Duiken, door het gat en afzwemmen met kleren aan: een herinnering die vrijwel iedereen aan zwemles heeft. Voor Sona Boker (26) geldt dat niet, want zij leert nu, op latere leeftijd, zwemmen.
Iets wat ze lange tijd heeft uitgesteld, maar waarmee ze nu ongelooflijk blij is.
De reden dat Sona – in tegenstelling tot de meeste andere kinderen – vroeger geen zwemles heeft gehad, is haar basisschool in het jaar dat ze zou beginnen met leren zwemmen, het schoolzwemmen heeft afgeschaft. “Mijn ouders moesten het zelf gaan regelen, maar omdat het in Irak – het land waar we vandaan gevlucht zijn – niet vanzelfsprekend is dat je op zwemles gaat, hebben ze dat niet gedaan. Ze hadden niet door dat het zo belangrijk zou zijn.”
Dat het in Nederland wél iets is wat ieder kind krijgt, merkt Sona al snel. “Het was soms wel jammer als ik dan andere klasgenootjes trots op school zag komen met een zwemdiploma en ik vond het gek dat ik die niet had. Toch focuste ik me op dat moment liever op m’n Barbies en Bratz, dus heel veel meer dacht ik er niet bij.”
Pas als Sona met haar hele familie aan de kust van Syrië op vakantie gaat, komt ze erachter waarom op jonge leeftijd zwemles krijgen zo belangrijk is. “Ik was negen en ik ging samen met de andere kinderen de zee in. Ik wist van mezelf dat ik niet kon zwemmen, dus door in het ondiepe te blijven met een zwemband onder mijn arm, probeerde ik toch met de rest te spelen.” Als de andere kinderen wat ruiger gaan spelen, raakt Sona de band kwijt. “Toen ik er achteraan ging, werd het water steeds dieper. Op het moment dat ik de bodem niet meer voelde, raakte ik in paniek.”
Sona begint te schreeuwen, maar de kinderen om haar heen weten niet wat ze moeten doen om haar te helpen. “Zij waren ook allemaal jong, dus compleet in shock. Gelukkig zag mijn oom het gebeuren en is hij meteen het water in gesprongen om me eruit te halen. Alles is goed afgelopen, maar vanaf dat moment heb ik altijd veel angst gehad voor water. Ik had geen idee waarom mensen zeiden: ik voel me vrij in het water. Hoe zij konden genieten van datgene waar ik zó bang voor ben, begreep ik echt niet.”
Fay (19) werd bekritiseerd in de sportschool: 'Ze vond dat ik te weinig kleren aan had'
In de jaren daarna zorgt die angst voor veel vervelende momenten. “Als ik las dat we voor het schoolreisje zwemspullen moesten meenemen, wist ik alweer hoe laat het was. Of als ik voor kinderfeestjes werd uitgenodigd waarbij we naar het zwembad gingen, dan bleef ik altijd in m’n eentje in het ondiepe. Ik voelde me nooit echt op m’n gemak, waardoor ik er niet van kon genieten. Dat is eigenlijk altijd zo gebleven, ook als vriendinnen me op latere leeftijd vroegen om in de zomer mee te gaan zwemmen.”
Toch nog leren zwemmen lijkt dan een logische stap, maar is voor Sona niet direct voor de hand liggend. “Vanwege mijn religie wil ik er op letten dat ik me in het openbaar bedekt kleed, dus zwemles nemen waarbij ik in badkleding zou moeten was voor mij uitgesloten. Naast angst was schaamte ook een hele grote reden dat ik er nooit aan ben begonnen. Want welke twintiger gaat er nu nog op zwemles?”
Als Sona het er op haar werk over heeft, merkt ze dat mensen in eerste instantie verbaasd zijn. “Niet op een lacherige manier, maar omdat het gewoon niet zo vaak voorkomt. Een aantal collega’s vroegen me uiteindelijk waarom ik er niet serieus achteraan ging om het te gaan leren. Doordat ik er met meer mensen over praatte, merkte ik dat ik niet de enige ben die hier mee struggelt én leerde ik dat er ook ladies only zwemlessen zijn. Daarmee waren al twee van mijn drie problemen opgelost.”
