Coronavirus liveblog

21.38: Uitverkoop België mag toch doorgaan, maar wel later

Belgische winkels mogen in januari toch uitverkoop houden. Het was de vraag of de jaarlijkse opruiming van het winterassortiment voor een habbekrats kon doorgaan, omdat te grote drukte het coronavirus in de kaart kan spelen.

De zogeheten wintersolden beginnen wel twee dagen later, zodat de openingsdag niet op zaterdag valt, laat minister Pierre-Yves Demargne (Economie) weten. Zo hoopt hij te voorkomen dat winkels op de eerste dag de toeloop niet aankunnen.

19.46 uur: Zorgorganisaties sceptisch over datum start vaccinaties

Zorgorganisaties ActiZ en Verenso zijn sceptisch over het plan van het kabinet om op 4 januari te starten met het vaccineren van mensen tegen het coronavirus.

ActiZ, de branchevereniging van organisaties in de (ouderen)zorg, merkt op dat veel zaken nu nog niet duidelijk zijn en maakt zich zorgen. “Wij delen de ambitie van de minister van Volksgezondheid om zo snel als mogelijk te beginnen met vaccineren. Maar het nu noemen van de datum van 4 januari 2021 door de minister vindt ActiZ erg enthousiast en mogelijk een beetje prematuur.”

Ook Verenso, de vereniging voor specialisten in de ouderenzorg, is sceptisch: “De datum van 4 januari lijkt ons vrij ambitieus. Als veldpartijen hebben we intensief overleg met VWS over de vaccinatiestrategie en -organisatie. Ofschoon wij de druk om snel met een vaccin te komen begrijpen, hebben wij aangegeven in dit traject graag zorgvuldig te werk te willen gaan. Zo is het belangrijk afdoende tijd te nemen voor bijvoorbeeld het verspreiden van informatie over werking en mogelijke bijwerkingen van het uiteindelijk goedgekeurde vaccin. Welk vaccin eind december wordt goedgekeurd, is nog niet bekend. Ook vergt het daadwerkelijk kunnen vaccineren van zulke grote groepen mensen een goede organisatie.”

19.38 uur: OMT onderzoekt mogelijkheden versoepelingen kerst

Het Outbreak Management Team (OMT) onderzoekt de mogelijkheden voor versoepelingen met de feestdagen. Zo wordt er gekeken naar verruiming van de groepsgrootte, beperkte opening van horeca en een langere kerstvakantie voor kinderen en jongeren. Hoe dit precies zit, lees je hier.

17.18 uur: ‘Als het meezit, kunnen we rond 4 januari starten met vaccineren’

Volgens coronaminister Hugo de Jonge is het vaccin binnen handbereik en staan we aan de vooravond van een nieuwe fase in de crisis. Hij verwacht dat rond 4 januari kan worden gestart met vaccineren.

De planning van EMA is erop gericht om op 4 januari te starten met vaccineren. Het RIVM, de GGD en (huis)artsen zullen daarbij nauw samenwerken. ‘Het is nu aan EMA om zorgvuldig zijn werk te doen. Wij zorgen ervoor dat we er klaar voor zijn zodra er groen licht komt’, aldus De Jonge. Wel waarschuwt hij dat dit het meest gunstige scenario is.

Het vaccin is binnen handbereik en daarmee staan we aan de vooravond van een nieuwe fase in de crisis. Het is nu aan EMA om zorgvuldig te werk te gaan. Wij zorgen dat we er klaar voor zijn. Als het meezit, kunnen we rond 4 januari starten met vaccineren.👉 https://t.co/u0ioermWiW pic.twitter.com/Q2vyPOrtu2

— Hugo de Jonge (@hugodejonge) December 1, 2020

17.11 uur: Steeds meer personeel in de zorg ziek

Zorginstanties hebben in de herfst opnieuw een hoger percentage ziekteverzuim onder personeel gemeld. Waar het verzuimpercentage in september op 6,28 procent lag, steeg dit in oktober tot 7,22 procent, aldus Vernet, kennisnetwerk op het gebied van verzuim.

In augustus lag het verzuimpercentage op 5,73 procent. Vanaf maart, het begin van de coronapandemie, meldden zorginstanties zonder uitzondering hogere verzuimpercentages dan in 2019.

In oktober waren dagelijks ongeveer 67.000 werknemers van ziekenhuizen en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg en uit de gehandicaptenzorg en de verzorging, verpleeg- en thuiszorg niet inzetbaar. In totaal werken er volgens Vernet zo’n 930.000 mensen in deze sectoren. Academische ziekenhuizen zijn niet meegenomen in het onderzoek. Ook zijn de cijfers exclusief werknemers die wegens de corona-uitbraak in thuisquarantaine zaten of wachtten op een testuitslag.

