Het volgen van een ketogeen dieet wordt steeds populairder. In het dieet verruil je koolhydraten voor een dieet vol met vetten. Het dieet vermindert klachten van epilepsie, maar ook op sociale media worden de voordelen van het dieet massaal gedeeld.
Is het wel verstandig om dit dieet, dat normaal onder strenge begeleiding wordt toegepast, zomaar te volgen? LINDA. vraagt het aan Het Voedingscentrum en verpleegkundig specialist Sarita van den Berg.
Een ketogeen dieet is een streng koolhydraatarm dieet. “Je eet tijdens een ketogeen dieet dus meer vetten en eiwitten, in plaats van koolhydraten. Vaak komen deze vetten en eiwitten uit dierlijke producten”, vertelt het Voedingscentrum.
Door het volgen van een ketogeen dieet, heb je minder glucose in je bloed. Om toch voldoende brandstof te hebben, gaat je lichaam daarom over op vetzuurverbranding. Bij die verbranding komen ketonen vrij en raakt je lichaam in ketose. Je bloed wordt dan zuurder.
Het bereiken van ketose kan de gevoeligheid voor het krijgen van aanvallen van epilepsie verminderen, maar het is onduidelijk of het dieet ook positieve gezondheidsvoordelen heeft voor mensen zonder deze aandoening.
Het dieet wordt momenteel op sociale media gedeeld als de sleutel tot vetverbranding. Zo delen mensen filmpjes van ontbijtborden vol met vlees, eieren en kaas. Je zou je beter voelen door het volgen van het dieet, beter slapen en minder ‘opgeblazen’ zijn.
Toch kan een ketogeen dieet ook gepaard gaan met klachten. “Het volgen van een ketogeen dieet kan klachten geven zoals moeheid, misselijkheid, hoofdpijn, haaruitval, hartkloppingen, kramp in je benen en verstopping in je darmen”, vertelt Het Voedingscentrum.
Als je kind bij de ander 'stiekem' op dieet moet: 'Hij zegt het niet, maar ik weet dat pap me te dik vindt'
Het ketogeen dieet krijgt de laatste tijd de nodige aandacht. Zo zorgt het volgen van het dieet voor klachtenreductie bij mensen met epilepsie. De resultaten zijn onmiskenbaar. “Bij vijftig procent van de kinderen neemt het aantal aanvallen met vijftig procent af”, vertelt Van den Berg. De verpleegkundig specialist, werkzaam in het Erasmus MC, begeleidt kinderen met epilepsie samen met een keto diëtist.
“Wel vraagt het volgen van een ketogeen dieet om goede begeleiding. Voor de start van het dieet wordt er daarom streng gescreend naar medische risicofactoren”, vertelt Van den Berg.
“Naast het medische gedeelte kijken wij ook naar de haalbaarheid binnen de gezinssituatie.” Van den Berg benadrukt dat experimenteren met het dieet daarom erg onverstandig is. “Er zijn reële risico’s verbonden aan het ketogeen dieet bij kinderen met epilepsie.”
Het dieet wordt nu ingezet voor kinderen waarbij anti-epileptica, de medicijnen die epileptische aanvallen kunnen onderdrukken, niet werken of te veel bijwerkingen geven.
“Door de intensieve begeleiding die essentieel is, kun je beter spreken van ketogene therapie”, vertelt Van den Berg. “Zo moet een kind ondanks het strenge dieet goed kunnen groeien en ontwikkelen waardoor het dieet vaak moet worden bijgesteld. We kijken daarom heel goed naar de caloriebehoefte en de benodigde hoeveelheid eiwitten. Daarnaast worden er vitamines en mineralen gesuppleerd”, vertelt Van den Berg. “Ook prikken we regelmatig op ketonen en voeren we bloed- en urine onderzoek uit.”
Hoewel de resultaten van het dieet veelbelovend zijn, ook voor volwassenen met epilepsie, brengt een ketogeen dieet ook risico’s met zich mee. Het is daarom niet geschikt om langdurig te volgen.
“Een ketogeen dieet kan de kans op nierstenen en botontkalking vergroten en bij kinderen de groei vertragen. Dit kan gebeuren wanneer het aantal ketonen te hoog wordt door te lang niet te eten. Het bloed wordt dan te zuur en dat heeft nadelige gevolgen. Hierom houden wij de kinderen nauwlettend in de gaten.”
Van den Berg merkt op dat het dieet de laatste tijd in de spotlight staat. “Het dieet is alleen niks nieuws”, vertelt de verpleegkundig specialist. “Het is gebaseerd op het ouderwetse vasten, alleen is het minder streng dan vroeger.”
Van den Berg vindt de bewustwording rondom voeding en de aandacht voor gezonder leven, zeker geen slechte ontwikkeling. “Het is heel goed dat we minder suikers gaan eten. Bedenk alleen dat wat voor de een werkt niet voor jou hoeft te werken, ieder lichaam is anders. Ga daarom niet zomaar experimenteren, zeker niet met dit soort strenge diëten.”
Na maagverkleining gaat meer spiermassa verloren dan na dieet: 'Dat is erg ongezond'
Het Voedingscentrum sluit zich daarbij aan. De organisatie wijst dan ook op de grote hoeveelheid verzadigde vetten dat komt kijken bij een ketogeen dieet. “Dierlijke producten bevatten vaak veel verzadigde vetten, waarvan we weten dat die de kans op hart- en vaatziekten kunnen vergroten. Daarom geldt ons advies om producten met veel verzadigd vet te vervangen door producten met onverzadigd vet, zoals oliën en noten.”
Het Voedingscentrum benadrukt daarnaast dat het laten staan van koolhydraatrijke producten ook kan zorgen voor de nodige tekorten. “Je kunt tekorten opbouwen van bepaalde B-vitamines, magnesium, calcium, ijzer, vezels en jodium. Ook mis je bij een ketogeen dieet de positieve effecten op je gezondheid van sommige koolhydraatrijke producten. Zo verlagen volkorenproducten de kans op hartziekten en een beroerte”, vertelt Het Voedingscentrum.
De organisatie geeft dan ook het volgende advies: “Volg het dieet alleen onder begeleiding van een diëtist.”
“Als iemand diabetes, een verhoogde bloeddruk of epilepsie heeft en een ketogeen dieet wil volgen, adviseren wij om dit alleen te doen onder medische begeleiding in overleg met je arts en een diëtist. Zij kunnen een inschatting maken of het veilig is om dit dieet te volgen en of eventuele medicatie aangepast moet worden”, aldus Het Voedingscentrum.
Misha (33) hielp een festivalganger met epilepsie: 'Omstanders wilden hem water geven'
