De eerste vondelingenkamer in Nederland opende tien jaar geleden haar deur. Hoe staat het anno 2024 met de vondelingenkamers? Dat vertelt Kitty Nusteling, operationeel directeur van Stichting Beschermde Wieg.
Door heel Nederland staan nu dertien vondelingenkamers. Op 23 oktober opent de veertiende in Heerenveen. Wat de stichting betreft worden dit er nog veel meer, zegt Nusteling.
De stichting doet heel veel meer dan het werk rond de vondelingenkamers. “De kamer is het allerlaatste redmiddel. We bieden een 24 uurs-noodlijn, waar radeloze vrouwen altijd naartoe kunnen bellen. Ook kunnen ze per chat of WhatsApp contact opnemen, dat is nog iets laagdrempeliger dan bellen”, aldus Nusteling.
“We vragen naar hun verhaal, beantwoorden hun vragen en kunnen actief helpen om hun situatie te verbeteren. Bijvoorbeeld als iemand in een gewelddadige relatie zit, kunnen we helpen om daaruit te ontsnappen. Gaat iemand gebukt onder langdurige armoede, dan maken we een plan om een opleiding te volgen en uit de situatie te komen. Het is een daad van liefde en een manier van veiligheid zoeken voor je kind. We voorkomen hiermee dat baby’s op onveilige plekken worden achtergelaten.”
Sommige vrouwen benaderen de stichting aan het begin van de zwangerschap, anderen vragen later om ondersteuning. Anoniem contact is ook mogelijk. Jaarlijks helpt de stichting zo’n vijftienhonderd vrouwen. “Vrouwen zitten in een onveilige omgeving of hebben geen netwerk om zich heen om ze te ondersteunen. We zien verkrachtingen, eerwraak, incest: echt heel nare dingen. Soms houden ze hun zwangerschap geheim. We kunnen meegaan naar een consult, naar ziekenhuisbezoeken en de bevalling. We maken een plan hoe ze hun (onbedoelde) zwangerschap kunnen aangaan en kunnen helpen om praktische zaken te regelen.”
Maar het is niet alleen praktisch verlichten, benadrukt Nusteling. “We halen het gevoel weg dat ze er alleen voor staan en eenzaam zijn. We kunnen helpen een nieuw positief netwerk op te bouwen, bijvoorbeeld door een buddy bij het gezin te betrekken.”
Een vondelingenkamer is een ruimte waar een moeder haar baby kan achterlaten. De verpleegkundige krijgt een seintje wanneer de kamer in gebruik is. “De moeder kan anoniem haar baby in een wieg leggen en weglopen, maar ook contact opnemen met het personeel via een intercom. We bieden hulp en doen ons best om moeder en kind bij elkaar te houden. Als de moeder de wens heeft om toch samen met het kind te blijven, hebben we een samenwerking met Stichting het Babyhuis. Daar kan de moeder terecht voor extra ondersteuning. In het uiterste geval kan de moeder ook haar baby afstaan. In de meeste gevallen hebben we de contactgegevens van de moeder.”
De baby gaat dan drie maanden naar een pleeggezin. “Na de drie maanden hebben we in ieder geval contact met de moeder. We vragen of ze nog steeds zeker weet of ze dit wil. Staat ze achter de keuze, dan gaat de Raad voor de Kinderbescherming op zoek naar een geschikt adoptiegezin. Dan hopen we dat de biologische moeder of ouders nog wel in beeld blijven, al is het eens in het jaar een contactmoment.”
Nusteling benadrukt dat van de vijftienhonderd vrouwen die ze helpen, rond de zeventien vrouwen daadwerkelijk nadenken over hun kind ter adoptie afstaan. “We hopen natuurlijk dat de kamers leeg blijven en dat de moeder het kindje toch zelf wil houden.”
De stichting heeft de campagne Anoniem, niet alleen gelanceerd om aandacht te vragen voor het werk dat ze doen. “Het is bedoeld voor vrouwen die hun zwangerschap verbergen, die een geheim met zich meedragen en daarom zorg vermijden. Het is voor vrouwen die in omstandigheden verkeren waardoor ze geen hulp durven, mogen of kunnen vragen. Zij kunnen bij ons terecht, eventueel anoniem.” In de campagne zijn twee realistische beelden geschetst van fictieve karakters Amira en Wendy.
Tekst gaat verder onder de post.
Dit bericht op Instagram bekijken
“Dit is wat de vrouwen meemaken die ons benaderen”, licht Nusteling toe. “Vrouwen die op internet zoeken: hoe verberg ik mijn zwangerschap? Hoe beval ik in m’n eentje? We willen zó graag dat die vrouwen ons bereiken om ze op wat voor manier dan ook te kunnen helpen.” Daarom hopen ze dat de campagne zo breed mogelijk verspreid wordt. “Het gebeurt in iedere laag van de bevolking. Van studenten tot volwassen vrouwen, allerlei soorten vrouwen benaderen ons. We helpen áltijd en hebben nóóit een oordeel.”
Tekst gaat verder onder de post.
Dit bericht op Instagram bekijken
De stichting heeft een duidelijke missie: “Ons streven is dat iedere vrouw die zwanger is, begeleiding krijgt en een veilige zwangerschap heeft. Geen baby’s die op onveilige plekken zijn of worden achtergelaten en geen moeders die zich eenzaam voelen. We zouden echt in elk ziekenhuis zo’n kamer willen. Al is het alleen maar voor het signaal naar de moeders dat er meer vrouwen zijn zoals zij. De doelgroep wordt daarmee erkend. Zo voelen ze zich niet alleen. De kamers zijn taboedoorbrekend. Het geheim van de moeder is veilig bij ons, net als hun kind.”
Stichting wil meer vondelingenkamers: 'Hoeveel baby's zijn er nooit gevonden?'
