Bij de Technische Universiteit Eindhoven bestaat het nieuwe wetenschappelijke personeel nu voor de helft uit vrouwen en voor de helft uit mannen. Aan LINDA. leggen Julma Braat (beleidsadviseur) en Janna Heynen-Behnke (learning en development specialist) uit hoe de universiteit dit heeft weten te bereiken.
Een voorkeursbeleid voor vrouwen blijkt te zorgen voor bijzondere resultaten.
In 2019 is er door de Technische Universiteit Eindhoven een nieuw instroombeleid ingevoerd. Alle vacatures voor wetenschappelijk personeel stonden enkel open voor vrouwelijke sollicitanten. Pas op het moment dat er na zes maanden nog steeds geen geschikte kandidaat was gevonden, mochten mannelijke wetenschappers solliciteren op de functie. Het beleid deed een hoop stof opwaaien en werd kort daarna aangepast. De voorkeursbehandeling geldt sindsdien niet langer voor alle vacatures, maar voor 30 tot 50 procent van de openstaande vacatures voor wetenschappelijk personeel.
“Het was nodig om nieuw beleid in te voeren”, begint Braat haar verhaal. “We hebben het doel, 30 procent aan vrouwelijke wetenschappers in alle faculteiten, namelijk nog niet behaald. We verwachten dat we nog vijf jaar nodig hebben om dit te kunnen behalen.” Dat de instroom nu evenwichtig is, betekent niet dat de verdeling over alle faculteiten inmiddels in balans is. “We zijn heel blij dat er zoveel vrouwen instromen, maar dit resulteert nog niet automatisch in een betere samenstelling van het wetenschappelijk personeel. Daarvoor moeten we ook naar de doorstroom en de uitstroom kijken. Wanneer we dat allemaal met elkaar combineren, gaat de groei van het aantal vrouwelijke wetenschappers helaas minder snel.”
Vrouwelijke wetenschappers aantrekken is namelijk behoorlijk lastig, zo vertelt Heynen-Behnke van de Technische Universiteit Eindhoven aan LINDA.: “Minder vrouwen kiezen voor een wetenschappelijke loopbaan en dat is nog sterker in technische disciplines. Vergeleken met andere Europese landen doet Nederland het nog minder goed. Binnen Nederland hebben de technische universiteiten de laagste vertegenwoordiging vrouwen. Wanneer mensen aan een academicus denken, hebben ze toch vaak een man als stereotype in beeld. Het aantrekken van vrouwen is voor technische universiteiten moeilijk, omdat de competitie hier nog sterker is. Vrouwelijke wetenschappers hebben vaak meerdere aanbiedingen. Je moet dus aantrekkelijk zijn als werkgever.”
Daarom is er op de Technische Universiteit Eindhoven onlangs een voorkeursbeleid voor vrouwen ingevoerd. “Door dit voorkeursbeleid worden wij als werkgever aantrekkelijker voor vrouwen. Historisch zie je dat vrouwen in een omgeving, waar mannen in de meerderheid zijn, veel nadelen ervaren. Zo worden zij minder vaak gevraagd voor een promotie of krijgen ze minder vaak toegang tot de juiste netwerken. Het programma geeft extra voordelen aan vrouwen om juist die achterstand kleiner te maken en vrouwen sneller succesvol te laten zijn.”
Nederland stemt (voor het eerst) meer vrouwen dan mannen het Europees Parlement in
Toch vinden sommige vrouwelijke wetenschappers het ook lastig dat dit voorkeursbeleid er is. “Een aantal vrouwen benadrukt dat zij gekozen willen worden vanwege hun kwaliteiten en niet alleen omdat ze vrouw zijn. Maar wij zien dat we veel goede talentvolle, vrouwelijke kandidaten voor onze vacatures krijgen. Andere vrouwen zijn juist blij met het programma en zij zien dat wij als universiteit met concrete stappen een voorloper willen zijn om meer genderdiversiteit te bereiken.”
