Bijna 23 miljoen mensen in Afghanistan hebben acute honger of zijn ondervoed. Volgens de Verenigde Naties staat het land ‘de ernstigste humanitaire ramp ter wereld’ te wachten. Hoe kon dit gebeuren?
De Verenigde Staten en de VN maken vanwege de extreme hongersnood nu toch een uitzondering op de financiële sancties tegen de Taliban.
Afgelopen zomer namen de Taliban definitief de macht over in Afghanistan. Toen de extremistische beweging op 15 augustus Kabul veroverde, kwamen de VS en de VN met sancties voor het nieuwe regime. Niet alleen overheden, ook internationale (hulp)organisaties mochten vanaf dat moment geen financiële transacties meer doen waar de Taliban bij betrokken waren.
De VS en de VN willen op deze manier uitstralen dat de Taliban geen onderdeel zijn van de internationale gemeenschap en het regime dus niet wordt erkend. Maar dat signaal komt wel met een hoge prijs.
In de zomer waarschuwden hulporganisaties vrijwel direct voor een dreigende hongersnood. Afghanistan is al bijna twintig jaar – de oorlog begon in 2001 – grotendeels afhankelijk van humanitaire hulp vanuit het buitenland. Op dit moment lijden volgens de VN bijna 23 miljoen van de 37 miljoen Afghanen aan acute honger. Onder hen bevinden zich ruim drie miljoen kinderen. Ziekenhuizen stromen vol met ondervoede mensen.
Waarom zwangere vrouwen in Afghanistan dringend extra zorg nodig hebben
De hongersnood wordt onder andere veroorzaakt door de extreme droogte, aanhoudende conflicten en de economische crisis. Voedsel- en brandstofprijzen schieten daarnaast de lucht in. Met de winter voor de deur vreest Unicef dan ook dat een miljoen Afghaanse kinderen zullen sterven aan ondervoeding én de kou.
Gezinnen verkopen op straat hun spullen om aan voedsel te komen, maar soms gaat de wanhoop veel verder. Ouders verkopen dan een kind om de rest van het gezin te redden, of huwelijken hun minderjarige dochters uit. Volgens Unicef zijn er in de provincies Badghis en Herat tussen juli en oktober 161 kinderen uitgehuwelijkt of verkocht. Volgens Unicef gebruiken ouders het geld om hun schulden af te betalen of voedsel te kopen.
Het land raakte ook economisch verzwakt, omdat veel werk is weggevallen. Droogte en conflicten zitten een goede oogst in de weg, terwijl de meerderheid van de Afghanen hun geld in de landbouw verdient. Veel Afghanen werkten daarnaast eerder voor internationale organisaties of missies, bijvoorbeeld als tolk. Ondertussen mogen vrouwen onder de Taliban alleen nog in de zorg en het basisonderwijs werken.
Wat kun je als gewone, verre burger doen voor de situatie in Afghanistan?
En dan is er dus ook nog het gebrek aan buitenlandse hulp. Hoewel internationale organisaties veelal in Afghanistan zijn gebleven, ontbrak door de financiële sancties het geld om de hulp te bieden die nodig was. De VS had de Taliban in de zomer al gewaarschuwd dat ze bij een militaire coup in een economisch isolement zouden raken. De Taliban gingen daar meerdere keren tegen in protest, maar met weinig succes. Tot deze week.
Om de hongersnood tegen te gaan, besloten de VS en de VN toch een uitzondering te maken. Internationale (hulp)organisaties en overheden mogen nu wel financiële tracties doen waar de Taliban bij betrokken zijn, zolang het om noodhulp gaat. Zakelijke transacties vallen hier niet onder. Deze uitzondering geldt voor een jaar. Ook mogen Afghanen die in het buitenland wonen sinds vorige maand weer geld overmaken naar familieleden.
Internationale organisaties vragen zich af of de omdraai van de VS en de VN genoeg teweeg zal brengen én op tijd komt. Door de eerdere sancties is de noodhulp verstoord en vertraagd, en volgens de VN is er in 2022 2,6 miljard dollar nodig om een ramp te kunnen vermijden.
