Schadelijk

Mannen die niet doorhebben hoe schadelijk het is om in het openbaar bepaalde uitspraken te doen, geven me altijd het gevoel dat dat mannen zijn die het gewoon niet wíllen horen. Zij negeren bewust alle materie over de impact die woorden hebben op – in dit geval – mensen met een baarmoeder.

Mijn inspiratie voor dit artikel is het stuk dat Lotte Houwink ten Cate schreef voor het NRC. In het stuk over de schadelijkheid van subtiel seksisme, schrijft ze: ‘Als je je niet verzet tegen het subtiele seksisme en objectiveren van vrouwen word je medeplichtig aan de vernederende status quo’.

Tekst gaat verder onder de post.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Lotte Houwink ten Cate (@lottehouwinktcate)

Dus toen ik na het lezen van haar artikel terugdacht aan een fragment dat ik een paar dagen eerder zag, wist ik dat ik erover moest schrijven.

Reclame

Het fragment waar ik op doel is een stukje uit het radioprogramma van Barend van Deelen & Nellie Benner waarin sidekick Jelmer Gussinklo begint over het moment dat hij op de bank zit te eten en dan ineens een ‘reclame over ongesteldheid’ langs ziet komen.

Als je de desbetreffende reclame nog nooit hebt gezien, zou je door zijn reactie erop – “Het is gewoon goor als ik aan het eten ben, dat ik geconfronteerd word met tampons” – denken dat het een commercial vol met bloed doordrenkte tampons is. In de realiteit gaat de reclame die hij aanhaalt niet eens over tampons, maar over maandverband en zie je in het spotje een kunstschaatsende vrouw die vertelt dat ze zich ‘vrij voelt op het ijs’ bij gebruik van maandverband. Ook zie je het maandverband – zónder bloed – in beeld dat laat zien hoe er nieuwe vleugels ontwikkeld zijn waardoor je het makkelijker uit je onderbroek kunt verwijderen.

Even voor de goede orde: ik vind dat zo’n reclame totaal niet weergeeft hoe ik me voel als ik ongesteld ben, maar dat zegt wat mij betreft nog meer over de reactie van Jelmer. Als hij zo’n geromantiseerd beeld al niet aan kan, hoe gaat hij dan om met ongestelde mensen in zijn omgeving op het moment dat er óók eten in de buurt is?

Hoe date ik het: 'Mensen die menstruaties en soa's vies vinden, grow up'Lees meer

Vies tijdens het eten

Maar goed, tampons en alles wat er op lijkt zijn wal-ge-lijk als je het Jelmer vraagt. Als Nellie zegt: “Je doet net alsof het vies is”, reageert Jelmer met: “Ja, wel als je aan het eten bent.” Hoe durven bedrijven zijn eetlust op die manier te bederven?

Nu vraag ik me echt af hoe Jelmer erbij zit als er een commercial over toiletpapier voorbijkomt tijdens zijn diner. Want als hij tijdens het zien van een reclame over – nog steeds helemaal schoon – maandverband al zo’n heftige fysieke reactie krijgt, dan kan ik me niet voorstellen dat hij zijn eten binnenhoudt als hij de labrador van Page in beeld ziet verschijnen. Of ziet hij dan niet voor zich hoe dat wc-papier eruitziet als het tussen iemands billen is doorgehaald?

Barend van Deelen

Barend van Deelen doet er nog een schepje bovenop door tegen Nellie te stellen: “Een tampon is vies.” Hij komt vervolgens met een voorbeeld waarvan ik niet helemaal begrijp waar hij daar mee naartoe wil.

Hij schetst de scène: “Dat je in Frankrijk bent en dat je denkt: ‘Oh jongens, ik moet zo allejonkes pissen. Weet je, kan mij het rotten, ik ga gewoon de hel in en dat is zo’n wegtoilet langs de Parijse periferie, weet je wel. Vunzig, nat en kut. Dan denk je toch, ik moet nog wat uit m’n zak gooien. Dan gooi je zo’n prullenbakje open en dan denk je, ja.”

