Het is de derde dinsdag van september en dat betekent: Prinsjesdag. De troonrede, miljoenennota en rijksbegroting worden gepresenteerd. Benieuwd wat er voor jou verandert?
LINDA. spreekt met demissionair minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip (CDA). Zij legt het haarfijn uit.
Het zou bijna een traditie genoemd kunnen worden: het uitlekken van de miljoenennota. Vrijdag kregen NRC, De Telegraaf en RTL Nieuws al informatie in handen. Wat vindt Van Gennip daarvan? “Dat gebeurt bijna elk jaar. Dat heeft er ook mee te maken dat er een kleine drie weken zit tussen het moment dat we het koopkrachtpakket afmaken en presenteren op Prinsjesdag. Om dit te veranderen moet er een wetswijziging plaatsvinden. We hebben het binnen het kabinet erover gehad, maar we zijn demissionair. Het is aan een volgend kabinet hier verder over na te denken. Tegelijkertijd wordt het dan wel minder spannend voor journalisten om erop te jagen.”
Het kabinet trekt twee miljard euro uit voor armoedebestrijding. De meeste mensen houden volgend jaar meer geld over in hun portemonnee, de doorsnee Nederlander zo’n 1,7 procent. In het voorwoord van de miljoenennota schrijft demissionair minister van Financiën Sigrid Kaag (D66): ‘Ondanks de demissionaire status heeft dit kabinet stappen genomen om de meest kwetsbare huishoudens meer ondersteuning te blijven bieden. Te veel volwassenen en kinderen in Nederland leven in armoede. Zij kunnen de vaste lasten nauwelijks opbrengen en hebben geen geld over voor een gezonde maaltijd of nieuwe kleren. Dat is onaanvaardbaar.’
Minister Van Gennip licht toe: “Wat we echt belangrijk vinden, is dat mensen fatsoenlijk kunnen rondkomen in Nederland. Als we niks zouden doen, zouden de armoedecijfers flink stijgen. Met dit maatregelenpakket blijft het aantal personen in armoede gelijk (4.8 procent, red.), maar het aantal kinderen in armoede brengen we naar beneden. Daar zetten we een grote stap mee. We richten ons met name op gezinnen met (tiener)kinderen, daar is de dreigende armoede het meest aanwezig. Tienerkinderen zijn duur. Ik heb vier tienerdochters, ik weet hoe het is. Je gunt kinderen een bestaan waar ze relatief zorgeloos zijn. ”
Van de 2 miljard euro gaat 1,1 miljard naar het verhogen van het kindgebonden budget. Het maximale bedrag voor het eerste kind gaat met 750 euro omhoog, voor het tweede kind en verder met 883 euro. “Het is een inkomensafhankelijke regeling, die nu bij nog meer gezinnen terechtkomt. Veel gezinnen hebben moeite om rond te komen, dus het is er om te zorgen dat zij ondersteund worden. Het kindgebonden budget is daarnaast afhankelijk van hoeveel kinderen je hebt en of je alleenstaand bent of een partner hebt.”
Ook de politica merkt dat het leven duurder is geworden. “Daar hebben we allemaal last van. Gelukkig zijn de salarissen ook gestegen, maar nog steeds is het duur. Mensen die hun baan kwijt zijn, een dierbare hebben verloren, zijn gescheiden of met onzeker werk hebben het al helemaal moeilijk. De buffers van die mensen zijn sneller op. En natuurlijk jongeren, die veel later dan onze generatie een huis of baan vinden. We willen in de toekomst investeren. Dat levert wat op.”
Nog een koopkrachtmaatregel is de verhoging van de huurtoeslag. De maximale huurtoeslag gaat volgend jaar met 416 euro omhoog. “We kijken waar de mensen zitten die het risico lopen door het ijs te zakken. Mensen die huurtoeslag krijgen, zijn mensen met de lagere inkomens. Huurders kunnen daarnaast niet goed investeren in energiebesparende maatregelen. Wat dat betreft is het heel gericht. En met het kindgebonden budget bereiken we alleen mensen met kinderen. Je wil ook mensen zonder kinderen bereiken.”
Verder stijgt de arbeidskorting, met 115 euro. Van Gennip: “Dat betekent dat je minder belasting betaalt. Het wordt voor mensen aantrekkelijker om te werken. Werken moet lonen.”
Naast het kindgebonden budget, de huurtoeslag en de arbeidskorting, verandert er nog meer. Van Gennip zet het helder uiteen: “Voor mensen die jong gehandicapt zijn, gaat de verlaging van de jonggehandicaptenkorting niet door. Verder stijgt de bijstandsuitkering mee met het minimumloon. De accijnzen op alcohol en tabak stijgen, omdat we ook een signaal willen afgeven over gezondheid. Daarbij trekken we jaarlijks ruim 30 miljoen euro extra uit voor Caribisch Nederland, omdat we daar hoge armoede zien. Ten slotte zetten we de subsidie aan het Tijdelijk Noodfonds Energie door. Dat is voor mensen met lage inkomens die echt in de problemen komen met hun energierekening.”
Voor mensen die werken, tipt de minister nog: “Kijk of jouw werkgever heeft meegedaan met de loonstijgingen en kijk of je jouw onbelaste reiskostenvergoeding krijgt.”
Prinsjesdag staat wat mode betreft in het teken van hoeden. Ook minister Van Gennip draagt een hoed. “Vorig jaar is mijn hoed gemaakt door een vriendin van mij, die hoed stond voor een inclusieve samenleving. Dit jaar is mijn hoed gemaakt door iemand uit mijn eigen dorp, Oegstgeest. Hij is roze en heel elegant.”
Samen met een van haar dochters beleeft de politica deze speciale dag. “Ze vindt het spannend, maar vooral leuk dat ze mee mag. Het is heel leuk om dit met een van je kinderen te kunnen doen. Ze kan mijn collega’s ontmoeten en krijgt een idee van hoe het hier gaat.”
Tot slot zijn we benieuwd of de naam ‘Prinsjesdag’ al eens onder de loep is genomen. Een naam die eeuwenoud is en niet meer strookt met waar de dag voor staat. Tijd voor verandering? “Het is nog niet besproken. Maar wat niet is, kan nog komen.”
Karien van Gennip met haar dochter.
Van grootse hoeden tot getemde krullen: dit dragen politici tijdens Prinsjesdag
