De 62-jarige Anna uit Den Haag is sinds 2010 de penvriendin van oorlogsmisdadiger Radovan Karadžić. En af en toe bezoekt ze haar ‘held’ in de gevangenis.
Journalist en schrijfster Zvezdana Vukojevic maakte er de radiodocumentaire In de Ban over.
Radovan Karadžić
In de zomer van 2008 wordt Karadžić, na dertien jaar voortvluchtig te zijn geweest, gearresteerd. Hij werkte onder een schuilnaam als alternatief genezer in Belgrado, waar hij onder meer handopleggingen deed en het zaad van onvruchtbare mannen instraalde.
De oud-president van de Bosnische Serviërs wordt tijdens het Joegoslavië Tribunaal tot levenslang veroordeeld voor massamoord, misdaden tegen de menselijkheid en genocide tijdens de Bosnische Burgeroorlog in de jaren negentig.
Vriendschap kapot
Op zijn verjaardag in 2010 besluit Anna een zelfgemaakte verjaardagskaart langs te brengen in de gevangenis in Scheveningen waar hij vastzit. “Hij bedankte me voor de brief en inmiddels zijn we al tien jaar bevriend”, vertelt ze Vukojevic.
De opmerkelijke vriendschap kostte Anna haar vriendschappen, en ook familiebanden kwamen op scherp te staan. “Ik herinner me dat ik in een restaurant zat met mijn broertje. Radovan belde en ik nam op met de woorden: ‘Hi mister Karadžić’. Mijn broertje was razend en zei me dat als ik daarmee doorging, ik zijn huis niet meer inkwam.”
Ze vervolgt: “Dat is niet gebeurd, maar ik heb hierdoor wel mijn vrienden verloren. Ik vertelde Els toen we door Delft liepen dat mijn hart voor de Serviërs klopt. Ze was in shock en wilde er niks van weten.” En ook vriendin Ria kan het niet waarderen. “Dan vind je Hitler ook leuk, zei ze. Dus daar heb ik geen contact meer mee.”
Oorlogsmisdadiger
Ondanks dat ze het vervelend vindt dat anderen hem een oorlogsmisdadiger noemen – dat zou te kort door de bocht zijn – sluit ze haar ogen naar eigen zeggen niet voor de gebeurtenissen. “De Serviërs zeggen blind dat hij een held is. Ik vind hem wel een held, maar ik denk wel na.” Maar tegen hem in, gaat ze niet. “Dat komt nog wel.”
De reden dat ze contact zocht met Karadžić? “Ik heb misschien wel een dark side in me. In zou me niet zo snel verdiepen in tuinmannen. Dit fascineert me”, vertelt ze. “Ik wil soms iets bijzonders meemaken en dat is me toch mooi gelukt.”