We hebben vaak een ‘fuck it’-mentaliteit als het om geld uitgeven met vrienden gaat. Het blijft moeilijk om over geldzaken te praten, maar voor onze financiële gezondheid zou dat wél beter zijn.
LINDA.meiden sprak met financieel psycholoog Anne Abbenes.
Stel, je spreekt gezellig af met vrienden voor een drankje in de stad. Je hebt je voorgenomen om niet al te veel geld uit te geven. Maar dan roept iemand ineens: ‘Zullen we anders een fles wijn bestellen?’ Je denkt: fuck it, waarom niet?’ En voor je het weet ben je drie rondjes dure cocktails en bittergarnituur verder, want ‘het is zo gezellig’. Maar dan komt de rekening, of een Tikkie de dag erna. Met een beetje girl math probeer je het voor jezelf nog goed te praten, maar eigenlijk heb je veel meer geld uitgegeven dan de bedoeling was en blijf je achter met een schuldgevoel.
Onze vrienden zouden nooit willen dat we te veel uitgeven of in paniek raken over onze financiën. En tóch is het makkelijk om financiële voorzichtigheid los te laten, omdat we het zo naar ons zin hebben. We maken ons allemaal wel eens schuldig aan deze fuck it-mentaliteit.
“Dit heeft te maken met ons primitieve brein,” legt financieel psycholoog Anne Abbenes uit. “Dat primitieve brein leeft nog in de prehistorie, een tijd waarin het om te kunnen overleven heel belangrijk was om bij de groep te horen. De angst om niet bij de groep te horen is letterlijk een onbewuste doodsangst. Dat is het nu nog steeds. Sterker nog, het is meer dan ooit belangrijk geworden. Na de pandemie en de daarbij horende onzekerheid over de toekomst, hebben we extra behoefte om bij een vriendengroep te horen.”
“En geld blijft nou eenmaal een gevoelig onderwerp om over te praten. Als het gezellig is met vrienden is dat primitieve brein gerust. Op het moment dat jij dan ‘nee’ zegt tegen dat drankje vanwege je financiën, hoor je voor je gevoel niet meer bij de groep. Ons prehistorische brein ziet die onzekerheid als een levensbedreigende situatie en zoekt dan nog meer de veiligheid van een groep op,” licht Abbenes toe.
Het gekke is alleen dat ieders brein zo werkt. “Op het moment dat je erover gaat praten in een groep, blijkt iedereen deze mentaliteit te hebben.” Ze zeggen dan wel ‘je kunt nooit bij iemand in de portemonnee kijken’, maar eigenlijk zou dat wel beter zijn.
Geld overhouden aan het eind van de maand? Met deze apps bespaar (of verdien) je geld
Dit laatste vindt TikTokker Lukas Battle ook. Hij plaatst een TikTok-video waarin hij zegt: ‘In 2024 is Quiet luxury uit en loud budgetting in.’ Hiermee start hij de loud budgetting trend, die een tegenhanger is van de fuck it-mentaliteit. In deze trend gaat het juist om het hardop uitspreken van je financiële situatie. Het durven zeggen: “Sorry, maar ik heb eigenlijk geen geld voor dit dure restaurant.”
Battle zegt over deze trend op TikTok: “Het voelt alsof je als winnaar uit een lastige situatie komt. Het gaat niet om het feit dat je geen geldt hebt, het gaat erom dat je het liever niet wilt uitgeven.”
Volgens Abbenes is deze trend heel goed voor je financiële gezondheid: “Als je hardop uitspreekt dat je bijvoorbeeld spaart voor later, leg je de nadruk op hetgeen waar je wél geld aan uit mag geven van jezelf. Dit stuurt een positieve boodschap naar je brein. Die fuck it-mentaliteit ontstaat eigenlijk omdat we te streng zijn voor onszelf. Als je jezelf iets gunt, geniet je er meer van. En je kunt het natuurlijk ook bij één of twee drankjes houden.”
Dus durf hardop uit te spreken hoe je er financieel voor staat, dat is beter voor je eigen mentale gezondheid en de gezondheid van je vriendschappen. “We zijn tenslotte groepsdieren, wij doen automatisch wat andere groepsleden doen. Als we financiële uitdagingen bespreekbaar maken, verlaagt dat de stress. Openheid is namelijk ook belangrijk voor het groepsgevoel,” vult Abbenes aan.
Want laten we eerlijk wezen, het leven is al duur genoeg. En echte vrienden zullen je eerlijkheid waarderen en niet oordelen. Gezelligheid hoeft niet duur te zijn.
Financieel psycholoog Anne: 'Bespreek hoeveel je verdient om taboe te doorbreken'
