Farmaceut Nova Nordisk zag in 2022 een stijging van 63 procent in de verkoop van Ozempic. Het diabetesmedicijn dat veelal door Amerikanen en celebrity’s wordt aangeprezen (of stiekem gebruikt), kan tot drastisch gewichtsverlies leiden. Maar is het wel veilig?
Wat doet Ozempic en wat doet het vooral niet? Wij leggen onze vragen voor aan internist-endocrinoloog dokter Jeroen de Sonnaville van ziekenhuis Tergooi MC.
Trigger warning: ben jij gevoelig voor informatie over afvallen, dan wil je het onderstaande stuk misschien even overslaan.
Voor we het medicijn binnenstebuiten keren, is het goed om te weten wat het precies is. Ozempic is de merknaam van semaglutide; een medicijn dat de bloedsuiker verlaagt en wordt gebruikt bij diabetes mellitus type 2 (suikerziekte). Je kunt het in de vorm van injecties of tabletten krijgen en het vermindert de kans op schade door diabetes. Denk hierbij aan wonden die slecht genezen, zenuwpijn, nierproblemen, hart- en vaatziekten en blind worden, aldus Apotheek.nl.
“Mensen met diabetes mellitus type 2 hebben te weinig van het darm-hormoon GLP1, vooral na het eten. Het middel semaglutide bootst dit na, waardoor te hoge bloedsuikers voorkomen kunnen worden. Het mooie hieraan is ook dat het de hersenen en maag signalen geeft die de eetlust remmen en het gewicht laat dalen, in tegenstelling tot insuline – waarbij het gewicht vaak toeneemt”, vertelt dokter De Sonnaville.
Zoals al eerder gezegd, wordt het medicijn gebruikt om de bloedsuiker te verlagen. “Dat betekent overigens niet dat het geen andere gunstige bijwerkingen heeft. Zo kan het mogelijk een positieve invloed hebben op de botten, kan het hart- en vaatziekten tegengaan en vermindert het de eetlust waardoor overgewicht aangepakt kan worden”, deelt de arts.
Koos (30) verloor als kind haar vader door diabetes: 'Ik rouw opnieuw met elk levensmoment'
Ozempic moet één keer per week ingespoten worden en kent een aantal vervelende bijwerkingen. Zoals onder andere duizeligheid, galstenen, overgevoeligheid voor het medicijn, een snellere hartslag, veranderende smaak en plotselinge alvleesklierontsteking. Maar de meeste mensen die een behandeling starten, krijgen vooral last van een misselijk gevoel en diarree. Zeker een derde van de mensen krijgt last van deze bijwerkingen, al verdwijnen die meestal na twee tot drie maanden.
“Niet iedereen kan dit medicijn verdragen”, aldus de arts. “De laatstgenoemde bijwerkingen zijn voor zeker tien procent van de mensen genoeg reden om binnen de eerste drie maanden te stoppen met de behandeling. Bij de start wordt geadviseerd om minder te eten, omdat overeten de misselijkheid erger kan maken. Daarnaast krijgen sommigen diarree. Het is daarom ook van groot belang om het gebruik gedurende drie maanden geleidelijk op te bouwen tot de volledige dosis.”
Niet iedereen komt in aanmerking voor een behandeling met Ozempic. “Het wordt zelfs niet vergoed aan iedereen met diabetes of overgewicht. Je moet bij diabetes een body mass index (BMI) van boven de dertig hebben, wil de verzekering de behandeling in overweging nemen. Bij obesitas is dat een BMI van veertig.’
Ze hebben echter wel een uitzondering op hun regel. “Je krijgt het vergoed als je BMI lager is dan dertig, máár: dan moet je in het verleden een vasculaire aandoening hebben gehad.”
Desondanks krijg je het zelfs bij een hoog BMI niet zomaar voorgeschreven. Patiënten moeten een leefstijltraject van minstens een jaar aangaan voor ze hiervoor in aanmerking komen. De gecombineerde leefstijlinterventie, zoals dat officieel heet, richt zich op voeding, beweging en eventuele psychische hulp. Hierbij zullen patiënten al een groot verschil merken. Zodra ze daar de behandeling met semaglutide aan toevoegen, verliezen ze sneller en meer gewicht.
Mocht de arts niet over willen gaan op het voorschrijven van Ozempic, dan zijn er nog twee alternatieven. De eerste is liraglutide (onder de merknaam Saxenda) en de tweede is naltrexon en bupropion (onder de merknaam Mysimba). Ook deze zijn uitsluitend op recept te krijgen en alleen in combinatie met een leefstijlinterventie-traject van minstens een jaar. Er hangen nog andere voorwaarden aan, maar daarvoor kun je terecht bij de huisarts of zorgverzekering.
Laat het duidelijk zijn dat deze medicijnen bedoeld zijn om overgewicht te verminderen. Niet een klein rolletje, maar die extra kilo’s die je leven mogelijk in gevaar kunnen brengen. Dit zijn overigens geen pillen of spuitjes die je levenslang zult gebruiken en ze worden slechts voorgeschreven onder strikte voorwaarden.
“Goed om te weten: als je met Ozempic stopt, kom je het gewicht weer aan mits je je leefstijl aanpast. Ben je niet bereid om te bewegen, dan werkt het medicijn minder goed.”
Er zijn uiteraard trucjes om verloren kilo’s eraf te houden: “Een gezonde levensstijl en consistentie”, zegt dokter De Sonnaville.
“Het begint allemaal met gezonde voeding en weten wat dat inhoudt. Mensen willen graag het internet op en hebben moeite met een diëtist. Voor hen heb ik een tip: let op wat je eet en drinkt. Het zijn vaak de snacks en vloeibare dingen waar je van aankomt.”
Ook is er de misvatting dat we dagelijks intensief moeten bewegen om af te vallen. “Dat is niet nodig, tenzij je het leuk vindt om te doen. Ook als je tien minuten per dag wandelt, doe je wat. Bekijk het zo: je kunt 90 minuten per week cardio en high intensity trainingen doen óf je kunt die tijd verdubbelen en rustig bewegen – denk hierbij aan wandelen, fietsen of zwemmen – en er evenveel mee bereiken. De kilo’s vliegen er misschien sneller af (lees: één tot twee kilo per drie maanden), maar op de lange termijn heb je hier meer aan.”
P.S. Laat je niet gek maken door artikelen of TikTok-video’s. Je bent prachtig zoals je bent.
Gert Verhulst geeft gebruik omstreden diabetesmedicijn Ozempic toe in eigen show
