De tweede ambtstermijn van Donald Trump is begonnen. Wereldwijd delen vrouwen hun zorgen over de mogelijke plannen die de nieuwe president heeft. Wat betekent de nieuwe ambtstermijn van Trump voor de wereldwijde toegang tot abortus?
LINDA. spreekt beleidsadviseur Stéphanie van der Wijk en programmamanager Paula Dijk van Rutgers, kennis- en expertisecentrum seksualiteit. Moet je je als vrouw in Nederland zorgen maken?
Het inperken van de toegang tot abortus is een thema waar Donald Trump streng op inzet tijdens zijn nieuwe ambtstermijn. “Hoewel de langetermijneffecten van Trumps beleid nu nog niet zichtbaar zijn, heeft hij al heel wat ingrijpende beslissingen genomen”, vertelt Van der Wijk.
Zo heeft Trump alle ontwikkelingshulp voor negentig dagen bevroren. Ook heeft hij op 24 januari 2025, vier dagen na zijn intrede, de Global Gag Rule weer ingevoerd. Het beleid heet officieel de Mexico City Policy en beperkt de toegankelijkheid van veilige abortus voor vrouwen wereldwijd.
De Global Gag Rule kent een lange geschiedenis. De regel werd al in 1984 ingevoerd door Ronald Reagan en werd daarna acht jaar lang gehandhaafd door Reagan en George H.W. Bush.
Ook Donald Trump voerde dit beleid opnieuw in tijdens zijn eerste ambtstermijn. De regel is altijd een belangrijk agendapunt voor Republikeinse presidenten. Waar deze presidenten de regel snel invoeren na aantreden, draaien Democratische presidenten de regel kort na hun aantreden weer terug.
“Door het herinvoeren van de Global Gag rule tijdens dit tweede ambtstermijn van Trump, ontvangen organisaties geen ontwikkelingsgeld meer vanuit de Amerikaanse overheid wanneer zij abortuszorg verlenen of informatie over abortus verstrekken, zelfs als zij dit met eigen geld uitvoeren”, legt Paula Dijk uit.
Lis (25) wilde moeder worden, tót ze onverwachts zwanger werd: 'Abortus gaf me opluchting'
“En dat raakt vrouwen wereldwijd”, vertelt Dijk. “Amerika is een van de landen die het meeste geld geeft aan ontwikkelingshulp voor gezondheid. Daardoor zijn diverse niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) voor hun werk sterk afhankelijk van geld vanuit de Amerikaanse overheid. Zij moeten nu een keuze gaan maken. Beslissen deze organisaties om vrouwen nog wél te helpen met abortuszorg of te adviseren over een veilige abortus, dan kunnen zij het risico lopen dit geld niet meer te ontvangen”, zo vertelt Dijk.
De Global Gag Rule heeft verregaande gevolgen. “De toegang tot veilige abortus komt hiermee in gevaar. Het beoogde doel van het herinvoeren van de Global Gag Rule is het verminderen van het aantal abortussen. Uit onderzoek is echter gebleken dat het aantal abortussen niet afneemt, maar dat het aantal onveilige abortussen toeneemt als je de toegang tot veilige abortus verslechtert”, vult Van der Wijk aan. “En dat kan levens van vrouwen kosten.”
LINDA. loopt mee in een abortuskliniek: 'Niemand denkt hier: dit doen we even'
De algemene gevolgen van de Global Gag Rule zijn een afname van het aantal abortusklinieken, verslechterde toegang tot anticonceptie en meer onveilige abortussen, zo blijkt uit het verleden. “Vrouwen kunnen in die landen straks alleen nog naar kwakzalvers, mensen die onveilige abortus uitvoeren.”
Of je je als vrouw in Nederland zorgen moet maken? “Vrouwen in Nederland zullen niet direct geraakt worden door de Global Gag Rule”, begint Dijk. “Al kunnen maatregelen uit de Amerika wel een impact hebben op hoe er over vrouwenrechten gesproken wordt, ook in Nederland”, vertelt Dijk.
Wel wijzen Van der Wijk en Dijk op het gat aan financiering dat zal gaan ontstaan door het wegvallen van de ontwikkelingshulp. “Het is heel belangrijk dat deze organisaties genoeg geld blijven ontvangen om de toegang tot een veilige abortus voor vrouwen mogelijk te maken”, vertelt Dijk. “We hebben daarom de SheDecides campagne opnieuw opgestart, hier kun je ook geld doneren.”
Drie vrouwen en hun ervaring met abortus: 'Dit is onomkeerbaar, maar dat is het krijgen van een kind ook'
