Na het verlies van haar vader, krijgt Renée Mantel (25) een deel van zijn as. Ze bewaart dit in een kleine, houten urn. Op speciale dagen neemt ze haar vader mee. “Dan kan ik ‘m even vastpakken als ik hem nodig heb.”
LINDA.meiden belt met Renée over de “travelsize” urn, het verlies van haar vader en haar rouwproces.
In 2012 wordt Renées vader gediagnosticeerd met frontotemporale dementie; een hersenstoornis waarbij bepaalde hersengebieden steeds meer achteruitgaan. “Van 2014 tot 2019 woonde hij al niet meer thuis, omdat hij veel zorg nodig had. Nu ik erop terugkijk, begon toen mijn rouwproces eigenlijk al. Mijn vader werd steeds meer een schim van wie hij was.”
Een week voor het overlijden van haar vader in 2019, neemt Renée afscheid. “Maar een echt afscheid is er nooit geweest. Mijn vader verloor gedurende zijn ziekte zijn empathisch vermogen en was zich nooit bewust van zijn ziekte. Mijn broertje en ik kwamen steeds minder langs, omdat het zo confronterend was om hem te zien aftakelen. Mijn moeder had daar alle begrip voor, gelukkig. We probeerden juist de goede herinneringen te onthouden.”
Het overlijden van haar vader was voor Renée en haar familie verdrietig, maar tegelijkertijd een opluchting. “Zijn leven was al zo lang niet meer hoe het zou moeten zijn. Na zijn overlijden waren er veel momenten waarop we terugdachten aan de tijd voordat hij ziek werd.
Ik was dertien jaar toen hij zijn diagnose kreeg, dus veel details van die tijd daarvoor kan ik me niet herinneren. Toch heeft het praten over wie hij was me veel geholpen bij het rouwen. Mijn rouwproces voelde dubbel. Ik was al jaren voor zijn dood begonnen met afscheid nemen, maar heb ook na zijn dood ontzettend veel gehuild. Ik heb geprobeerd al mijn rouwgevoelens te omarmen.
Eerst was dat vooral verdrietig, maar nu voel ik me ook vaak trots. Ik haal energie uit de herinneringen aan mijn vader en heb ontzettend veel geleerd van de hele situatie. Hoe zwaar het ook is, je leert ermee omgaan.”
Nina's (22) moeder overleed onverwachts: 'Elke dag een zwaar gevoel, maar heb er ook van geleerd'
Sinds de dag van de crematie heeft Renée zelf een stukje van haar vader op haar kamer. “Ik had een deel van zijn as van mijn moeder gekregen in een boterhamzakje. Hij kreeg eerst een plekje in mijn oude tandendoosje met glitters.” Renée lacht terwijl ze over het doosje vertelt. “Dat was nou niet bepaald de mooiste manier om ‘m te bewaren, dus ik begon met zoeken naar iets anders.”
Online komt Renée een kleine, handgemaakte urn tegen. Het houten exemplaar zag er naar haar idee stevig uit en kon enkel met een inbussleutel open. “Toen ik ‘m ontving, bleek de urn precies in mijn hand te passen. Hij kreeg een plek op mijn nachtkastje – totdat ik besefte dat het een travelsize urn was, die ik heel gemakkelijk mee kon nemen.”
Tekst gaat verder na de foto.
Als eindproject van haar studie aan de Willem de Kooning Academie heeft Renée een documentaire over het verlies van haar vader gemaakt. “Tijdens het werken aan de docu heb ik zijn urn vaak even naast mijn laptop gezet. Dan was hij er een toch een beetje bij en kon ik ‘m tussendoor even vastpakken. Tijdens mijn eindpresentatie zat hij de hele tijd in mijn broekzak.”
Waar anderen een ketting of armband hebben, draagt Renée de urn bij zich als steun bij belangrijke dagen. “Op Vaderdag nam ik mijn vader de hele dag mee. Ik liet hem m’n werk zien in het verzorgingstehuis, nam hem mee naar de supermarkt en maakte zijn favoriete borrelsnacks. Thuis zette ik Harry Potter aan – een film die hij leuk vond, maar ik niet zo boeiend vind. Toch gaf ik het speciaal voor hem op Vaderdag nog een kans.”
Chloé (29) verliest als kind haar vader en als twintiger haar stiefvader: 'Je rouwt je hele leven lang'
Renées moeder en broertje vinden het een mooi idee dat ze haar vader af en toe meeneemt. “Mijn broertje heeft laatst dezelfde urn besteld. Ik denk dat mijn vader het heel grappig zou vinden dat we hem nu af en toe meenemen.”
Om de herinneringen aan haar vader te eren, probeert Renée verschillende dingen uit die haar vader vroeger leuk vond. “Ik heb niet alleen Harry Potter gekeken, maar ook aan een vriend van mijn vader gevraagd of hij een Spotify-playlist voor me wilde maken met de muziek die mijn vader leuk vond. Het voelt alsof ik hem daardoor beter leer kennen.”
Een van de weinige details die Renée nog voor zich kan halen van hoe haar vader was, is dat ze soms bij hem achterop de motor mocht. “Hij was gek op motorrijden. Ik wil daarom heel graag mijn motorrijbewijs halen in de toekomst. Bij mijn eerste les ga ik de urn sowieso meenemen. Dat is een mijlpaal waarvan ik wil dat hij erbij is.”
Jongeren praten open over rouwproces in het Rouwcafé: 'We zitten niet in een formele kring'
