Met de feestdagen op komst staat het online betalingsverkeer niet stil. Daar maken internetcriminelen maar al te graag gebruik van. Frederiek Burlage, cybercrimespecialist bij de politie, legt uit hoe deze criminelen te werk gaan én hoe je je het beste kunt wapenen tegen online oplichting.
“Heb je een slecht onderbuikgevoel? Klik het dan sowieso weg.”
“Veel mensen doen voor de kerstdagen online hun inkopen”, vertelt Frederiek Burlage. “Criminelen spelen daar handig op in. Vaak doen ze zich voor als een pakketbezorgdienst en sturen je vervolgens e-mails. Die verschijnen dan tussen allemaal berichten die je van de legitieme organisatie binnenkrijgt. Zo hopen de criminelen dat je sneller op de links klikt die ze in hun mail hebben gestopt.”
Als je op een link in een nepmail klikt kunnen er verschillende dingen gebeuren. “Je kunt naar een website worden gestuurd die lijkt op de website van de legitieme organisatie. Vervolgens wordt daar om persoonlijke gegevens gevraagd, zoals je wachtwoorden of pincode. Maar er kunnen ook virussen of malware op je computer worden geïnstalleerd.”
En: “Er zijn de laatste tijd veel mensen opgelicht door criminelen die zich voordeden als een helpdesk. De oplichters belden hen dan op en zeiden dat er fraude was gepleegd met de bankrekening van het slachtoffer. Vervolgens moest diegene met spoed geld over maken naar een kluisrekening om dit op te lossen. Een echte bank zou hier nóóit om vragen”, aldus Burlage.
App'jes van zogenaamde familieleden? Dit moet je weten over cybercrime en oplichting
Volgens onderzoek van de Rijksoverheid heeft 85 procent van de Nederlanders weleens een nepbericht gehad van internetcriminelen. “De criminelen spelen in op menselijke gevoelens als nieuwsgierigheid en hebberigheid. Als we tijdens het doen van online inkopen een heel goede deal tegenkomen zijn we sneller geneigd daarop te klikken. Daar profiteren ze van.”
Een andere emotie waar criminelen vaak op inspelen is angst. “Daarom staat in nepberichten vaak dat je bijvoorbeeld met spoed iets moet doen als je je bankrekening wilt redden. Dan ben je sneller geneigd hun bevelen op te volgen.”
Politie waarschuwt voor verkopers van pannen, blijken oplichters
Met de campagne Laat je niet interneppen waarschuwt de Rijksoverheid voor internetoplichters. Volgens Burlage kun je je op meerdere manieren wapenen tegen cybercriminelen. “Ten eerste is het handig om altijd je software altijd bij te werken. Zo ben je beter beschermd tegen malware en virussen.”
“Daarnaast raad ik aan op tweestapsverificatie in te stellen. Zo krijg je, als je ergens inlogt met een wachtwoord, een bericht op je telefoon waarmee je kunt bevestigen dat jij degene bent die inlogt.”
Als je dan toch een mail in je inbox vindt die je niet vertrouwt kun je een aantal dingen doen. “Heb je een slecht onderbuikgevoel? Klik het dan sowieso weg. Verder is het handig om te controleren of het e-mailadres van de afzender overeenkomt met dat van de legitieme organisatie.”
Ben je toch opgelicht en is je geld afhandig gemaakt? “Neem dan gelijk contact op met je bank, die kunnen het meeste voor je doen. Daarnaast raad ik aan altijd aangifte te doen bij de politie door de oplichting te melden bij de fraudehelpdesk.”
Burlage benadrukt dat iedereen slachtoffer kan worden van oplichting en dat het niets is om je voor te schamen. “Veel slachtoffers die ik heb gesproken zeiden dat ze dachten dat zoiets hen nooit zou overkomen. Maar internetcriminelen worden steeds professioneler. Het is dus altijd goed om een gezonde achterdocht te houden.”
Veerle (41) werd online opgelicht door een sms'je: 'Het leek allemaal zo echt'
