Op 6 januari 2021 bestormen aanhangers van Donald Trump het Capitool. In vier uur tijd escaleert de boel volledig, wordt de sfeer steeds grimmiger en zijn politie en stafleden van ‘Het Huis’ hun leven niet zeker. “Wat als ze ons vinden? Gaan ze ons gijzelen? Martelen? Verkrachten?”
Journalisten, betogers, politie en vele anderen leggen tijdens de bestorming vast wat er gebeurt. Het resultaat is te zien in de documentaire Four Hours at the Capitol.
De dag begint rond 10.35 uur met een bijeenkomst van Trump-aanhangers. Trump geeft die middag een speech over hoe de verkiezingen van hem zijn afgepakt. Hij zegt: “Je moet kracht tonen en sterk zijn. We moeten vechten.”
De Proud Boys, een extreem rechtse groepering, heeft zich verzameld en wil aan die oproep gehoor geven. In de documentaire is te zien hoe de sfeer al heel snel grimmig wordt.
Tegen 13.00 uur slaat de sfeer om. Terwijl duizenden mensen nog naar de speech luisteren, trappen de Proud Boys de eerste hekken omver en gooien die naar de politie. Ondanks hun wapens en pepperspray gaat het helemaal mis.
De sfeer wordt steeds agressiever. Er zijn mensen met hooivorken, honkbalknuppels en sommigen hebben zelfs een wapen op zak. Een politieman vertelt: “Als we waren gaan schieten, waren er heel veel doden gevallen. Het voelde als één tegen honderd. Ik was bang dat als ze door de barricades zouden komen, dat ze ons zouden omsingelen en een voor een zouden uitschakelen.”
Het duurt niet lang of de betogers bestormen de trappen en breken bij het Capitool naar binnen. “Het was totale chaos”, vertelt een van de bestormers.
Ondertussen heeft de senaat nog niets door en zijn ze binnen het Capitool bezig met het tellen en bekrachtigen van de stemmen voor de president en de vicepresident. Totdat voorzitter Nancy Pelosi plotseling geëvacueerd wordt. Afgevaardigden krijgen inmiddels de eerste berichten van familieleden binnen of ze nog oké zijn.
Stafmedewerker, Leah Han, werkt voor Nancy Pelosi. Ze hoort de relschoppers in het gebouw en samen met andere collega’s zoekt ze een veilige ruimte. Daar verstoppen ze zich onder de tafel. “Iedereen hield zijn adem in. We wisten dat ze heel dichtbij waren. En wat als ze ons vinden? Gaan ze ons dan gijzelen, martelen, verkrachten? Gaan ze schieten?” Het duurt niet lang of er wordt gebonsd op de deur. Ze dacht dat ze dood zou gaan. “Maar ze kwamen er niet in.”
Ondertussen worden ook de andere afgevaardigden naar een geheime ruimte gebracht. Daarbij passeren zij een doorzichtige deur waarachter de betogers staan. En ze staan oog in oog met elkaar. “Ze waren woedend.” Ze proberen de deuren in te trappen. En dan schiet een van de politieagenten een van de betogers in haar buik. Ze zou een dag later komen te overlijden.
Buiten zijn er dan nog 15.000 aanhangers die zich via een andere ingang naar binnen proberen te vechten. Zij gaan via de tunnel; een symbolische doorgang waar de president voor zijn inauguratie elke vier jaar doorheen komt. Het is een nauwe tunnel van waaruit de politie de betogers probeert tegen te houden. Dat zorgt voor verdrukking.
Politieagenten zien niks meer, ze krijgen geen lucht, maar kunnen niet opgeven. Zo’n 40, 50 agenten nemen het op tegen 15.000 betogers. Als een ketting proberen de betogers zich met elkaar naar binnen te duwen.
Een van de politieagenten, Mike, wordt door de betogers vanuit de tunnel de menigte in gesleurd. Mike: “Ik dacht: nu ga ik eraan. Mensen riepen: ‘Pak zijn pistool’. Daarna werd ik getaserd aan de onderkant van mijn schedel. Ik riep: ‘Ik heb kinderen’.” Dat helpt en de betogers helpen hem daarna terug naar zijn collega’s.
Om 16.17 uur scandeert Trump door de speakers en roept hij de betogers op naar huis te gaan. “We houden van je, maar ga naar huis en ga in vrede.” De politie krijgt intussen meer versterking en het lukt hen de menigte terug te dringen. Langzaamaan gaan de betogers naar huis. De bestorming is ten einde.
Diezelfde dag komt de senaat weer samen. Ze willen de opstandelingen niet laten winnen en gaan verder met het tellen van de stemmen. ‘De democratie zal overwinnen’.
De bestorming heeft veel schade aangericht. Ruim 140 politieagenten raakten gewond en een agent overleed. Vier politiemensen pleegden na het incident zelfmoord. Een van hen is Jeff, die zich met zijn eigen wapen van het leven beroofde. De neergeschoten demonstrant bleek Ashli Babbitt, een vrouw die 14 jaar bij de luchtmacht had gediend. Zij werd doodverklaard en drie demonstranten overleden aan hun verwondingen. Tegen president Trump werd een impeachmentprocedure ingezet. Maar hij werd later vrijgesproken.
De documentaire ‘Four Hours at the Capitol’ is terug te zien op de NPO.
Een jaar na de bestorming van het Capitool: was een staatsgreep dichtbij?
