Uit onderzoek van het expertisecentrum seksualiteit Rutgers, in samenwerking met Nederlands Genootschap van Abortusartsen (NGVA), blijkt dat 41 procent van de vrouwen die voor abortus kiest geen anticonceptie gebruikt om een zwangerschap te voorkomen.
De risico-inschatting van deze vrouwen komt niet overeen met het daadwerkelijke risico op een onbedoelde zwangerschap
“Het onderzoek werd uitgezet naar aanleiding van een signaal vanuit abortusklinieken“, vertelt Renee Finkenflügel van Rutgers aan LINDA. “Zij hadden het idee dat het anticonceptiegebruik van vrouwen voorafgaand aan een abortus veranderde. In 2015 is dit gebruik voor het laatst uitgevraagd onder vrouwen, maar dat is natuurlijk erg lang geleden. Daarom wilden we het anticonceptiegebruik opnieuw in kaart brengen.”
Vrouwen geven meerdere redenen voor het niet gebruiken van anticonceptie. Zo denkt 44 procent dat de kans klein is om zwanger te worden. Ook zegt een deel van de vrouwen geen hormonen te willen gebruiken. “We zien terug in het onderzoek dat vrouwen niet bewust nagedacht hebben over de mogelijkheid om zwanger te worden.”
Volgens Finkenflügel ligt de oplossing onder andere bij meer kennis. “Kennis is essentieel als je een onbedoelde zwangerschap wil voorkomen. Zowel kennis over de verschillende methoden en hun voor- en nadelen, als over vruchtbaarheid en je cyclus. Die kennis schiet tekort, maar kan ook negatief beïnvloed worden door onjuiste informatie via sociale media, vrienden en familie.”
Expertisecentrum seksualiteit Rutgers vindt het daarom belangrijk dat er goede, volledige en betrouwbare informatie wordt verstrekt over alle beschikbare methoden en vruchtbaarheid. “Zodat vrouwen en mannen goede kennis hebben om een onbedoelde zwangerschap te voorkomen en zo zonder zorgen van relaties en seksualiteit kunnen genieten. Het gaat dus niet alleen om de vrouwen”, benadrukt Finkenflügel. “Ook mannen dienen meer kennis te vergaren over de vrouwelijke cyclus.”
“Daarnaast valt seks niet altijd te plannen”, zegt Finkenflügel. “En daarbij is geen enkele vorm van anticonceptie waterdicht. Het volledig voorkomen van onbedoelde zwangerschappen is dus niet mogelijk.” Zo blijkt uit het onderzoek dat er bij driekwart van de vrouwen die wél anticonceptiemethoden gebruikten iets mis ging of de methode verkeerd gebruikt werd. Denk hierbij aan het verkeerd inschatten van de vruchtbare dagen of het gebruiken van een condoom op een onjuiste manier. “Stel je kiest voor het condoom, bespreek dan met je huisarts of een expert welke passend is. Kijk naar de maat en het merk voordat je zomaar een pakje uit het schap vist.”
Een anticonceptiemethode kiezen is dan ook maatwerk, legt ze uit. “Deze verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij jou, maar ook bij je partner. Er zijn twee personen betrokken bij de seks. Beiden zijn verantwoordelijk voor het gebruiken van de juiste anticonceptie indien er geen kinderwens is. Daarnaast kan het echt helpen om te bespreken, eventueel met de huisarts of een andere expert, welke methode bij jouw levensstijl past en hoe je deze op de goede manier gebruikt.”
Eerder dit jaar meldden Rutgers en Soa Aids Nederland dat de groep jongeren tussen 13 en 25 jaar die geen anticonceptie gebruikt sinds 2017 is gestegen. Ze deden onderzoek onder ruim 10.000 jongeren. “Dit komt bijvoorbeeld doordat influencers de pil ‘giftig’ noemen. Zij mogen blijkbaar van alles roepen en hoeven geen verantwoording af te leggen”, vertelde gynaecoloog Joop Laven eerder aan LINDA. Uit de jaarrapportage van de Inspectie Gezondheid en Jeugd blijkt tevens dat er in 2022 en 2023 een stijging te zien was in het aantal abortussen in Nederland.
Het dinsdag gepubliceerde onderzoek van Rutgers is niet geschikt om deze stijging te verklaren. Wel biedt het voor het eerst sinds 2015 inzicht in welke methoden gebruikt worden door vrouwen die voor een abortus kiezen.
Steeds meer jongeren stoppen met pil door desinformatie: 'Zo zal aantal abortussen weer stijgen'
