De donkere en koude dagen zijn weer aangebroken, waardoor het leven soms best uitzichtloos kan lijken. Niet gek dat je last kunt hebben van een winterdip.
Psychologe Gülsüm Öztürk (43) van praktijk Gül Psychology vertelt ons precies hoe we onze mentale gezondheid stabiel kunnen houden.
De herfst- en winterdagen kunnen soms best somber aanvoelen. Helaas werkt het ook niet altijd om steeds maar ‘leuke dingen’ te blijven doen. Toch is het volgens Gülsüm wél belangrijk dat je actief blijft. “Wanneer je het gevoel hebt dat er een dip of depressie aan zit te komen, is het belangrijk dat je in actie komt. Blijf dingen doen die je voldoening geven, wees creatief of pak een hobby op. Doe dingen waar je niet alleen energie aan geeft, maar waar je ook resultaat van ontvangt. Het maakt niet uit wat je doet, maar het is belangrijk dat je in ieder geval iets doet.”
“Je kunt in deze tijd passiever worden en steeds minder gaan doen. Zo kom je in een cyclus terecht: doordat je minder doet, haal je geen voldoening meer uit dingen en ga je meer piekeren en negatief denken.”
Om dat patroon te vermijden is het van belang om routine voor jezelf te creëren. “Sta ’s ochtends op een vast tijdstip op, open je gordijnen en zet je raam open voor frisse lucht. Zo zorg je ervoor dat je biologische klok wordt aangezet en voorkom je dat je dag- en nachtritme in de war wordt geschopt. Slaap daarom ook op tijd. Daarnaast is regelmaat in je eetpatroon heel belangrijk: eet op vaste tijdstippen en blijf gezond eten, zodat je alle vitamines en mineralen binnenkrijgt die je nodig hebt.”
Tijdens de donkere dagen ontvang je minder daglicht, waardoor je ook minder vitamine D aanmaakt. Dit zorgt ervoor dat de productie van melatonine en serotonine in het geding kan raken. “Ga zoveel mogelijk naar buiten, maak wandelingen en spreek af met je dierbaren. Het is belangrijk dat je het samen doet als het even niet lekker gaat. Dus spreek met je vrienden of familieleden af dat je elkaar wakker belt, samen eet of met elkaar gaat wandelen. Samen sta je sterker dan alleen. Blijf in contact en isoleer jezelf vooral niet, zelfs als het natuurlijk voelt om dat wel te doen.”
Wanneer je het gevoel hebt dat je stemming somberder wordt door het nieuws of social media, vermijdt dat dan ook. “Wat er nu allemaal gebeurt heeft zo’n impact op ons en kan heel veel invloed hebben op je mentale gezondheid. Probeer daarom niet teveel het nieuws bij te houden en te mengen in discussies. Je investeert dan in iets waar je eigenlijk geen invloed op hebt en vanuit die machteloosheid kun je je nog depressiever gaan voelen. Kijk naar naar de dingen waar je wel invloed op hebt en houdt het juist dichtbij en in je cirkel. Je hebt namelijk wel invloed op je eigen welzijn en de mensen om je heen.”
De lange GGZ-wachtlijsten kunnen ervoor zorgen dat je niet meteen de hulp kunt ontvangen die je nodig hebt. Dat kan je negatieve gevoelens of uitzichtloosheid alleen maar versterken. Daarom geeft psychologe Gülsüm ons een paar tips die je zelf kunt uitvoeren.
“Schrijf een paar keer per week je gedachten op en daag ze daarna ook uit. Je kunt daardoor als buitenstaander naar je gevoelens kijken en jezelf adviseren, zoals je dat bij een vriend of vriendin zou doen. Wat je ook kunt doen is je gevoelens vanuit je oudere en wijzere zelf benaderen: stel je voor dat het je jongere zelf is die met die gevoelens kampt en kijk naar wat je hem of haar op dat moment als advies zou geven. Het is belangrijk dat je jezelf liefdevol blijft benaderen en dat je voorkomt dat je overmatig kritisch wordt naar jezelf. Noteer daarom dagelijks hoe het met je gaat en wat jou die dag voldoening gaf.”
Als je meer dan twee weken het grootste deel van de tijd somber bent, een verminderde eetlust hebt of nergens van kan genieten, neem dan contact op met je huisarts. “Iedere huisarts heeft een praktijkondersteuner. Zij kunnen samen met jou kijken naar wat de mogelijkheden verder zijn. ”
Maaike loopt al zeven jaar bij de GGZ en ook nu staat ze op de wachtlijst