Een reden voor de stijgende cijfers is volgens Vernet de extra druk op het personeel in de zorg door de tweede coronagolf. “De druk op werknemers was ook voor de pandemie al hoog. En dit ziekteverzuim hakt er alleen maar verder in. Want als de helft van het personeel op een afdeling ziek is of in quarantaine moet, wat denk je dan dat er met de andere helft gebeurt?”

16.00 uur: ‘Invoering mondkapjesplicht verloopt soepel in winkels’

Op de eerste dag dat mondkapjes verplicht zijn in openbare ruimtes, doen zich geen problemen voor in winkels. “De invoering van de plicht loopt super soepel”, zegt winkeliersorganisatie INRetail. Het dragen van een mondkapje in winkels was volgens de organisatie de afgelopen tijd al de norm, omdat een dringend advies gold om in openbare ruimtes een mondmasker te dragen.

In de winkels van Blokker, Intertoys en de Big Bazar worden ook geen problemen verwacht door de plicht, zegt een woordvoerder. “We hebben nog geen incidenten vernomen. Wij gaan ervan uit dat de mondkapjesplicht goed zal worden opgevolgd. Het is geleidelijk gegaan, en je zag de afgelopen tijd al dat veruit de meeste mensen het mondkapje automatisch opzetten.”

Vanaf vandaag draagt iedereen verplicht een #mondkapje in een publieke binnenruimte, ook als er geen klanten zijn. Als (retail)ondernemer mag je er voor kiezen om jezelf én je medewerkers op de werkvloer een volledig #faceshield te laten dragen. Meer info? https://t.co/tASUXfgbUN pic.twitter.com/gF9KhrmFwy

— INretail (@INretail) December 1, 2020

15.35 uur: Zorgen in Tweede Kamer over handhaving vuurwerkverbod

Meerdere partijen in de Tweede Kamer maken zich zorgen over de handhaving van het vuurwerkverbod, dat voor aankomende jaarwisseling geldt. Aanleiding daarvoor zijn meerdere berichten over illegale vuurwerkhandel, waarbij handelaren soms voorraden van honderden kilo’s middenin woonwijken hebben opgeslagen.

Volgens Grapperhaus wordt er al sterk ingezet op het onderscheppen van vuurwerk dat over de grens komt. Ook is er steun vanuit de politie voor het vuurwerkverbod, zegt hij. Voor de kerst wil hij de Kamer nog informeren met “de laatste inzichten uit het Veiligheidsberaad”, dat bestaat uit de 25 burgemeesters van de veiligheidsregio’s, en hoe mogelijke gaten in het ‘handhavingsweb’ gedicht kunnen worden.

15.19 uur: Amsterdam door grens van 40.000 coronagevallen

Amsterdam telt, als eerste gemeente in Nederland, meer dan 40.000 coronagevallen. Afgelopen etmaal zijn in de hoofdstad 248 nieuwe besmettingen aan het licht gekomen. Daardoor staat de teller nu op 40.003 besmet geraakte inwoners.

In Rotterdam is het coronavirus vastgesteld bij 34.330 inwoners. De Maasstad telt wel de meeste sterfgevallen. Sinds het begin van de uitbraak zijn 606 Rotterdammers overleden aan de besmetting, tegen 420 Amsterdammers.

Den Haag heeft sinds februari 22.179 positieve gevallen geregistreerd en in de gemeente Utrecht is het coronavirus aangetroffen bij 13.948 inwoners. Daarna volgen Tilburg (7362), Eindhoven (6609), Almere (6345), Breda (6027), Zaanstad (5624) en Nijmegen (5156). Van de 355 gemeenten in Nederland zijn er inmiddels 141 waar meer dan duizend inwoners positief zijn getest. In september, aan het begin van de tweede golf, waren dat er zes.

14.15 uur: Aantal coronabesmettingen afgelopen week licht gedaald

De afgelopen 24 uur zijn er 4073 nieuwe coronabesmettingen gemeld bij het RIVM. Dit zijn er iets minder dan afgelopen dagen. Maandag waren het er 4610, zondag 5585.

De weekcijfers laten eveneens een lichte daling zijn. In totaal kreeg het RIVM afgelopen week 33.949 meldingen van positieve coronatests. Een week ervoor waren het er nog 36.931. Een daling van 8 procent.

Het sterftecijfer is minder positief. Het afgelopen etmaal zijn 62 mensen overleden aan het longvirus. Belangrijke disclaimer is dat dit alleen de doden zijn van wie bekend is dat ze besmet waren met het coronavirus. Het werkelijke aantal ligt zeer waarschijnlijk hoger.

Volgens het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) zijn er 187 nieuwe coronapatiënten opgenomen in het ziekenhuis. 53 minder dan gisteren. In totaal liggen nu 1683 mensen met corona in het ziekenhuis, van wie 478 op de Intensive Care.

