Smalle maat

Mocht je een gave huid, lang lijf, fotogeniek gezicht en een heupmaat hebben van maximaal negentig centimeter, dan heb je geluk. Het zijn keiharde eisen waar een model aan dient te voldoen. Die zijn er niet zomaar: grote modehuizen willen alleen maar werken met knappe koppen die hun producten zo goed mogelijk weten te verkopen. Daarom moeten vrouwen een maatje 32 hebben om de kleding te passen. En dat terwijl de gemiddelde maat van Nederlandse vrouwen 42 is.

Voor zo’n smalle maat moet je sporten, afvallen, gezond eten en ongezond kleine porties wegwerken. Het klinkt als een groot offer om geobsedeerd bezig te moeten zijn met je uiterlijk – maar je kunt er veel voor terugkrijgen. Heb je succes, dan ligt die valse modewereld aan je gemanicuurde voeten. Kijk maar naar bekende modellen als Naomi Campbell, Kate Moss en Doutzen Kroes. Zij verdienen miljoenen en wisten van hun naam een merk te maken.

‘Veel meiden snuiven’

Doutzen was het grote voorbeeld van Ellen Boomsma* (22), die twee jaar lang als een succesvol model werkte. Ze was de favoriet bij modehuis Versace, stond op billboards voor grote merken en verdiende een royaal belegde boterham in Parijs, waar ze woonde en werkte. Toch besloot ze begin dit jaar te stoppen. Ze wil delen waarom, ook al mag dat niet.

Lees ook
Castingdirecteur boos over ‘schrijnende behandeling’ modellen tijdens Fashion Week

Het is zeldzaam: een model dat vertelt over de duistere kant van de industrie. Normaal gesproken mogen modellen volgens hun contract niets lekken of opbiechten, vertelt Ellen. Daarom is ze ook zichtbaar nerveus om over haar voormalige baan te vertellen. “Dit gaat me niet in dank afgenomen worden”, zegt ze met een brede glimlach.

Bekende designers

Ze zit in kleermakerszit op een zonnige plek in haar favoriete park. Op een steenworp afstand staat haar ouderlijk huis, waar Ellen momenteel met haar zus en ouders woont. Ze verliet dit nest twee jaar geleden voor modestad Parijs. Dat was op aanraden van haar modellenbureau, waar ze kort daarvoor een contract tekende. De toekomst lachte haar toe. Met een koffer vol verwachtingen en dromen vertrok de tiener naar een onbekend land. Daar werden haar dromen sneller werkelijkheid dan verwacht. “Een maand na aankomst in Frankrijk mocht ik in een Versace-show lopen. Dat was bizar. Mijn grootste droom, op een catwalk lopen voor een bekend modehuis, werd binnen korte tijd werkelijkheid.”

Het fundament van een succesvolle carrière was al snel gelegd. “In eerste instantie zou ik twee weken in Parijs blijven om te kijken hoe het zou gaan. Maar uiteindelijk woonde ik er anderhalf jaar. Het ging in het begin al onwijs goed, terwijl de eerste periode voor de meeste modellen het lastigst is. Ik kreeg al gauw grote klussen en liep in die eerste maanden voor onder meer Versace, Gucci en Dolce & Gabbana.” Haar grote ogen glinsteren als ze de wereldberoemde merken opsomt. Het leek een leven waar veel meiden van dromen. Ze verdiende enorme bedragen “maar hoeveel mag ik écht niet vertellen, anders krijg ik heel hoge boetes”, werkte met bekende designers en leerde andere werelddelen kennen door haar baan.

Nagelriemen eraf geknipt

Al gauw leerde Ellen ook de andere kant van de industrie kennen. “Tijdens Fashion Week, de drukste tijd voor een model, liet mijn agency me per dag naar negentien klanten gaan. Dat is al heftig, maar sommige merken behandelen je dan ook nog als stront. Zo werd een stuk van mijn haar weggebrand met een stijltang tijdens een Liu Jo-show en werden mijn nagelriemen eraf geknipt tijdens modeshows. Dat vinden designers mooier, ook al deed het veel pijn. Als het begon te bloeden, smeerden ze er doorzichtige nagellak overheen en begon het de dag erna te etteren. Maar ik mocht er niets over zeggen. En tijdens sommige castings, zoals bij Emporio Armani, wachtte ik zes uur lang in de brandende zon tot ik aan de beurt was. Mijn rooster was onmenselijk.”

Lees ook
Zó maakt topmodel Dorith Mous mentale problemen bespreekbaar

“Ik begon de dag met een show, had erna een fitting, daarna een casting, vervolgens weer een show en rende daarna nog door de straten van Parijs naar een andere fitting. Tijdens die weken lag ik om twaalf uur ’s nachts in bed, terwijl ik er om vier uur ’s ochtends weer uit moest. Ik hield het nauwelijks vol.” Ellen dronk Red Bull om zich enigszins energiek te voelen, terwijl haar mede-modellen naar andere middelen grepen om overeind te blijven. “Veel meiden snuiven cocaïne. Daar wordt niet over gepraat, maar het gebeurt belachelijk vaak. Ik heb zelf nooit drugs gebruikt, maar ken genoeg modellen die dat wel doen. Zij aten niets op een dag zodat ze niet aankwamen. Om het werkritme aan te kunnen, snoven ze.”

