Chronotype

Door de pandemie is het slaapschema van veel mensen afgelopen jaar veranderd. Ze zijn later gaan slapen en later op gaan staan, omdat werken en leren op afstand dit toelieten. Als we de resultaten van dit onderzoek mogen geloven, is dat niet per se een goede ontwikkeling.

Elk mens heeft namelijk een soort ‘chronotype’ dat past bij de innerlijke klok. Je chronotype beïnvloedt bijvoorbeeld je natuurlijke voorkeur voor een bepaalde bedtijd, onder andere door het ‘klok’-gen PER2. De connectie tussen slaaptiming en humeur wordt al een aantal jaar onderzocht, maar dit is de eerste studie die concreter aangeeft hoeveel (of eigenlijk, hoe weinig) aanpassing er nodig is om een positief verschil te maken.

Onderzoek

De onderzoekers keken naar genetische data van 840.000 mensen, waarvan 85.000 deelnemers ook slaaptrackers droegen en 250.000 mensen een enquête invulden. Een derde van deze laatste groep noemde zichzelf een vroege vogel, negen procent viel in de categorie ‘nachtuil’ en de rest zat daar tussenin. Gemiddeld gingen mensen rond 23.00 uur naar bed en werden ze om 06.00 uur wakker, waarmee het midden van hun slaaptijd op 03.00 uur ’s nachts ligt.

De data van deze groep legden de onderzoekers naast die van een andere groep mensen, waarvan ze de (anonieme) medische gegevens, depressie-diagnoses en medicijnvoorschriften konden inzien. Ze vroegen zich af: hebben de mensen met een genetische voorkeur voor vroeg opstaan een lagere kans op depressie? Het simpele antwoord: ja dus.

Depressieklachten

Als iemand die normaliter om 01.00 uur gaat slapen dit vervroegt naar middernacht en even lang blijft slapen, kan het risico op depressieklachten tot 23 procent verminderen. Als ze de bedtijd nóg verder opschuiven, van 01.00 naar 23.00 uur, kan het zelfs tot 40 procent schelen.

Het is nog onduidelijk of mensen die al vroeg opstaan ook baat hebben bij nóg vroeger opstaan. Maar als je dus een nachtuil of ‘gemiddelde’ slaper bent, is het allicht de moeite waard om te proberen.

Lees ook
Gek door je slaapgebrek: ‘Ik slaap al vijf jaar slecht’