Honderden buurtbewoners en nabestaanden hebben woensdagavond de vliegramp in de Bijlmer in Amsterdam-Zuidoost herdacht. Op 4 oktober 1992 stortte een vrachtvliegtuig van de Israëlische maatschappij El Al neer op de flats Groeneveen en Kruitberg.
“Ieder jaar opnieuw voel je hier het verdriet, nog na 31 jaar”, zei stadsdeelvoorzitter Tanja Jadnanansing.
Belangstellenden kwamen samen bij de ‘boom die alles zag’, die de crash en brand overleefde. “De boom die er toen stond, is er nog steeds. Al die onbeantwoorde vragen zijn er ook nog steeds”, zei Jadnanansing. Ze stelde dat er “een oorverdovende stilte” was “als het gaat over de afwikkeling van de ramp”. “Het is goed dat de Tweede Kamer nu vragen heeft gesteld”, zei ze.
‘Buurtmoeder’ Karin Moor haalde aan hoe er 31 jaar geleden geen slachtofferhulp was. “Om te helen hadden we alleen elkaar, de Bijlmergemeenschap.” Nabestaande Marlène Truideman stond stil bij het verlies van haar twee kinderen. “Juist in het huis waar zij zich veilig voelden, stortte een vliegtuig neer. Hoe verklaar je dat?”
Hulpverlener Baafi Owusu Sekyere zei dat het monument bij de boom goed onderhouden moet worden. “We mogen een ramp van zo’n omvang niet vergeten.”
Na de bijeenkomst, met muziek van Gilbert Hamel en een gedicht van Jurgera Hassell, was er om 18.35 uur, het tijdstip van de crash, een minuut stilte. Net als in voorgaande jaren was er tijdens de herdenking geen vliegverkeer boven een deel van de Bijlmer, normaal een drukke aanvliegroute voor Schiphol.
Lony Wesseling: 'Als stukken over de Bijlmerramp openbaar worden, krijgen we eindelijk rust'
Bij de ramp kwamen, voor zover bekend, 43 mensen om het leven, onder wie de drie bemanningsleden van de Boeing van El Al. Veertig appartementen werden weggevaagd en meer dan 135 appartementen stonden in brand.
Na de ramp ontstond veel onduidelijkheid. Zo is niet precies bekend hoeveel mensen er zijn omgekomen, omdat er veel illegalen in de flats zouden wonen, en waren er vragen over wat er in het vliegtuig zat. Hulpverleners en buurtbewoners kregen gezondheidsklachten en de zwarte doos met daarin de vluchtinformatie is nooit teruggevonden.
31 jaar later is de ramp nog steeds actueel. In april vroeg de Tweede Kamer om de geheime archiefstukken openbaar te maken van de voormalige Rijksluchtvaartdienst, die onderzoek deed naar de ramp. Dat zou een deel van de onbeantwoorde vragen moeten ophelderen.
Dit jaar werd de herdenking voor het eerst georganiseerd door een comité van buurtbewoners, nabestaanden en hulpverleners.
31 jaar na de Bijlmerramp: veel verdriet, vragen en onbegrip
