Al sinds 2020 blijkt het UWV fouten te maken bij het berekenen van arbeidsongeschiktheid, met grote gevolgen voor mensen die een WIA-uitkering aanvragen.
Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag en het AD. De fouten leiden ertoe dat arbeidsongeschikten een te lage of geen uitkering krijgen – of in sommige gevallen juist te veel.
Jarenlang waren deze misstanden intern bekend, maar werden ze door het UWV niet actief aangepakt of gemeld aan het publiek. Nu klokkenluiders naar buiten treden, wordt pijnlijk duidelijk hoe groot het probleem is.
Het gaat mis bij de berekening van het maatmanloon: het salaris dat een werknemer zou verdienen als hij of zij niet arbeidsongeschikt was geworden. Dit loon bepaalt of iemand een WIA-uitkering krijgt en hoe hoog die is. Uit interne rapporten blijkt dat het hier structureel misgaat.
Soms worden er verkeerde gegevens ingevoerd, zoals een onjuiste salarisindicatie, vakantiegeld, bonussen of toeslagen. Soms ontbreekt er onderbouwing voor de berekeningen. In 31 procent van de gevallen klopte de berekening van het UWV niet. In enkele rapporten liep het foutpercentage zelfs op tot 60 procent.
Lizette (55) kreeg jarenlang te weinig uitkering: 'Niemand vertelt je je rechten'
Het gevolg? Voor sommige mensen scheelt het een paar euro per maand, maar er zijn ook mensen die onterecht duizenden euro’s mislopen. In het ergste geval leidt een verkeerde berekening ertoe dat iemand volledig buiten de WIA-regeling valt en géén uitkering krijgt.
Dit probleem is al minstens vijf jaar bekend bij het UWV. Interne rapporten gaven sinds 2020 al aan dat het regelmatig misging bij de berekening van het maatmanloon.
Toch kwamen deze fouten pas vorige week naar buiten, toen het UWV meldde dat er “nieuwe fouten” waren ontdekt in de indexering van lonen. Maar dat bleek slechts het topje van de ijsberg. Het probleem is veel breder en bestaat al jaren.
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de UWV-directie hadden volgens insiders allang moeten ingrijpen. Maar interne signalen werden “niet altijd goed opgevolgd”, aldus een UWV-woordvoerder.
Advocaten die arbeidsongeschikte cliënten bijstaan, reageren geschokt. “Het is erger dan ik dacht”, zegt advocaat Jean Louis van Os. “Het foutpercentage is extreem hoog en het treft mensen die al in een kwetsbare positie zitten.”
Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft toegezegd de zaak verder te onderzoeken. De verwachting is dat het UWV in april met uitkomsten komt over hoe deze fouten hersteld kunnen worden. Maar het UWV waarschuwt al dat niet alle fouten gecorrigeerd kunnen worden, omdat de dienstverlening dan zou vastlopen.
Déze mbo-studie levert een startloon op van 3678 euro: 'Soms beter betaald dan hbo'
