Het is de Week van het Geld, dus deed Wijzer in geldzaken onderzoek naar hoe jongeren omgaan met hun centen. Wat blijkt: twee derde van de jongeren tussen de 16 en 19 jaar laat hun financiën weleens beïnvloeden door influencers.
Dat kent voordelen, maar ook zeker nadelen. “Influencers laten vooral succesverhalen zien”, zegt universitair hoofddocent persuasieve communicatie Eva van Reijmersdal.
Jongeren kunnen niet ontsnappen aan influencers die iets delen over financiën. “Maar liefst 98 procent van de jongeren ziet weleens posts over geld”, vertelt Van Reijmersdal. Bijvoorbeeld van bekende Nederlanders zijn die incidenteel iets posten over geld, maar ook van zogenaamde finfluencers. “Dat zijn influencers die zich hebben gespecialiseerd in geldzaken en jongeren tips geven.”
Die tips gaan over van alles. “Over hoe jongeren aan het einde van de maand geld over kunnen houden, goedkoop boodschappen kunnen doen, slim verzekeringen af kunnen sluiten, of over beleggen, investeren en crypto.” Er zijn zelfs finfluencers die helemaal gespecialiseerd zijn in hoe je vroeg met pensioen kunt. “Die leggen uit hoe je voor je 40e kunt stoppen met werken.”
Die overvloed aan tips op social media heeft invloed op de financiële situatie en keuzes van jongeren. “Het onderzoek toont aan dat 39 procent van de jongeren geld heeft verdiend door beïnvloeding van een influencer, 46 procent geld heeft bespaard en 29 procent geld heeft verloren.”
Moeten we ons zorgen maken om de relatief grote impact van influencers op jongeren? “Nou, de percentages zijn niet alleen maar slecht. Die invloed kent dus niet alleen gevaren en risico’s, maar kan jongeren ook iets opleveren.”
Van Reijmersdal denkt dat er wel reden is tot zorg als het gaat om misinformatie. “Bijvoorbeeld als influencers zeggen dat er een grote kans is om rijk te worden, terwijl het risico veel groter is: dat is gevaarlijk.” Dat geldt ook als influencers niet opgeleid zijn om financieel advies te geven. “Het wordt dan een soort wilde westen waarbij iedereen wat kan roepen.”
Eetstoornis diëtiste Arwa (27) over voedingsschema's influencers: 'Je gaat ook niet naar de bakker voor juridisch advies'
Het is dus belangrijk om waakzaam te blijven. “Je moet je realiseren dat influencers vooral succesverhalen laten zien. Op social media lijkt het misschien alsof iedereen iets doet met beleggen, of dat het realistisch is om een Rolex en een dure sportauto te hebben. Maar je ziet slechts één kant van het verhaal, en niks over verliezen of schuldhulpverlening.”
Er zijn een aantal dingen waar je op kunt letten om te beoordelen of een financiële tip iets gaat opleveren. “Controleer of een post gesponsord is, kijk daarvoor bijvoorbeeld naar de hashtags. Dan kun je kritischer kijken of iemand écht enthousiast is, of alleen omdat ze betaald krijgen. Daarnaast kun je je afvragen: wat voor expertise heeft deze persoon? Weten ze er echt iets vanaf, of zijn ze niet te vertrouwen?”
Wellicht verwacht je dat jouw kind dat veel online is wel door onbetrouwbaar advies heen prikt, maar vergis je niet. “Jongeren missen de financiële kennis en levenservaring die ouders hebben. Ouders weten dat je hard moet werken voor je geld, hoe het is om vaste lasten te hebben, en dat gokken ook leidt tot verlies. En ze weten ook: geld is niet het belangrijkste in het leven.”
Ook als ouder kun je je kind behoeden voor de onbetrouwbare tips van influencers. “Praat over geld. Leg uit dat voor niks de zon opgaat. Dat klinkt misschien heel ouderwets, maar als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat het vaak ook. Als het zo makkelijk was om rijk te worden, dan zou niemand meer werken.”
Deze belangrijke financiële afspraken moet elke vrouw met een partner en kinderen maken