08.27 uur: VN vreest voor hongersnood als gevolg van pandemie  

De Verenigde Naties schatten dat komend jaar zo’n 235 miljoen mensen een vorm van noodhulp nodig hebben. Dat is een toename van ongeveer 40 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. De VN hebben 35 miljard dollar (ongeveer 29,3 miljard euro) nodig om komend jaar hulp te bieden. Op sommige plekken dreigt zelfs hongersnood, waarschuwt VN-noodhulpcoördinator Mark Lowcock.

“De toename komt vrijwel geheel voor de rekening van Covid-19”, aldus Lowcock. Het jaarlijkse overzicht van de VN-hulporganisaties, dat normaal gesproken aangeeft waar de noden het hoogst zijn als gevolg van onder meer conflicten, natuurrampen en klimaatverandering, laat dit jaar zien dat de coronapandemie vooral de mensen treft die het al het slechtst hebben. “Het beeld dat we geven is het somberste en grauwste perspectief op humanitaire nood voor de komende tijd dat we ooit hebben gegeven”, aldus Lowcock.

Voor het eerst sinds de jaren negentig zal extreme armoede naar verwachting weer toenemen. Ook daalt de levensverwachting. Het jaarlijkse dodental als gevolg van hiv, tuberculose en malaria kan verdubbelen. “Mogelijk het alarmerendst is de dreiging van de terugkeer van hongersnood, mogelijk op meerdere plekken”, aldus Lowcock, die daaraan toevoegde dat hongersnoden tot het verleden leken te behoren na vrijwel een decennium zonder. “De zwaailichten staan aan en de alarmbellen rinkelen”, aldus de noodhulpcoördinator.

De door oorlog verscheurde landen Syrië en Jemen hebben het hardst hulp nodig, aldus de VN. Ook in de Democratische Republiek Congo, Afghanistan en Ethiopië zijn crisissen gaande die extra geld vereisen voor de VN-hulporganisaties.

06.20 uur: Mondkapjesplicht officieel ingegaan

Vanaf dinsdag zijn alle mensen die ouder zijn dan twaalf verplicht om in ‘publieke binnenruimten’ een mondkapje te dragen. Publieke binnenruimten zijn openbare plekken waar mensen samenkomen. Denk daarbij aan musea, treinstations, supermarkten en andere winkels, bibliotheken, sportscholen en theaters.

Daarnaast ben je ook verplicht een mondkap te dragen bij een bezoek aan iemand die een contactberoep uitoefent (kapper, schoonheidssalon, fysiotherapeut). En wie nu leert autorijden, moet in de lesauto eveneens zijn kapje op.

Uitzonderingen? Ja, die zijn er ook. Als je een vaste plek hebt, bijvoorbeeld tijdens een theatervoorstelling, in een restaurant, of als je op de loopband staat in de sportschool mag het kapje af. Zodra je opstaat en gaat lopen moet je hem wel weer opdoen. Ook in gebedshuizen is het dragen van een mondkapje niet verplicht.

De plicht geldt in eerste instantie tot 1 maart en kan steeds met drie maanden verlengd worden, afhankelijk van de besmettingscijfers.

06.05 uur: ‘China meldde lager aantal coronabesmettingen’

De Chinese overheid meldde in februari lagere aantallen coronabesmettingen dan in werkelijkheid vastgesteld. Dat werd al lang vermoed, maar de Amerikaanse nieuwszender CNN bericht dat dinsdag op basis van gelekte documenten van de dienst voor infectieziektenbestrijding van de provincie Hubei, met onder meer de miljoenenstad Wuhan, waar het coronavirus voor het eerst de kop op stak.

Op 10 februari meldden de Chinese autoriteiten dat het dodelijke longvirus bij nog eens 2478 personen was vastgesteld. Daarmee kwam het officiële wereldwijde aantal besmettingen tot boven de 40.000. Minder dan 400 gevallen waren tot dan toe buiten China vastgesteld.

In werkelijkheid was het aantal nieuwe besmettingen alleen al in de provincie Hubei meer dan twee keer zo hoog als het landelijke aantal dat de nationale autoriteiten op 10 februari meldden. In het gelekte rapport van de autoriteiten in Hubei, geclassificeerd als een intern en vertrouwelijk document, staat dat op die dag in de provincie bijna 6000 nieuwe gevallen zijn gemeld. Volgens CNN gaat het om het gevoeligste lek tot nu toe omtrent de Chinese reactie op de uitbraak van het coronavirus begin dit jaar.

De Chinese regering heeft altijd stellig ontkend dat het informatie over de corona-uitbraak heeft achtergehouden. Onder meer de Verenigde Staten beschuldigden de Chinese autoriteiten daarvan.

Hoewel de gelekte documenten geen bewijs zijn dat de Chinese autoriteiten bewust lagere aantallen meldden dan er in werkelijkheid waren, laat het rapport volgens CNN wel zien dat er in feite een groot verschil is tussen wat de Chinese overheid in februari wist en wat aan het publiek werd verteld.