‘Ik dacht echt dat mijn plas onvervangbaar was om stellen met vruchtbaarheidsproblemen te helpen’, vertelt de zwangere journaliste Emma Curvers. Dat blijkt niet te kloppen.
Voor De Volkskrant zocht Curvers uit wat Moeders voor Moeders doet met de urine die jaarlijks door dertigduizend zwangere vrouwen wordt gedoneerd en waaruit het hcg-hormoon wordt gewonnen voor vruchtbaarheidsbehandelingen. Aan LINDA.nl vertelt ze wat ze heeft ontdekt.
Je hebt zelf net meegedaan aan Moeders voor Moeders, waarom wilde je jouw urine doneren?
“Ik vond het een mooi idee om stellen te helpen die te maken hebben met vruchtbaarheidsproblemen. Het idee dat je iemand kunt helpen met je zwangerschap sprak mij erg aan. Het was overigens wel een klusje hoor dat inleveren van je urine. Het stinkt als de ziekte dus de flessen die ik moest vullen werden wel iedere week iets leger ingeleverd.”
Je hebt grondig onderzoek gedaan naar wat er wordt gedaan met het hcg-hormoon (dat uit de urine wordt gefilterd). Wat zijn jouw drie belangrijkste conclusies?
‘Laat ik beginnen met de beeldvorming die niet klopt. Moeders voor Moeders zet een sfeer neer waardoor het lijkt alsof je doneert aan een goed doel. Maar wanneer je verder kijkt, zie je dat het een commercieel bedrijf is dat winst maakt met jouw donatie. Dat kan en mag, maar als je aanspraak doet op mijn goodwill dan vind ik ook dat je daar transparant over mag zijn.”
Ten tweede wist ik niet dat er ook een synthetisch vervaardigd hcg bestaat, dat in de afgelopen jaren steeds populairder werd. Dat vond ik gek, want ik kreeg steeds via Moeders voor Moeders de indruk dat mijn urine onvervangbaar zou zijn. Ik dacht echt dat stellen met vruchtbaarheidsproblemen alleen door mijn bijdrage geholpen konden worden. Dat is dus niet zo en dat veranderde voor mij wel het verhaal. Moeders voor Moeders vertelt er niets over, wat dat synthetische middel betekent voor de behoefte aan de natuurlijke variant.”
“Het kan overigens nog steeds zijn dat mijn donatie goed terecht komt, maar je kan ook denken: waarom bestaat dit hele netwerk van vrouwen die plas inzamelen als er ook een synthetische variant beschikbaar is? Maar het belangrijkste wat ik vond was dat de Nederlandse fabrikant al in 2019 heeft besloten te stoppen met de productie van het vruchtbaarheidsmedicijn op basis van urinaire hcg en dat de meeste Nederlandse ziekenhuizen helemaal zijn overgestapt op de syntetische variant. Daar begreep ik weinig van, want waar gaat dat spul dan heen?”
“En daarmee kom ik op mijn derde punt: mijn vragen worden niet beantwoord. Het bedrijf waaronder Moeders voor Moeders valt, wil niet zeggen naar welke landen de hcg van Nederlandse zwangere vrouwen gaat, in welke volumes en tegen welke marges. Daarnaast vertellen ze niet hoe ze controleren op oneigenlijk gebruik van de hcg. Dus je moet het als donateur in goed vertrouwen meegeven voor verkoop op de farmaceutische markt, terwijl het in het verleden wel voor verkeerde doeleinden is gebruikt.”
Als hcg niet wordt gebruikt om stellen met vruchtbaarheidsproblemen te helpen, wat gebeurt er dan mee?
“Er worden bijvoorbeeld middelen gebruikt in de bio-industrie waarin menselijke hcg is verwerkt, om varkens snel en efficiënt drachtig te maken. Moeders voor Moeders heeft daar in de jaren tachtig ook Nederlandse plas voor gebruikt, maar zegt nu dat zij alleen voor humane vruchtbaarheidsbehandelingen inzamelen. Die plas voor die vee-middelen moet natuurlijk wel ergens vandaan komen, het kan zijn dat dat in China wordt ingezameld.”
“Overigens is het bekend dat er in het verleden misbruik is gemaakt van urinaire hcg. Dat gebeurde onder andere door bodybuilders en voor afslankmethodes. Daarvoor zitten zwangere vrouwen natuurlijk niet braaf in kannetjes te plassen.”
Nu je dit allemaal weet en naar buiten hebt gebracht, waar pleit je dan voor?
“Ik hoop dat zwangere vrouwen serieus worden genomen en goede voorlichting krijgen. Dat deze doelgroep vragen gaat stellen over wat er gebeurt met de urine die ze doneren aan Moeders voor Moeders. Daarbij ligt er misschien ook wel een taak bij verloskundigen om vragen te stellen.”
“Verloskundigen hebben het natuurlijk druk zat, dus ik snap goed dat ook zij aannemen dat het goed zit, maar bij een zorgverlener verwacht je dat je neutrale en gedegen informatie krijgt. Doordat zij het programma aanprijzen krijgt het die goede-doelensfeer. Het zou goed zijn als verloskundigen duidelijk kunnen vertellen dat het om een commerciële organisatie gaat en hoe de situatie in elkaar zit. Dan heb je als zwangere vrouw een eerlijker kijk op waar je aan meedoet. Of ze kunnen het níét aanbieden, en dat zo’n bedrijf zichzelf maar ziet te redden.”
Van mola-zwangerschap tot draagmoederschap: 5 mooie en indrukwekkende interviews uit 2021
