Wanneer we met vrienden praten over relaties zien we alles als een ‘red flag’ en raden we toxic partners ten alle tijden af. Waarom genieten we dan zo van de meest ’toxic’ relaties op het witte doek?
Psychologe Gülsüm Öztürk (43) van praktijk Gül Psychology legt het ons uit.
Een hoofdpersonage die verliefd wordt op haar ontvoerder, een relatie met je stalker of wegzwijmelen bij Mr. Grey: niets is te gek. We rennen massaal naar de bioscoop om de nieuwste toxic relatie te zien op het scherm, maar waarom doen we dit eigenlijk? Volgens psycholoog Gülsüm is er in ieder geval niets mis met ons. Integendeel het is zelfs gezond. “We kijken naar zulke films als een soort ramptoerist, waarbij we ons daarna kunnen bedenken hoe goed onze eigen relatie eigenlijk is. Wanneer je er helemaal bij weg kan zwijmelen is dat eigenlijk iets gezonds, omdat je dan al het onderscheid maakt tussen wat echt en niet echt is. Je geniet gewoon van hetgeen je ziet op het scherm.”
De reden dat we er graag naar kijken is, omdat het ons uit de dagelijkse sleur haalt. “Over het algemeen is het kijken van zulke films iets wat ver van ons vandaan staat. Het geeft opwinding net zoals een thriller of horror film dat eigenlijk doet.”
Wanneer wordt het zwijmelen over toxic relaties dan wel een probleem? Volgens de psychologe is dat wanneer je vatbaar bent voor zulke relaties, omdat je in het verleden bijvoorbeeld grensoverschrijdend gedrag hebt meegemaakt. “Je kunt het vergelijken met het spelen van gewelddadige games. Wanneer het op het gebied van romantiek en seksualiteit niet duidelijk voor je is wat gezond en ongezond is, kun je daar vatbaar voor zijn. Zo’n serie of film kan dan wel iets bij je doen en je ideeën over een liefdesleven beïnvloeden. Zo kun je sneller in zo’n soort relatie stappen of een ongezonde relatie normaliseren.”
In het echte leven worden de woorden toxic en red flag overal rondgestrooid. Toch zijn we daar niet altijd even accuraat in. “Toxic is een heel ruim begrip en we algemeniseren de kenmerken soms iets te veel. Toxische relaties bestaan zeker, maar allereerst moet je die red flag in jezelf signaleren. Het is belangrijk om naar binnen te keren en – met de nodige compassie- zelfonderzoek te doen. Wat doe ik in een relatie en hoe communiceer ik over mijn behoeften en grenzen? Dan kun je altijd nog signaleren of constateren dat iets echt een red flag is. Op die manier voorkom je ook dat je zelf in een bepaald patroon valt. Als de relatie dan toch verbroken wordt, krijg je ook voor ogen wat je in een volgende relatie anders wil.”
Maar waar moet je op letten wanneer je twijfelt of iets toxic is? Jezelf. “Kijk hoe het met jezelf gaat en of je je nog wel goed voelt. Doe ik de dingen die ik leuk vind om te doen en spreek ik ook nog met anderen af? Hoe staat het met mijn leven? Op het moment dat je merkt dat het toch niet helemaal lekker loopt, moet je dit bespreekbaar maken en kijken hoe die ander daarop reageert. Aan de hand van hoe de ander er vervolgens mee omgaat, kan je een inschatting maken of er verandering mogelijk is of dat je beter de stekker eruit kan trekken. Je hebt de klassieke voorbeelden van toxische relaties waarbij de ene partner overduidelijk over de grenzen gaat van de ander, maar veel vaker nog ontstaat er een wisselwerking binnen de relatie waar je samen iets aan kan doen. We zijn soms te snel in het concluderen dat de ander fout zit. En je ontneemt jezelf hiermee de kans ervan te kunnen leren en het binnen deze of een toekomstige relatie anders aan te pakken.”
Hoe date ik het: 'Mijn ideale type man? Zo toxic mogelijk'