‘Je bent dik’

Haar jeugd in Friesland was gevuld met vriendinnen, school en familie. In Parijs veranderde dat. Ellen was enkel bezig met haar uiterlijk en wat ze wel – en vooral niet – mocht eten. “Mijn agentschap loog om meer klussen voor me binnen te halen. Als mijn heupmaat 90 centimeter was, zette een agent zonder pardon 88 neer zodat ik eerder geboekt zou worden door een merk. Ik moest er maar voor zorgen dat ik minstens twee centimeter zou afvallen, werd me verteld. Dus toen ik in een week vier centimeter afviel, vonden ze dat goed.”

“Het bureau spoorde me aan om dunner te worden, vonden me het mooist als ik op m’n magerst was. Toen ik even niet op mijn voeding lette en mijn heupomtrek steeg naar 91 centimeter, was mijn agentschap in Parijs woest.” De nare opmerkingen stegen naar het hoofd van de tiener. “De hele industrie is één grote vleeskeuring, dat had ik wel verwacht. Maar dat het zó heftig zou zijn niet. Het doet wat met je als je jong bent. Mijn bureau noemde me wekelijks te dik. Op een gegeven moment begon ik dat te geloven.”

Gezondheidsverklaring

Ellen had overduidelijk ondergewicht, maar werd desondanks geroemd om hoe ze eruitzag. “Als ontbijt at ik twee crackers, ’s middags at ik een cracker en een appel. ’s Avonds werkte ik een salade weg. Dat was alles wat ik at op een dag. Veel te weinig, weet ik achteraf. Maar zo kon ik wel mijn maten behouden. Op een gegeven moment woog ik 49 kilo.” Met een lengte van 180 centimeter en een gewicht van 49 kilo, had Ellen een BMI van 11,1. Dat is veel te licht: vanaf een BMI van 17,5 heb je een ‘gezond gewicht’. Ellen riskeerde haar leven om aan verwachtingen van anderen te voldoen. Om die reden werd vijf jaar geleden de gezondheidsverklaring bedacht: een doktersverklaring waarbij de desbetreffende huisarts van een model verklaart dat ze gezond is.

Lees ook
Dit is waarom er bij modellen geen lachje vanaf kan op de catwalk

Volgens agentschappen en grote merken is het dé oplossing tegen ondergewicht bij hun modellen. De media berichtten over een verandering in de modellenindustrie. ‘De maatregel moet een eind maken aan de trend van ultradunne fotomodellen en mannequins’, zo schreven nieuwssites. “Dat is gelul”, reageert Ellen. “Toen ik voor Gucci mocht lopen moest ik ook zo’n gezondheidsverklaring hebben. Ik woog nog geen vijftig kilo. En dat met mijn lengte. Ik had ernstig ondergewicht. Daarom had ik eigenlijk nooit zo’n verklaring mogen krijgen, maar ik kreeg het toch. Ik tikte, op aanraden van mijn bureau, 150 euro bij een huisarts af en kreeg illegaal een gezondheidsverklaring van haar. En dat terwijl de media verkondigen dat modellen ‘gezond’ zijn omdat er zo’n verklaring bestaat. Dat is niet zo. Modellen moeten graatmager zijn. Die verklaringen zijn gewoon te koop.” Het document is nodig, of je nou ondergewicht hebt of niet. Modellen, merken en bureaus kunnen anders namelijk een celstraf of een boete van duizenden euro’s krijgen als ze werken zonder de verklaring. “Als ik dood was gegaan door mijn ondergewicht, was het de schuld van die arts geweest. Zij verklaarde immers dat ik gezond was. Maar dat was ik niet.”

Stoppen, voorgoed

De laatste maanden van Ellens carrière waren allesbehalve fijn. Alle slechte ervaringen, nare opmerkingen en uren werk stapelden zich op. Al helemaal toen ze vorig jaar naar Tokio vertrok om haar carrière in Azië op te bouwen. Ze was toe aan iets nieuws. Al had ze niet verwacht dat het besluit om naar Japan te vertrekken, uiteindelijk het einde van haar carrière zou betekenen. “Begin dit jaar woonde ik daar nog. Ik werkte er honderd uur per week. Ik stond van vijf uur ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds op de set van modehuis Max Mara, twee weken lang.” Het riedeltje van twee jaar geleden leek zich te herhalen: verhuizen naar een onbekend land, werken met bekende merken en langzaam maar zeker een gevestigde naam krijgen als model. Maar toen ging het mis.

“In Tokio ging mijn mentale gezondheid snel achteruit. Ik werd er constant dik genoemd, was niet goed genoeg en men vond mijn haar lelijk. Ik kreeg alleen maar commentaar naar m’n hoofd geslingerd, iedere dag weer. Het was fijn dat ik mijn moeder kon bellen als ik me slecht voelde, dat hielp me door die nare periode heen. Toch ging het op een gegeven moment zó slecht, dat ik niet meer wilde leven. Dat was ook het punt dat ik naar huis vloog. Het was te gevaarlijk om te blijven. Ik besloot te stoppen als model. Voorgoed.” Daar heeft de twintiger geen moment spijt van gehad. “Het is goed zo. Ik heb veel geleerd. Over mezelf, de wereld en mijn kunnen. Dat neemt niemand me meer af.”

*De naam van Ellen is gefingeerd en bekend bij de redactie.