1. Waarover stemde het Britse parlement dinsdagavond?

De Britse premier Theresa May heeft de afgelopen tweeënhalf jaar met de Europese Unie onderhandeld over de voorwaarden waarop het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie mag verlaten. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een heel pakket aan maatregelen en afspraken waar beide partijen zich in kunnen vinden. Vanavond kreeg het Britse parlement de kans voor of tegen de deal van hun premier te stemmen.

2. Wat is er aan deze brexit-deal vooraf gegaan?

In een notendop: op 23 juni 2016 stemde een meerderheid (51,9 procent) van het Britse volk in een raadgevend referendum tegen het Britse lidmaatschap van de EU. Door de uitslag besloot David Cameron terug te treden als premier en nam Theresa May het stokje over. Eigenlijk zou de stemming over de brexit-deal al in december plaatsvinden, maar May besefte dat een groot deel van het parlement sceptisch was over haar voorstel. Ze besloot daarop de stemming uit te stellen zodat ze meer tijd had om het parlement te overtuigen. De afgelopen vijf dagen is er volop gedebatteerd over de deal. Dit debat kwam vanavond ten einde, waarna ieder parlementslid zijn of haar stem heeft uitgebracht.

Lees ook
Spanning rond brexitdeal: May waarschuwt voor uiteenvallen Verenigd Koninkrijk

3. Waarom duurt deze hele brexit-procedure zo lang?

In de eerste plaats kwam de uitslag van het referendum redelijk onverwacht. Daarnaast is er in het 27-jarig bestaan van de EU (of de voorlopers EG en EGKS) nog nooit een geheel land uitgetreden. Er lag geen stappenplan klaar en ervaringsdeskundigen op dit gebied zijn er ook niet. En het belangrijkste: landen in de EU werken op eindeloos veel gebieden samen. Op ál deze gebieden moeten dus afspraken gemaakt worden.

4. Als het parlement vanavond vóór de deal had gestemd, was de brexit dan definitief geweest?

Kenners achtten het al zeer onwaarschijnlijk dat dit zou gebeuren, maar het was wel het meest overzichtelijke scenario. Als een meerderheid van het Lagerhuis had ingestemd, moest de deal nog langs het Europees Parlement, maar konden de Britten verder zonder obstakels op 29 maart 2019 uit de EU stappen. Na die datum was er verder onderhandeld over de handelsrelatie tussen de EU en de Britten, met de brexit-deal als basis.

5. En wat gebeurt er nu er massaal tegen de deal is gestemd?

Nu de brexit-deal is afgewezen heeft de premier nog tot 21 januari om met een alternatief plan te komen. Ze zou bijvoorbeeld opnieuw met de EU kunnen onderhandelen over bepaalde punten, maar dat lijkt weinig kansrijk, want de EU heeft al laten weten dat aanpassen van de huidige deal voor hen geen optie is. Een andere optie is dat May opstapt en een nieuwe premier mag proberen alsnog (een meerderheid van) de gezichten in het parlement dezelfde kant op te krijgen. Er is direct na de stemming opnieuw een motie van wantrouwen tegen haar ingediend. Het kan ook nog zijn dat er helemaal geen deal komt. Als dat zo is, verlaten de Britten de EU zonder dat er een afspraak op papier staat. Dit wordt door zowel May als de EU als zeer onwenselijk beschouwd, vooral omdat dit waarschijnlijk grote economische gevolgen zal hebben.

Lees ook
‘Meerderheid Britten ziet niks in brexit en wil EU-lid blijven’

6. Hoe ging de stemming in zijn werk?

Theresa May heeft om 20.00 uur Nederlandse tijd het debat beëindigd. Daarna kregen alle 650 leden van het Britse Lagerhuis de kans om zijn of haar keuze in maximaal drie minuten toe te lichten. Al snel werd duidelijk dat een overgrote meerderheid van het Lagerhuis tegen ging stemmen. De deal is uiteindelijk met een verpletterende meerderheid van tafel geveegd: 202 stemmen voor tegenover 432 tegen.

7. Waarom hebben zo veel parlementariërs tegen deze deal gestemd?

Zoals we hierboven al beschreven zijn de EU en het Verenigd Koninkrijk op heel veel gebieden met elkaar verbonden. Deze deal is het resultaat van heel veel compromissen en heel lang onderhandelen. Sommige parlementsleden vinden de deal te soft, terwijl anderen juist vinden dat de EU en het Verenigd Koninkrijk op bepaalde gebieden veel intensiever moeten blijven samenwerken. Kortom: volgens May is deze deal het ‘best haalbare’, maar veel parlementariërs vinden de consequenties voor het Verenigd Koninkrijk te onduidelijk of te nadelig. Deze deal is voor hen simpelweg niet goed genoeg.