Ballerine koperspiraal

De Ballerine koperspiraal, te herkennen aan het kenmerkende uiterlijk met bolletjes, is in Nederland beschikbaar vanaf 2019. Vanwege het “vrouwvriendelijke uiterlijk” van de spiraal, kiest Jane voor het dan nog relatief nieuwe spiraaltje. “Het had niet zoals bij andere spiralen van die zijkanten die zouden uitklappen tegen mijn baarmoederwand”, legt ze uit.

Jane maakt na haar tweede kind daarom een afspraak bij de verloskundige en laat de spiraal plaatsen. “Na zes weken had ik een controle of alles wel goed zit. En dat blijkt zo te zijn.”

Toch is ze in januari 2021, twee dagen over tijd. Met haar man grapt ze nog over een mogelijk zwangerschap wanneer haar kat, zoals bij haar andere twee zwangerschappen, bij haar komt zitten. Jane lacht het weg, maar besluit voor de zekerheid toch een zwangerschapstest te doen.

De Ballerine spiraal perforeerde Nina's buik: 'Moest operatief verwijderd worden'Lees ook

Ongepland zwanger

“Ik bleek zwanger”, vertelt ze. Jane schrikt en maakt vanwege haar diabetes een afspraak bij de huisarts om het spiraaltje te laten verwijderen. Vanwege haar ziekte moet Jane haar medicatie direct aanpassen en staat ze vanaf dat moment meteen weer onder streng medisch toezicht. “We waren toen ik erachter kwam een weekje weg, dus ik ben daar ook langs apotheken gegaan om nieuwe medicatie op te halen.”

Abortus geen optie

Door het verleden van Jane is abortus geen optie. Ze vindt het moeilijk om dit stuk van haar leven te delen. “Ik heb tussen mijn eerste en tweede kindje een vruchtje weg laten halen. Ik was toen ongepland zwanger”, vertelt ze. “Dat hele traject vond ik zo enorm heftig. Eén ding wist ik daarom zeker: dat doe en wil ik nooit meer.”

Jane besluit daarom de zwangerschap te voldragen, al moet ze met haar man snel schakelen en handelen. “We hebben heel snel een dakkapel moeten laten plaatsen, om zo een extra kamer in ons huis te kunnen realiseren. Omdat er tussen mijn tweede kind James en derde kind Jonah maar weinig tijd zat, hebben we alles extra moeten aanschaffen. Het is raar om te zeggen, maar het kostte gewoon ontzettend veel geld.”

Uitzending ‘Radar’

Hoewel Jane gelooft “dat je in het leven toe krijgt wat je aankunt”, voelt zij veel boosheid wanneer ze hoogte krijgt van meerdere vrouwen die door de Ballerine koperspiraal ongepland zwanger zijn geworden. Zo ziet ze twee weken nadat ze ontdekt dat ze zwanger is de uitzending van het consumentenprogramma Radar over de Ballerine spiraal.

Het programma wijdt op dat moment een uitzending aan de bijwerkingen van de spiraal. “Ik was echt met stomheid geslagen en was zo ontzettend boos”, vertelt ze. “Deze keuze is voor mij gemaakt en die had ik zelf willen maken. Als ik wist dat dit spiraaltje zo onbetrouwbaar was, dan had ik het direct uit mijn lijf gehaald en gekozen voor een andere vorm van anticonceptie. Die keuze is mij door het gebrek aan transparantie ontnomen.”

Veel emoties

Hoewel Jane heel positief in haar situatie staat en drie kinderen volgens haar ook zorgen voor “drie keer zoveel gezelligheid”, kijkt ze terug op een hele drukke periode met veel emoties. “We hebben het ontzettend gezellig samen en ik ben enorm dankbaar dat mijn drie kinderen gezond zijn, maar ik word wel dagelijks geconfronteerd met wat mij is overkomen.”

Olivia's (27) spiraal raakte zoek in haar buik: 'Gynaecologen konden 'm niet vinden'Lees ook

Zo vindt ze het moeilijk dat ze niet elk kind evenveel aandacht kan geven. “Ik heb maar twee handen en twee ogen. Waar het ene kind alweer daar staat, staat het andere kind weer verderop. Ik kan dan niks doen. Iets waar ik met twee kinderen geen last van had.” Volgens Jane zijn de eerste levensjaren van haar kinderen hierdoor voor haar “voorbij gevlogen.”

In contact met andere vrouwen

Ze hoopt door het delen van haar verhaal in contact te komen met andere vrouwen die ook ongepland zwanger zijn geworden met de Ballerine spiraal. Daarom deelt Jane maandagavond haar verhaal in de nieuwe uitzending van het consumentenprogramma Radar.

Onderzoek naar bijwerkingen

Radar deed, na de uitzending in 2021, de afgelopen tijd opnieuw onderzoek naar de Ballerine koperspiraal. Zo maakte het programma gebruik van de Wet Open Overheid om de exacte aantallen ongeplande zwangerschappen door de Ballerine spiraal in kaart te brengen. Het programma deed ook navraag bij Meldpunt en Expertisecentrum Bijwerkingen Implantaten van het RIVM. Hier kunnen vrouwen zich melden met klachten na het plaatsen van een spiraal.

Het programma concludeert dat er in totaal 115 keer een ongeplande zwangerschap met de Ballerine spiraal werd gemeld.  Volgens Radar wordt dit aantal niet centraal bijgehouden. Deze cijfers zijn voor vrouwen daarom niet inzichtelijk.

Radar zette daarnaast een vragenlijst uit onder 10.000 vrouwen. 6500 vrouwen gaven aan dat zij nu of in de afgelopen vijf jaar een spiraal hebben gehad. Het onderzoek bracht onder andere verschillende soorten bijwerkingen van spiraaltjes in kaart en richt zich ook op de voorlichting vanuit artsen en bijsluiters over mogelijke bijwerkingen.

Onderzoek consumentenprogramma ‘Radar’

Meer dan de helft (59 procent) van de vrouwen geeft aan in de afgelopen vijf jaar last te hebben gehad van bijwerkingen van haar spiraal. Ze hadden last van buikkrampen, tussentijdse bloedingen, hevige of langdurige menstruatie of hartkloppingen.

Driekwart van deze vrouwen (74 procent) geeft aan onvolledig of van te voren helemaal niks mee te hebben gekregen over de bijwerkingen van de spiraal waarvoor zij kozen. De meeste vrouwen uit het onderzoek hadden een hormoonspiraaltje, zoals Mirena, Kyleena of Levosert. Anderen hadden een koperspiraaltje, zoals de T-Safe, Flexi-T, Multi Safe, Ballerine of Gynefix.

Daarnaast geven vrouwen aan bij de volgende spiralen de meeste bijwerkingen te ervaren: Ballerine, T-Safe, Flexi-T, Multi-Safe, Kyleena en Mirena.

Oproep minister

Het consumentenprogramma legt deze resultaten maandagavond voor aan Fleur Agema, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De minister richt zich tot vrouwen die nog een Ballerine spiraal dragen. Zij adviseert hen om in gesprek te gaan met hun huisarts om de spiraal te verwijderen. Daarnaast belooft de minister aan Radar om in actie te komen.

Je kunt de uitzending van ‘Radar’ bekijken op maandag 17 maart 2025 om 20.25 uur op NPO2.

Is het nodig om pijn te lijden voor een spiraaltje? 'We zeggen snel 'even doorbijten', maar er zijn opties'Lees ook