Het is een zeer besmettelijk virus: de mazelen. Op sommige plekken is de vaccinatiegraad tegenwoordig een stuk lager, waardoor de ziekte zich makkelijker kan verspreiden. Artsen bereiden zich voor op een uitbraak.
Dat vertellen verschillende artsen aan het AD.
In 40 van de 53 Europese landen is al sprake van een uitbraak van de ziekte. Aangezien het virus al flink huishoudt in Europa, maken artsen zich grote zorgen dat het slechts een kwestie van tijd is voordat de ziekte ook hier terechtkomt. Kinderen kunnen heel ziek worden. Zo is een grote groep baby’s nog niet beschermd, omdat ze niet gevaccineerd zijn.
Baby’s krijgen pas als ze veertien maanden oud zijn het mazelenvaccin, omdat hun immuunsysteem dan optimaal reageert. De ziekte kan zich heel snel verspreiden, doordat één persoon maar liefst twaalf tot achttien anderen kan besmetten. Bij een uitbraak kunnen kinderen jonger dan één jaar mogelijk eerder worden gevaccineerd, maar dit vereist een extra dosis en biedt op de lange termijn mogelijk minder bescherming.
Volgens het RIVM is het nog niet zover, “maar staan de seinen al wel op rood”, zegt kinderarts Patricia Bruijning in het AD. “Als de vaccinatiegraad dalende is, is mazelen altijd ziekte nummer 1 waar je problemen gaat zien.”
En dat vormt volgens de expert nu het probleem. In Nederland is de vaccinatiegraad al jaren aan het dalen. Niet alleen in de Biblebelt, waar mensen vanwege religieuze overtuigingen de prik niet nemen, maar ook in sommige steden neemt de vaccinatiegraad af. Momenteel ligt het aantal gevaccineerde kinderen op slechts 89 procent, wat uitzonderlijk laag is. “Op bepaalde plekken is de vaccinatiegraad zelfs maar 75 of 80 procent. Als al die kinderen bij elkaar op de opvang zitten, kan mazelen zich gemakkelijk verspreiden”, waarschuwt Jeanne-Marie Hament, programmamanager van het Rijksvaccinatieprogramma bij het RIVM.
Daarbij komt ook nog dat het een natuurlijk moment is voor een uitbraak van mazelen. Eens in ongeveer tien jaar is het weer zover, de laatste keer was in 2013. Toen werden naar schatting 30.000 mensen ziek en overleden er twee kinderen. “Nu, ruim tien jaar later, is het momentum weer daar”, aldus Rory de Vries, mazelenonderzoeker bij het Erasmus MC. “Via reizigers kan zo’n ziekte ons bereiken. Je ontkomt er eigenlijk niet aan.”
De expert is ervan overtuigd dat een nieuwe uitbraak onvermijdelijk is en treft alvast voorbereidingen voor onderzoek als het daadwerkelijk zover is. Maar het is nog afwachten wanneer het precies zal gebeuren. Het RIVM houdt de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Tot nu toe zijn er enkele gevallen gemeld.
Mazelen verzwakt het immuunsysteem, waardoor kinderen ontstekingen aan hun oren, longen of darmen krijgen. Op de langere termijn is er risico op een hersenontsteking. “Dat is één van de dodelijkste complicaties van mazelen. Het gebeurt gelukkig heel weinig, in vier tot elf van de 100.000 gevallen”, zegt De Vries. “Al wordt de kans groter als kinderen voor hun eerste verjaardag mazelen krijgen.”
Overigens proberen kinderartsen ouders niet te overtuigen om hun kinderen te laten vaccineren. Ze willen vooral het gesprek aangaan met ouders die twijfelen over vaccinatie, verklaart jeugdarts Caroline Schouten, tevens bestuurslid bij AJN Jeugdartsen Nederland. “We willen hen niet overtuigen, maar we vinden het wél belangrijk dat ze hun keuze maken op basis van goede informatie.”
Experts zeggen dat kinderen die gevaccineerd zijn voor de rest van hun leven ‘goed beschermd’ zijn. Programmamanager Hament voegt toe: “Je kunt je kind niet tegen alles beschermen, maar wel hier tegen.”
Arjen Lubach over niet vaccineren mazelen: 'Je eigen kind ziek maken is tot daar aan toe, maar je brengt ook andere kinderen in gevaar'
