Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen en bestaat uit vier fases. In elke fase voel je je anders en hoe je hierop reageert verschilt per menstruerend persoon.
LINDA.meiden spreekt met hormoonexpert Ellen Daenen over de fases van je menstruatiecyclus en hoe je hierop kunt inspelen.
“Ik relateer de vier fases aan de seizoenen. De winter is de menstruatie, lente is pre-ovulatie, zomer is de ovulatie en de pre-menstruatie is de herfst. Hierop terugkijkend start de cyclus bij de menstruatie. Dit is het nulpunt. In deze fase zijn er nauwelijks hormonen in het lichaam en vanaf dag drie begint het hormoon oestrogeen te stijgen. Deze blijft stijgen tot aan je ovulatie
Na drie tot zeven dagen start de lente. Dit is de pre-ovulatie en hierin piekt het oestrogeen en komt het testosteron vrij. Deze combinatie zorgt ervoor dat er een eisprong plaatsvindt. Deze fase duurt meestal zeven tot tien dagen.
Vervolgens komt de zomer. Dit is de ovulatie en bevindt zich in het midden van je cyclus. Het gehalte oestrogeen is op het hoogste punt en dit is ook het moment dat het hormoon progesteron aangemaakt wordt. Vanaf de tweede helft in je cyclus is dit het prominente hormoon. De zomer duurt rond de drie tot vijf dagen.
De laatste fase is de herfst. Dit is de pre-menstruatie. Deze bevindt zich vlak voordat je menstrueert. Oestrogeen neemt af en maakt plaats voor progesteron ter voorbereiding van eventuele bevruchting. Dit zorgt ervoor dat de menstruatie op gang kan komen. Deze fase duurt rond de tien tot veertien dagen en wordt als het minst prettig ervaren.”
Suïcidale gedachtes voor en tijdens je menstruatie? Onderzoek dan of je PMDD hebt
“De fases zijn afhankelijk van je levensstijl, levensfase en de mate van stress, maar er is wel een algemeen beeld van wat je voelt per fase. In de winter fase, dus tijdens de menstruatie, hebben mensen vaak minder energie, maar het kan ook een opluchting zijn afhankelijk van je PMS-klachten. Je bent minder depressief, geïrriteerd en andere klachten die er vlak voor de menstruatie zijn verdwijnen.
Tijdens de lente stijgt je energie. Je zit beter in je vel, je bent vrolijker en hebt meer zin in bepaalde dingen. De wereld is een stuk leuker en je bent gemakkelijker in het oppakken van sociale contacten. Ook ben je meer op anderen gericht en kan je meer werk uit handen nemen van iemand anders.
Richting de zomer stijg het libido. Je hebt dan meer zin in intimiteit en seks. Ook ben je meer aan het flirten en stijgt je zelfvertrouwen. Vanaf de herfst begint de dip opnieuw. Bij sommige personen stijgen de PMS-klachten, kortom het loopt allemaal niet lekker en je voel je minder goed dan voorheen. Gelukkig trekt dit snel weg, maar je merkt dat je meer gaat vertragen. Je keert naar binnen en hebt meer behoefte aan tijd voor jezelf.”
Korte menstruatiecyclus? Dan is de kans groter dat je vroeg in de (heftige) overgang komt
“Tijdens de lente en zomer voelen mensen zich het prettigst en heb je het minst moeite met bepaalde dingen. Pas wanneer de herfst begint merk je dat alles minder soepel verloopt. Je bent kritischer naar jezelf en anderen toe. Daarnaast ben je minder zeker van jezelf en kom je moeilijk uit je woorden. Vaak beginnen de menstruatieklachten en daalt je energie. Onderzoek toont aan dat mensen een week voor de menstruatie 250 calorieën meer nodig hebben dan in andere fases. Dit verklaart dan ook de verhoogde eetlust.
Vervolgens komt de winter. Je hebt moeite met drukke dagen en sporten lukt minder goed dan normaal. Je bent sneller moe en moet in de sportschool minder gewicht gebruiken. Tijdens de winterfase is je lichaam harder aan het werk. Dit zorgt er dan ook voor dat je je minder energiek voelt dan normaal.”
“In de winter ben je spiritueel. Je intuïtie is sterker en je bent let-ter-lijk iets aan het loslaten. Dit is een mooie fase om te bedenken wat je wilt bereiken en welke doelen je daarvoor wilt stellen. Sta dus even stil bij jezelf.
De lente is de ontdekkende fase. Brainstormen en overleggen gaat je gemakkelijk af. Daarnaast bedenk je sneller nieuwe en creatieve ideeën. In de zomer ben je commutatief en sociaal sterk. Presteren, video’s opnemen en jezelf meer laten zien is wat jij dan goed kan. Moeilijk gesprekken voeren is in deze fase ideaal, omdat je scherper bent.
Tijdens de herfst kun je beginnen met reflecteren. Kijk wat je nog moet doen. In deze fase kan je beter focussen en de kleine klusjes oppakken. Je bent gericht op details, dus je administratie doen of een werkstuk schrijven komt dan goed uit. Wees met jezelf bezig en focus je aandacht op wat je nodig hebt. Vaak komt ook de drang van opruimen naar boven in deze fase.”
Shocking: kwart lelijke opmerkingen over menstruatie komt van mannelijke leraren
“Dat kan. Op momenten dat je rekening houdt met jouw fases van de menstruatiecyclus verminderen je pieken en dalen. De fases zijn er natuurlijk wel, maar minder heftig. PMS-klachten worden bijvoorbeeld minder en je luistert meer naar je eigen lichaam. Je gaat hierdoor minder over je eigen grenzen heen en blijft daardoor meer in balans. Dit kun je doen door meer rust momenten in te plannen, sociale prikkels te verminderen en bijvoorbeeld in de zomer fase niet overal ‘ja’ op zeggen.
“Hormonale anticonceptie legt je eigen hormonale cyclus stil. Het zorgt ervoor dat je brein het regelcentrum van je hormonen stillegt. Hierdoor heeft je lichaam het idee dat je altijd zwanger bent, waardoor er geen ovulatie komt. Wat je merkt is dat de hormonen die in de hormonale anticonceptie zitten worden afgegeven. Dit zijn synthetische hormonen waardoor je lichaam continu in de herfst/winter fase zit. Je bent wat rustiger, staat minder open voor anderen en hebt minder energie. Veel mensen die stoppen met anticonceptie voelen zich daardoor ook gelijk meer zichzelf, omdat ze hun eigen natuurlijke cyclus weer krijgen.”
“Heel vaak zie ik dat mensen een app bijhouden, maar dit wordt vooral gebruikt tijdens de menstruatie. Probeer daarom ook andere fases van jezelf te registeren. Pak een schrift en zet de getallen één tot en met dertig onder elkaar. Dit is ongeveer een cyclus, maar alles tussen de vierentwintig en dertig is normaal. Schrijf vervolgens elke dag kort op hoe jij je voelt. Dit kan in de categorieën eetlust, energie, mentaal en sociaal. Hierdoor ontdek je snel genoeg het patroon van jouw menstruatiecyclus.”
Tot waar is menstruatiepijn onschuldig? 'Niet als je structureel thuis moet blijven'
