Sinds begin dit jaar melden steeds meer mensen zich met kinkhoest bij de huisarts. De stijging is te zien bij zowel kinderen als volwassenen. Wat is er aan de hand?
LINDA. sprak met Lilly Verhagen, kinderarts-infectioloog/immunoloog bij het Radboudumc in Nijmegen.
Kinkhoest is vooral herkenbaar door het langdurige hoesten en wordt veroorzaakt door een erg besmettelijke bacterie. De hoest kan zelfs maandenlang aanhouden en wordt daarom ook wel de ‘100 dagenhoest’ genoemd. Vooral ’s nachts kan het hoesten erger worden. De meeste kinkhoestpatiënten hebben een opvallend blaffende hoest waarbij ze taai slijm ophoesten.
Kinkhoest is vooral gevaarlijk voor baby’s. Zij raken uitgeput door het hoesten en drinken dan niet meer. Het vele hoesten zorgt ook voor een gebrek aan zuurstof en korte ademhalingsstilstanden. Hierdoor kan hersenbeschadiging ontstaan. Ook voor ouderen met een broze gezondheid is het gevaarlijk.
Het RIVM ziet het aantal meldingen van mensen met kinkhoest sinds begin dit jaar weer stijgen. In totaal zijn in de eerste maanden van 2024 (januari tot en met maart) meer dan 3.600 meldingen binnengekomen van mensen met kinkhoest, onder wie 228 baby’s. De helft van deze jonge kinderen komt in het ziekenhuis terecht. Sommige baby’s overlijden zelfs aan de gevolgen van de ziekte.
“In het verleden hebben we vaker een opleving gezien van kinkhoest”, zegt Verhagen. “Anders dan bij het mazelenvaccin, dat er vooral op is gericht om verspreiding van de ziekte te voorkomen, is het kinkhoestvaccin vooral gericht op het voorkomen van ernstig zieken.” Doordat de vaccinatiegraad momenteel daalt, neemt het aantal zieken toe, ziet Verhagen. “En dat werkt ook weer de verspreiding van de ziekte in de hand, want deze bacterie is erg besmettelijk.” Het RIVM verwacht dan ook dat het aantal kinkhoestgevallen nog verder toe gaat nemen de komende tijd.
“Vaccinatie van zwangere vrouwen en jonge kinderen is de belangrijkste manier om ernstige kinkhoest onder kinderen te voorkomen”, zegt Verhagen. Een zwangere die de vaccinatie op tijd haalt (22-wekenprik) is beschermd tegen kinkhoest. Deze bescherming wordt van moeder op kind overgedragen; de baby is dan meteen na de geboorte beschermd, legt Verhagen uit. Volgens cijfers van het RIVM voorkomt de vaccinatie in de zwangerschap bij negen van de tien baby’s jonger dan drie maanden een kinkhoestinfectie. Die bescherming duurt een aantal maanden; daarna wordt de baby zelf tegen kinkhoest gevaccineerd.
Dit moet je weten over vaccinaties bij kinderen
“Kinkhoest onder oudere kinderen en volwassen komt ook regelmatig voor, maar dit wordt niet altijd als kinkhoest herkend. En daar ligt juist het grote gevaar, want omdat kinkhoest zo besmettelijk is kan het van volwassenen doorgegeven worden aan jonge baby’s die de grootste risico’s lopen”, zegt Verhagen. “Nu de vaccinatiegraad daalt, is het aantal kinderen en baby’s met kinkhoest op dit moment veel groter dan normaal.”
Iemand kan overigens verschillende keren in zijn leven kinkhoest krijgen. “Kinkhoest wordt veroorzaakt door een bacterie. Bij vaccinatie krijg je een stukje van die geïnactiveerde bacterie binnen zodat je lichaam de bacterie beter herkent en hierdoor kan voorkomen dat je ernstig ziek wordt.”
Alles over de kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap: 'Kan sterfte voorkomen'
