Seksuologen spreken van een relationele revolutie. Zo kiezen steeds minder mensen nog voor monogamie. We experimenteren, leren en communiceren erop los, zonder vast te houden áán of te denken in bepaalde hokjes. Hoe ziet de toekomst van de monogame relatievorm eruit?
LINDA. vraagt het seksuoloog Marieke Dewitte (44). Volgens haar zou in 2025 de helft van alle Nederlanders single zijn.
Een monogame relatie, waarbij twee mensen een exclusieve seksuele en emotionele connectie met elkaar aangaan, is nog altijd populair in Nederland. Toch laten steeds meer mensen de monogame relatievorm los. Zo spreekt seksuoloog Dewitte momenteel van een toegenomen relationele diversiteit.
“In vroegere jagers-verzamelaarsgemeenschappen werd bezit gedeeld en was opvoeding een collectieve verantwoordelijkheid. Toen privébezit belangrijker werd, groeide de nood aan zekerheid over afstamming”, vertelt Dewitte. “Mannen wilden weten of hun bezittingen en middelen naar hun eigen biologische kinderen gingen, wat monogamie belangrijk maakte. Monogamie is dus in essentie een sociaal-economisch construct.”
Monogamie heeft echter ook een emotionele betekenis, legt de seksuoloog uit. “Een mens voelt nood aan een emotionele verbinding. Het gevoel dat je uniek bent, de moeite waard, en het verlangen om verlangd te worden. Dat is een belangrijke bron van eigenwaarde.”
Drie vrouwen over hun seksleven: 'Ik heb me nooit aangetrokken gevoeld tot dat rare ding tussen zijn benen'
We laten de monogame relatievorm steeds meer los, volgens Dewitte. We experimenteren en leren en ontdekken nieuwe vormen waarbij we in contact komen met onze biologische nood aan seksuele variatie. Ethische non-monogamie wordt bijvoorbeeld steeds populairder. “Partners stemmen ermee in om seks te hebben met anderen buiten hun vaste relatie om”, legt ze uit. “De nadruk ligt hier op het aspect onderlinge toestemming.”
Bij ethische non-monogamie kan de nadruk enerzijds liggen op de behoefte aan seksuele exploratie en variatie, maar anderzijds ook op de nood aan emotionele en romantische verbinding. Liefde is dan niet noodzakelijk beperkt tot één persoon. Partners worden steeds vaker als een team gezien. Misschien ontbreekt er seksuele spanning in de relatie, maar is dat een reden om uit elkaar te gaan?
Dewitte omschrijft deze ‘relationele revolutie’ eerder als een veranderende behoefte aan zowel seksuele variatie als open communicatie binnen relaties. “We verlangen soms naar iets nieuws, maar dat betekent niet automatisch dat we ontrouw willen zijn. Het draait om transparantie: we bespreken onze behoeften en grenzen openlijk. Seksuele verbinding wordt steeds vaker losgekoppeld van emotionele verbondenheid, wat ruimte biedt voor nieuwe relatievormen.”
Volgens Dewitte is ethische non-monogamie, ook wel consensuele non-monogamie genoemd, een mogelijke manier om om te gaan met verschillen in seksuele verlangens tussen partners. Als het moeilijk wordt om een compromis te vinden omdat de verlangens te sterk uiteen liggen, dan kan het een optie zijn om de seksuele exclusiviteit los te laten en de grenzen open te maken ”
De seksuoloog zegt dat ethische non-monogamie weinig ‘gevaar’ met zich meebrengt, zolang je maar open communiceert. “Praat met elkaar: waar heb jij behoefte aan, waar heb ik behoefte aan? En trap op de rem zodra je merkt dat het je relatie negatief gaat beïnvloeden.”
Ze benadrukt wel dat de basis van je relatie veilig genoeg moet zijn voor je gaat experimenteren met consensuele non-monogamie.
'Zie je wel dat je het lekker vindt?': Lianne maakt kunst van nare uitspraken rond seksueel misbruik
Hoewel open communicatie kenmerkend is voor deze seksuele revolutie, is praten over je seksuele verlangens niet altijd makkelijk. Hoe kaart je dit onderwerp aan bij je partner?
“Zoek een aanleiding om over je seksuele verlangens te praten, bijvoorbeeld een artikel dat je ergens gelezen hebt. En vraag bijvoorbeeld hoe je partner in consensuele non-monogamie staat”, vertelt Dewitte. “Als jullie het willen uitproberen, maak dan duidelijke afspraken. Spreek af dat je stopt wanneer het een gevaar vormt voor je relatie en respecteer hierbij de behoeften van jezelf en die van je partner.”
Ze vervolgt: “Je kunt het ook onder begeleiding proberen. Betrek bijvoorbeeld een relatietherapeut bij deze fase in je relatie en zorg voor een stabiele en veilige basis.”
Dewitte verwacht niet dat monogamie volledig uit de samenleving zal verdwijnen. “Voor veel mensen is monogamie nog steeds een waardevolle relatievorm, en daar is niets mis mee.”
Wel denkt de seksuoloog dat monogamie in de toekomst minder als de enige norm zal worden gezien. “De focus verschuift steeds meer naar wat voor individuen en koppels goed voelt. Diversiteit in relatievormen wordt steeds meer erkend als een kernwaarde in onze samenleving.”
Seks, swingen en andere dingen: je gaat met LINDA. een spicy maand tegemoet