Met het schrijven van een ervaringsverhaal voor VICE, het platform waar ze werkt, als stok achter de deur, besluit ze zich in te schrijven. “Ik schreef me in bij een groep voor beginners, waar het niet uitmaakt hoe ver je bent qua ervaring. Er zijn meerdere zwemdocenten, dus je krijgt best veel persoonlijke aandacht. Je begint in het ondiepe en daar kijken ze hoe ver je al bent.”
“Toen ik de eerste les gevraagd werd om op mijn rug te drijven, merkte ik al dat dat iets was wat ik niet durfde. Ook de docent zag dat ik erg bang was, dus heb ik uitgelegd waar die angst vandaan kwam. Omdat ik vooral in paniek raakte van het onder water doen van mijn gezicht en oren, zijn we daarmee zijn gaan oefenen. Vanuit daar heb ik steeds meer geleerd, zoals met een zwemnoodle onder mijn oksels zwemmen met mijn handen en voeten. Ik begon al snel te merken dat ik er een fijn gevoel van kreeg, ook al zwom ik nog niet echt. Het voelde goed om controle te hebben en ik begon mensen die zwemmen een ‘vorm van vrijheid’ noemde steeds meer te begrijpen.”
Sharon (24) lag ruim twee jaar in bed door burn-out: 'Niemand snapte wat ik meemaakte'
Tijdens haar tweede zwemles gaat Sona het diepe in. “Mijn docent merkte dat ik mijn lichaam aanspande door de angst en ze wilde kijken hoe dat zou zijn als ik even in het diepere water zou gaan. Eerst weigerde ik, maar toch wilde ik het proberen, al vroeg ik haar wel bij me te blijven. Ze heeft me toen vastgehouden en ik heb ter ondersteuning een zwemnoodle gebruikt, maar het voelde superfijn. Ik voelde op dat moment dat het de goede kant op ging. Elke les kom ik over een nieuwe angst heen.”
Inmiddels heeft Sona al vier lessen gehad, waarin ze steeds weer nieuwe dingen leert. “Tot nu toe heb ik al meer dan tien seconden onder water de bodem aangeraakt en ben ik vanaf de rand van het zwembad zittend het water in gegaan. Het gaat best wel snel en mijn vijfde les staat voor volgende week gepland.”
En dat het zo snel gaat is heerlijk, want ze hoopt dat het leren zwemmen haar in de toekomst niet zal tegenhouden om met vriendinnen richting het zwembad te gaan. “Veel vriendinnen zeiden dat we meteen samen gaan zwemmen als ik mijn diploma haal. Ik vind het super fijn dat iedereen zo reageert, maar voor het zo ver is wil ik het eerst nog iets beter kunnen. Het idee dat dit iets is wat ik straks ook met mijn vriendinnen kan delen vind ik echt geweldig.”
De positieve reacties liegen er niet om: Sona inspireert de mensen om haar heen én mensen die ze niet kent. “Die zeggen dat ze ook willen beginnen met zwemles. Vriendinnen, m’n zussen maar ook onbekenden.”
Haar uiteindelijke doel? “De Olympische Spelen”, lacht Sona. “Nee hoor, ik wil gewoon kunnen overleven in het water en mezelf kunnen redden als het nodig is. Dat ik die paniek van toen nooit meer hoef te ervaren. Daarom is mijn A-diploma halen is het eerste doel, maar ik vind het vooral ook leuk als ik het voor m’n plezier kan doen.”
“Ik wil eindelijk kunnen genieten van het water. Ik merk dat dat al de goede kant op gaat, want toen ik na mijn eerste les in het kleedhokje stond, had ik zoveel flashbacks naar vroeger. Ik zag weer dat onzekere meisje dat zich moest omkleden omdat ze op schoolreis mee moest naar het zwembad. Dat is zo veranderd. Nu sta ik in een soortgelijk hok en ben ik trots en zelfverzekerd. Alleen al dat ik dit probeer, is een win.”
Peggy doet aan ijskoud zwemmen: 'Lach mezelf uit als ik in bikini tussen de eenden sta'
