De zestiende editie van het ‘Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal’, die dinsdagmiddag officieel wordt gepresenteerd in Den Haag, telt bijna tienduizend nieuwe woorden.
Bij de publicatie van een nieuwe papieren editie wordt duidelijk welke woorden in aanmerking zijn gekomen voor een blijvende plek. Van Dale houdt altijd een onlineversie bij, maar daar staan ook wel “eendagsvliegen” in die te licht zijn voor het monumentale boekwerk Dikke Van Dale.
Dikke Van Dale
“Nieuwe woorden hangen sterk samen met maatschappelijke of technologische ontwikkelingen en politieke of economische trends. Ze laten daarmee zien wat er in de samenleving speelt en hoe die verandert”, aldus de uitgever. “Thema’s als klimaat en duurzaamheid leverden woorden op als deelscooter, geo-engineering en klimaatrobuust.”
In de wereld van financiën en economie staken cryptomunt, fintech, flexmakelaar en platformeconomie de kop op. De coronacrisis bezorgde ons woorden als anderhalvemetersamenleving, code zwart, knuffelcontact en postcovidsyndroom.
Maatschappelijke thema’s
Discussies over maatschappelijke thema’s zoals diversiteit en inclusiviteit lieten sporen na met non-binair, regenbooggemeenschap en transactivisme en de politiek deed verschillende duiten in het zakje met cancelcultuur, identiteitspolitiek en trumpisme. De sociale media blazen hun partijtje mee met onder meer doxen, influencer, feitenvrij, hoodvlog en dus fabeltjesfuik.
Soms wordt de betekenis van een woord aangevuld met citaten, zoals ‘Ik heb een heel zwaar leven, echt heel zwaar, moeilijk, moeilijk, moeilijk, moeilijk!’ van Brigitte Kaandorp, ‘Binnen de perken zijn de mogelijkheden even onbeperkt als daarbuiten’ van Jules Deelder, ‘Mag ik dan bij jou?’ van Claudia de Breij en ‘Een heel apart gevoel van binnen’, bekend gemaakt door Corry Konings.
Genderinclusiviteit
Er zijn ook woorden uit andere talen opgenomen, zoals gutmensch (Duits), corteo en lungo (Italiaans) en matcha (Japans).
Genderinclusiveit komt eveneens terug in de boeken. “Daarom kregen bijna 15.000 beroeps- en persoonsnamen in deze editie de toevoeging m/v/x”, licht de uitgeverij toe. Voorbeelden zijn: de minister, de voetballer, de held, de bakker of de crimineel.