Een jongen van 11 is zijn oog en hand verloren door vuurwerk, een andere jongen van 13 twee vingers. Het oogziekenhuis in Rotterdam heeft 25 slachtoffers ontvangen. Dit zijn maar enkele voorbeelden van de vele vuurwerkongelukken van dit jaar, vertelt Annekatrien van de Kar.
Annekatrien van de Kar is plastisch chirurg in het Amsterdamse OLVG en spreekt zich al jaren uit over de ernst van vuurwerkletsel. Ze pleit voor een vuurwerkverbod.
In een opiniestuk in het NRC voorspelde Van de Kar al een drukke nacht in de ziekenhuizen. Is dat uitgekomen? “Helaas wel”, zegt Van de Kar. “Ik verzamel cijfers van alle plastisch chirurgen. Het lijkt weer op een nacht zoals het was voor het vuurwerkverbod. Veel letsel en ook veel ernstige letsels.”
Het begon al anderhalve week geleden, toen een jongen van 24 overleed nadat vuurwerk in zijn gelaat is ontploft, vertelt de plastisch chirurg. “Voor oud en nieuw waren er al een aantal jonge jongens die meerdere vingers zijn kwijtgeraakt. Tijdens de jaarwisseling is dit alleen maar toegenomen.”
Jongen (13) raakt twee vingers kwijt door vuurwerk in Rotterdam
Zo zag Annekatrien ook dit jaar veel jonge mensen binnenkomen. “De helft van de gevallen zijn echt jong, onder de achttien. Met name bij kinderen vind ik het heel ingewikkeld, want als iemand van vijfentwintig zelf vuurwerk in z’n hand laat ontploffen is het zijn eigen verantwoordelijkheid. Bij een kind vind ik dat heel lastig. Het kind zou er überhaupt niet aan moeten komen”, vertelt ze.
“Het is vrijwel allemaal illegaal vuurwerk. Hoe komen ze daaraan? Er zijn ouders die dat toch over de grens kopen en aan hun kinderen geven. Hoe kan dat toch?”, vraagt de plastisch chirurg zich hardop af.
Ze deelt een heftig verhaal. “Ik heb zelf een aantal keer meegemaakt dat een jong kind met een afgerukte hand binnenkwam. De hand is uit elkaar gerukt en ziet eruit als een pols met spaghetti. We proberen het al jaren te zeggen: het zijn gewoon bommen. Wat we zien zijn oorlogswonden. En dat allemaal op een avond waar we blij zijn en een feestje willen vieren. Dat is onbegrijpelijk.”
Daarom pleit Van de Kar voor een vuurwerkverbod. “Het is heel veel onnodig letsel.” De arts heeft onderzoek gedaan naar jonge kinderen met een heftig vuurwerktrauma. Ze kwamen na een aantal jaar terug naar het ziekenhuis, waar Van de Kar de impact van het ongeluk onderzocht. “Je merkt naast natuurlijk alle fysieke beperkingen (dingen die je niet kunt zonder hand) ook emotionele problemen. Niet alleen bij het kind, maar bij de hele familie. We zien kinderen die drie jaar na dato ineens weer bedplassen. Maar ook bij de ouders zien we veel psychische problemen.”
Bij jonge jongens is het moeilijk duidelijk te maken dat het gevaarlijk is, merkt Van de Kar. “Ik snap het ook wel, ze vinden het cool. Daarom denk ik dat het helpt als we besluiten dat het helemaal niet meer normaal is dat je mag afsteken. Nu zijn het halve maatregelen. Dit mag wel en dit mag niet: nu grijpen ze altijd naar meer en zwaarder vuurwerk. Als je opgroeit met dat het er gewoon niét is, dan mis je het hopelijk ook niet.”
Ze benadrukt: “Een verbod zal niet meteen betekenen dat er nul slachtoffers zullen zijn, het zal tijd nodig hebben. Maar een volgende generatie die opgroeit met een vuurwerkverbod is het dan gewend. We zien als vakgroep veel te veel ellende, het is gewoon treurig. Mensen raken arbeidsongeschikt.”
De oplossing zit bij de politiek, vindt Van de Kar. “We delen al elf jaar verhalen met de politiek. Ik heb bij een Tweede Kamerdebat gezeten dat hierover ging. Maar tot nu toe komen ze niet met harde maatregelen. Daar hopen we nu toch wel een keer te komen.” Al merkt de plastisch chirurg wel al verschil. “De reacties onder verhalen van chirurgen zijn al anders. Het merendeel is het eens met een verbod, als we naar de reacties kijken.”
Wat haar betreft is een vuurwerkshow een oplossing. “Een vuurwerkshow zou wat mij betreft een goed idee zijn, vuurwerk is ook mooi om naar te kijken. Maar het moet wel veilig en controleerbaar.”
Vuurwerk zorgt voor oogletsel bij 25 mensen: Oogziekenhuis verwijdert oog vuurwerkslachtoffer
