Hoewel de basisbeurs net weer is ingevoerd, krijgen studenten die te maken hebben gehad met het leenstelsel nóg een tegenslag. De rente op de studieschuld stijgt vanaf 1 januari namelijk van 0,4 naar 2,6 procent.
De rentestijging veroorzaakt heel wat verwarring: want waar komt deze beslissing vandaan? En geldt dit voor iedereen die een studieschuld heeft?
Elisa Weehuizen, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond, uit haar grote zorgen over de renteverhoging. De LSV heeft er mede voor gezorgd dat de basisbeurs weer werd ingevoerd. “Ik wil niet overdrijven, maar de stijging van de rente zorgt voor desastreuze situaties. Het leenstelsel stond bekend als de ‘studentvriendelijke lening’, waarbij de rente niet omhoog kon gaan. Het voelde dus ook al als een aardbeving toen de rente vorig jaar met 0,4 procent steeg. Nu komen studenten met torenhoge schulden te zitten.”
Als je op dit moment een openstaande lening hebt, ga je dus (nóg meer) rente over je schuld betalen. Als je dit jaar afstudeert en na de aflossingsperiode van twee jaar begint met afbetalen, geldt er daarna een rentevaste periode van vijf jaar. Studeerde je nog in het oude leenstelsel, dus vóór 2015, dan ga je ook vanaf het nieuwe jaar die hogere rente betalen. Hbo-, wo-studenten en binnenkort ook mbo-studenten onder het nieuwe stelsel krijgen 35 jaar om hun schuld af te betalen. Als je studiefinanciering hebt ontvangen voordat het leenstelsel inging, krijg je een keuze om het ook in 15 jaar af te betalen.
Voor mensen die dit jaar klaar zijn met hun studie, of oud-studenten die volgend jaar beginnen aan hun tweede vijf-jaar-periode van afbetalen, gaat deze rente vanaf volgend jaar vijf jaar lang gelden. Ben je nu nog bezig met studeren en leen je bij? Dan geldt de rente een jaar.
Heb je een hoge schuld of bouw je die nu op, dan ga je op jaarbasis dus honderden of zelfs duizenden euro’s meer betalen. “De basisbeurs heeft nu weinig effect meer, want je wordt door de hoge kosten misschien wel verplicht toch bij te lenen”, zegt Elisa.
Nieuwe basisbeurs blijkt veel populairder dan gedacht: 'Boven verwachtingen'
De verhoging van de rente is het gevolg van de stijgende rente die de overheid moet betalen op leningen. Demissionair minister Dijkgraaf van Onderwijs laat aan de NOS weten dat hij zich kan voorstellen dat er zorgen zijn bij studenten. “Daarom willen we als kabinet studenten financiële rust bieden, zoals met de basisbeurs, de verruimde aanvullende beurs en energietoeslag die voor sommige studenten geldt.”
De beslissing van de overheid is volgens Elisa wat hypocriet: “We merken dat na de herinvoering van de basisbeurs politieke partijen elkaar een klopje op de schouder geven. Maar we zien nu geen vooruitzicht. De kosten voor de studenten stapelen zich namelijk bij elkaar op. De basisbeurs gaat volgend jaar al omlaag, de energietoeslag wordt minder en de boodschappen worden alsmaar duurder.”
Volgens de Landelijke Studentenvakbond schrikt dit studenten af om te beginnen met studeren. “Het is op deze manier moeilijk om als student financieel onafhankelijk te zijn. Zo hebben studenten met rijke ouders een groot voordeel, terwijl studenten met minder geld, nu nog minder snel uit huis gaan. Zo verkoop je studeren totaal niet, misschien betekent het wel dat meer jonge mensen besluiten te gaan werken in plaats van studeren”, zegt Elisa.
Toch benadrukt de onderwijsminister dat studenten met minder geld van huis uit niet de dupe hoeven te worden: “DUO houdt rekening met de situatie van studenten. Heb je bijvoorbeeld een klein inkomen, dan betaal je maandelijks ook minder terug.”
Kabinet blijft bij compensatie leenstelsel, studentenbonden vinden het véél te laag