Pis op de bril

Wat hij precies denkt op dat moment zegt hij niet, maar de walging in zijn gezicht zegt genoeg. Ik vraag me vooral af wat Barend in hemelsnaam aan het zoeken was in dat prullenbakje, want dat is vaak uitsluitend bedoeld voor menstruatieproducten. Daarnaast zijn er juist heel veel andere redenen dat ik een wegtoilet persoonlijk liever vermijd, namelijk de gigantische hoeveelheid pis op de bril en op de grond. Iets wat voorkomen kan worden als je in het gat van de bril mikt of even een wc-papiertje over de wc haalt als er toch wat druppels de bril geraakt hebben.

Wat doorgaans níét voorkomen kan worden, is dat een mens met een baarmoeder menstrueert en daarbij menstruatieproducten gebruikt. Ook op het moment dat ze in Frankrijk op een wegtoilet zitten. Dus hoe smerig je dat ook vindt, Barend; dat is – zoals je collega ook al zegt – natoer. En daar heb jij als niet menstruerende man echt helemaal niks over te vinden.

Subtiel seksisme

Het kan dat je nu denkt: ja, maar Gaby, laat die man nou. Hij weet niet waar hij het over heeft, boeiend. Of: maar het is toch ook wel een beetje vies, zo’n tampon vol met bloed? Maar ik ga het even niet laten, want deze vorm van subtiel seksisme zorgt er uiteindelijk voor dat mensen zich toch weer een beetje viezer voelen als ze beginnen te bloeden. Dat jongeren op school zo onopvallend mogelijk een maandverbandje uit hun tas halen of doorlekken riskeren omdat ze niet durven te vragen of iemand een tampon mee heeft.

Dat het een beetje ruikt of dat je het als niet menstruerend persoon gek vindt dat er bloed uit iemands geslachtsdeel komt, zou toch in het niet moeten vallen bij hoe bijzonder het is dat het lichaam überhaupt kán menstrueren en hoe dat er voor kan zorgen dat er in datzelfde lichaam een kind gedragen kan worden?

Tegenover een vrouw

Het voelt niet meer van deze tijd dat er twee mannen ten overstaan van een vrouw keihard zitten te lachen over iets wat bij haar natuurlijk gebeurt. Daarbij probeert Nellie zo goed als ze kan uit te leggen dat het helemaal niet raar is, maar zie je gebeuren wat Lotte in het NRC omschrijft: ‘Dit soort seksistische uitspraken, die de schijn hebben nét op het randje te zijn, plaatst vrouwen in een onmogelijke positie. Het aankaarten bevestigt alle stereotypen: als vrouw ben je humorloos, boos, zuur, hysterisch. Zij zijn leuk, en als ik ‘zeur’ dan ben ik dat zeker niet’.

Nellie probeert zichzelf en andere menstruerende mensen te verdedigen, maar is door de weerstand van de mannen genoodzaakt mee te lachen en te beamen dat het ‘af en toe een beetje vreemd ruikt’. Iets wat voor haar zo natuurlijk en normaal is, wordt in een liveprogramma op de radio volledig afgezeken door twee bulderende mannen. “Wat erg dat jullie die tampon moeten zien en moeten horen erover. Wat vervelend is dat voor jullie mannen”, sluit ze het item af. Een goed statement wat op een sarcastische manier omschrijft dat de mannen niet zo moeten zeiken.

Menstruatie

Toch had ik het geweldig gevonden als er veel harder werd ingegrepen, al weet ik ook dat daar in de media voor vrouwen, zoals Lotte het ook omschrijft, vaak geen ruimte voor is. Daarnaast zou het niet de taak van de vrouw moeten zijn om voor zichzelf op te komen als er dergelijke opmerkingen gemaakt worden, maar moeten mannen eens leren zich met hun eigen zaken te bemoeien en te leren dat die menstruaties er maar wel mooi voor hebben gezorgd dat zij überhaupt op deze wereld rondlopen.

Gaby: 'Ik wilde het niet, ook niet toen je jezelf bovenop me forceerde'Lees meer