Het aftellen naar de feestdagen is begonnen: Mariah Carey is weer grof geld aan het verdienen, kerstmarkten worden drukbezocht en de planning voor het kerstdiner wordt gemaakt.
Toch kijkt niet iedereen uit naar de dagen dat alles om familie en dankbaarheid zou moeten draaien.
Sophie* (20) is één van de mensen die het de afgelopen jaren lastig vindt dat iedereen zo lyrisch is over de dagen rondom kerst. “Dit betekent niet dat ik niet wil dat andere mensen kerst niet leuk vinden. Zeker niet. Kerst is voor de meeste mensen hartstikke leuk, maar ik zou het fijn vinden als er wat meer herkenning zou zijn voor de mensen die kerst een rottijd vinden. Zodat ze weten dat hun gevoelens er ook mogen zijn.”
De reden dat Sophie al een paar jaar tegen eind december op kijkt is dat haar ouders al vier jaar in vechtscheiding liggen. “Voordat mijn ouders in 2017 besloten uit elkaar te gaan, vierden we kerst altijd groots met de hele familie. Mijn vader haalde een kerstboom van 5,5 meter in huis die precies in de nok van onze oude boerderij paste. Kerst was fantastisch.”
Maar door de scheiding, die uitliep in een vechtscheiding vol ruzie, veranderde kerst compleet. “Mijn vader vertrok naar Spanje op vakantie en wilde kerst niet meer vieren. We moesten het maar uitzoeken met z’n allen. Mijn moeder probeerde er nog steeds wel iets leuks van te maken, maar het is toch anders als niet allebei je ouders aan tafel zitten. Daarnaast is mijn vader rond kerst vaak boos, omdat er meestal ruzie is over bij welke ouder de kinderen moeten aanschuiven.”
“Nu vind ik het al confronterend dat ik kerst moet vieren in een gebroken gezin, maar ik weet dat er op mijn opleiding twee meiden zitten die allebei een ouder zijn verloren. Zij vinden het heel moeilijk dat ze die deze kerst weer moeten missen. Ik kan me heel goed voorstellen dat de grote hoeveelheid reclamespotjes waarin families gezellig aan het kerstdiner zitten, pijnlijk kunnen zijn om te zien. Niet dat die verbannen moeten worden, maar het zou wel fijn zijn als er ook erkenning is dat het er niet bij iedereen zo aan toegaat.”
Zelf is Sophie twee keer depressief geweest. Bij mensen die mentaal in de knoop zitten met zichzelf of eenzaam zijn, staat zij ook deze kerst weer stil. “Er zijn vast veel mensen die niet veel vrienden hebben, weinig contact hebben met familie en tijdens de feestdagen nergens worden uitgenodigd. Zij zitten met kerst alleen, terwijl dat juist een tijd zou moeten zijn waarin je gezellig samen bent en verwacht wordt dankbaar te zijn voor de mensen om je heen.”
“Als je depressief bent is het lastig als je het leven niet meer ziet zitten en iedereen om je heen doet alsof de wereld fantastisch is rondom kerst. Er wordt van je verwacht dat je vrolijk bent. Je krijgt opmerkingen als: ‘Doe niet zo negatief en doe vrolijk mee, het is kerst’. Iedereen telt af tot kerst, terwijl het voor sommige mensen een ontzettend moeilijke periode is. Ik denk dat het goed is om daar ook wat vaker iets over te lezen.”
Dit jaar is het plannen van het kerstdiner bij Sophie thuis weer niet van een leien dakje gegaan. “Mijn ouders hebben vooral via de mail contact, omdat bellen en appen vaak uitliep op ruzie. Verder wordt er veel gecommuniceerd via advocaten.”
“Komende kerst vieren we bij mijn moeder. Mijn vader weet het nog niet, maar de enige oma die ik nog heb – zijn moeder – is daar ook bij uitgenodigd. M’n vader organiseert geen kerstdiner, dus oma was heel blij dat we haar hadden uitgenodigd. Maar daar heeft wel al de nodige discussie over plaatsgevonden, aangezien we bang waren dat mijn vader boos werd.”
De kerst zoals die vroeger was wordt gemist en daar probeert Sophie met haar vader over te praten. “Ik heb tegen hem gezegd dat ik het niet leuk vind als hij met kerst helemaal niets wil doen, dus hij heeft iets anders georganiseerd. Maar doordat we nu de ene dag bij mijn moeder en de andere dag bij mijn vader zijn, krijg ik niet het gevoel van samenzijn zoals dat in alle commercials wordt bedoeld. Het is lastig om te weten dat we het nooit meer samen gaan vieren. Nooit meer een stressende moeder in de keuken, nooit meer papa die de tafel dekt en nooit meer die gigantische boom.”
“Nogmaals, ik wil niet de Scrooge zijn die kerst haat, en die reclames mogen absoluut op televisie blijven komen. Maar het zou voor de mensen, die het moeilijk vinden als kerst dichterbij komt, fijn zijn als de andere kant ook eens wordt belicht.
Er zit voor veel mensen een keerzijde aan en het is belangrijk om te laten zien dat zij niet alleen zijn. Vraag bijvoorbeeld eens aan je vriendinnen met gescheiden of overleden ouders of ze zich goed voelen. En praat met mensen die alleen zijn over hoe zij zich in deze tijd van het jaar voelen. Dan wordt kerst voor hen misschien al een stukje dragelijker.”
*Deze naam is gefingeerd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.
Kris (23) gaat in haar rolstoel door Europa reizen: 'Na tien jaar overleven kan ik gaan leven'
