal in Oekraïne. Na de zogenaamde Oranje Revolutie in 2004 schakelden de Oekraïners over naar hun eigen taal, die aanzienlijk verschilt van het Russisch.

Zelensky riep de internationale gemeenschap opnieuw op meer zware wapens te leveren. Zowel in een video-overleg met de Poolse president Andrzej Duda als in een uitgezonden videoboodschap drong hij aan op gevechtsvliegtuigen en tanks. “Oekraïne kan geen Russische raketten neerschieten met jachtgeweren en machinegeweren”, vertelde hij.

Volgens Zelensky kan het Russische leger een bedreiging vormen voor NAVO-buurstaten als ze niet over de brug komen met het gevraagde wapentuig. “Als de partners van Oekraïne, Oekraïne niet helpen met vliegtuigen en tanks, en ze hebben die kans, dan is er een groot risico dat het Russische leger niet alleen een raketbedreiging vormt voor het grondgebied van onze buren – Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en de Baltische staten, maar ook een directe algemene militaire dreiging”, waarschuwde de Oekraïense president.

01.14 | Russen beschieten opnieuw nucleair onderzoekscentrum Charkov

Russische troepen hebben zaterdag opnieuw een nucleair onderzoekscentrum in Charkov onder vuur genomen. Dat melden het Oekraïense parlement en diverse Oekraïense media.

“Het is op dit moment onmogelijk in te schatten wat de schade is door de vijandelijkheden die maar niet ophouden in de buurt van deze vestiging voor kernonderzoek”, aldus de reactie van de nationale toezichthouder op de nucleaire regelgeving in een bericht op Twitter. Op de site van de inspectie is ook geen verdere informatie te vinden.

Eerder deze maand werd het terrein van het Instituut voor Natuurkunde en Technologie ook al getroffen door Russische raketten. De directeur zei toen dat het gebouw met de kernreactor en de kleine hoeveelheid splijtstof niet was beschadigd. De reactor is aan het begin van de oorlog stilgelegd.

Liveblog Oekraïne 25 en 26 maartLees ook