We overdenken ons elke dag een ongeluk. Een (in jouw ogen) awkward moment tijdens een afspraak, gepland functioneringsgesprek of akkefietje met een vriendin: ze kunnen ons dagen bezighouden.
Of op z’n minst een slapeloze nacht bezorgen. Zonde. Odyl Rozendaal vertelt hoe we dit meer kunnen loslaten. Stoppen met overdenken is de nummer één hulpvraag in haar spreekkamer.
Picture this: je maakt een grap die niet goed wordt ontvangen door je nieuwe collega’s. Super ongemakkelijk, het liefst neem je per direct ontslag en emigreer je naar een ander land. Een realistischer scenario is dat je er de hele tijd over nadenkt. Je weet wel, het afspelen van die film, over and over again, maar het einde verandert helaas niet. Sterker nog. Er komen allerlei details en zorgen bij: ‘Ze vinden me nu vast weird’, ‘straks nodigen ze me niet uit voor de vrijmibo’. We spelen onze herinnering steeds opnieuw af, waarbij we naar onszelf kijken door de ogen van de ander.
Eén van de redenen van overthinking is een gebrek aan vertrouwen in onszelf, de ander of in de toekomst. Dus hechten we veel waarde aan een potentieel oordeel of een potentiële rampsituatie. Overthinking is iets onnodig groter maken dan het is. Fun fact: de meeste mensen zijn met zichzelf bezig. Die collega’s zijn je grap al lang vergeten, omdat ze op zichzelf en hun eigen problemen focussen. Probeer dus te relativeren en lach om jezelf.
Maar eerlijk is eerijk, relativeren lukt niet altijd. Ook zijn er situaties en beslissingen die eenmaal belangrijk zijn. Bijvoorbeeld het samenwonen met je bestie die nogal rommelig is. Het is verstandig om de voor- en nadelen op een rijtje te zetten. Het is nog belangrijker om verwachtingen uit te spreken en duidelijke afspraken te maken. Maar we willen het luchtig houden en houden niet van ongemak. Eerlijk zeggen wat onze wensen en grenzen zijn, dat is best kwetsbaar. Dus proberen we het in onszelf op te lossen. We voeren de gesprekken in ons hoofd in plaats van met de ander en ineens komen er allerlei rampscenario’s bij. Wat een leuke droom van jullie leek, wordt een onmogelijke opgave die gedoemd is te mislukken. In plaats van verder te komen in het (denk)proces, lopen we dus vast. Ook wel ‘analysis paralysis’ genoemd. We raken verlamd door alle gedachten, keuzes of scenario’s die door ons hoofd schieten.
Het helemaal vast komen te zitten, verlamd met een brein dat overuren maakt, dat moet je dus proberen te voorkomen. Alleen, hoe dan?
1. Kom in beweging. Ga wandelen of je boekenkast opruimen. De spanning zakt, je bent meer in je lijf en minder in je hoofd.
2. Neem een mini-stap. Dit is de enige manier om de verlamming écht te doorbreken. Bijvoorbeeld: maak een lijst met onderwerpen die je met je bestie wil bespreken.
3. Beschrijf ‘the best case scenario‘. Telkens als je jezelf betrapt op doemdenken, neem dan ook de tijd om na te denken wat er allemaal goed kan gaan. Het zal je verbazen hoe geruststellend of motiverend dit kan werken.
Overthinking levert dus weinig op, maar je kunt de controle terugwinnen. Verplaats je focus en neem jezelf vooral niet al te serieus.
Geen idéé welke kant je in het leven op wil? Drie tips om je toekomst te bepalen
Ik ben Odyl, 38 jaar, geboren in Suriname en thuis in Amsterdam. Ik zie mezelf als een sociale introvert: ik houd van dansen en feestjes, maar ik trek me ook graag terug in mijn bubbel. Hoewel ik van nature een enorme stresskip ben, ga ik nieuwe avonturen aan en blijf ik mezelf verrassen. Je mag me wakker maken voor comfort food 🙂 Mijn werk als psycholoog geeft me veel voldoening en kennis over de mentale gezondheid deel ik graag met jou, bij LINDA.meiden.