Het voorkeursbeleid voor vrouwen wordt ook toegejuicht door de mannelijke wetenschappers op de universiteit. “Veel van onze mannelijke wetenschappers zijn ambassadeurs van het programma.” Zij zien ook de voordelen van een inclusieve werkomgeving, zo licht Braat toe: “Omdat diversiteit leidt tot meer perspectieven en daardoor tot betere resultaten, hebben zij ook voordeel van het programma. Vaak wordt eerst gezegd dat er in een bepaald vakgebied geen vrouwelijke wetenschappers zijn, maar wanneer mensen anders gaan kijken en zoeken, zie je dat er in elke discipline talentvolle vrouwen te vinden zijn. Dat hebben we met ons eerste Irène Curie-progamma laten zien.”
Het Irène Curie-programma houdt in dat vrouwen coaching krijgen en een wetenschapsbudget van een ton. “Het programma geeft extra voordelen aan vrouwen om juist die achterstand kleiner te maken en de vrouwen sneller succesvol te laten zijn.” Of deze voordelen zorgen voor scheve gezichten bij de mannelijke wetenschappers, weet Heynen-Behnke niet: “In onze evaluatie, waar we met meerdere vrouwen hebben gesproken, kunnen we niet terugzien dat vrouwen een negatieve ervaring hebben gehad met een mannelijke wetenschapper, omdat ze via het Irène Curie-programma zijn binnengekomen.”
Bij het nieuwe aannamebeleid wordt overigens niet enkel gekeken naar genderdiversiteit. Ook ‘andere achtergronden’ zijn daarbij van belang. “Het is voor de Technische Universiteit Eindhoven belangrijk om niet alleen vrouwen, maar ook mensen met verschillende achtergronden en opleidingen in de wetenschappelijks teams te krijgen. Het nieuwe beleid blijft de focus op gender houden, omdat onderzoek laat zien dat beleid en resultaten verwateren als ze te inclusief opgesteld zijn. Wij staan volledig achter onze genderdoelen en het Irène Curie-programma gaat ons helpen deze doelen te bereiken.”
'Meisjes wereldwijd maken zich zorgen over terugdraaien vrouwenrechten'
Het nieuwe instroombeleid heeft de 50 procent weten te behalen, maar hoe zit het met de doelstellingen voor de algehele verdeling van mannen en vrouwen op de faculteiten? “Voor de komende vijf jaar is de 30 procent-grens een realistische doelstelling. Maar je zou verder kunnen denken en een nog betere genderratio kunnen nastreven. Ook zouden we een grotere poule van vrouwelijke afgestudeerden kunnen nastreven, zodat we toewerken naar een duurzame manier van vrouwelijke doorstroom in universiteiten. Bovendien is meer genderdiversiteit de eerste stap en moeten we ook zorgen voor een inclusieve werkomgeving waar vrouwen zich welkom voelen en waar rekening is gehouden met hun behoeftes. Wij leren along the way en zetten hier mooie stappen.”
De Technische Universiteit Eindhoven heeft dan ook grootse plannen voor de toekomst om dit beleid voort te zetten. “Er zijn verschillende programma’s, campagnes en initiatieven van onze collega’s die voor de studenten zorgen. Aan de kant van HRM (de medewerkerskant), kunnen we met behulp van het Irène Curie-programma rolmodellen creëren zodat jonge meisjes zien dat een wetenschappelijke carrière ook voor hen mogelijk is.”
Braat laat weten dat een ander voordeel van het nieuwe beleid is dat álle nieuwe aangenomen vrouwen de voordelen krijgen. “We maken dus in dezelfde faculteit geen onderscheid meer tussen vrouwen die binnengekomen zijn op een vacature van het Irène Curie-programma, waarop alleen vrouwen mochten solliciteren om de genderbias uit het aannameproces te halen, of door een vacature waar iedereen op kon reageren.”
“We zijn trots dat de TU Eindhoven genderdiversiteit serieus neemt en bereid is om veel geld en middelen te investeren om vrouwen aan te trekken en hun loopbaan te ondersteunen.” Het beleid heeft er bovendien voor gezorgd dat de Technische Universiteit Eindhoven een voorbeeld is geworden voor andere universiteiten, ook in het buitenland. “We worden benaderd om onze ervaringen te delen en te bekijken of dit in andere landen ook mogelijk is. Aangezien we allemaal hetzelfde doel nastreven, is er in de academische wereld veel samenwerking mogelijk.”
In gesprek met 2 Dolle Mina's: 'Ook nu moeten we ons beseffen dat onze rechten écht bedreigd kunnen worden'
