Of je nu aan de pil bent, een spiraal hebt of vertrouwt op condooms: anticonceptie is een onderwerp waar iedere vrouw zich mee bezighoudt. Maar hoe is het zo gekomen dat vooral vrouwen hiervoor verantwoordelijkheid dragen?
LINDA.meiden spreekt erover met Alina Chakh, de voorzitter van stichting Ava.
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.meiden-dossier over anticonceptie. Meer weten?
Het is een van de eerste onderwerpen rondom seks waar een tienermeisje over wordt ingelicht. Hoe voorkom je dat je ongewenst zwanger raakt? De meeste vrouwen gaan al jong naar de huisarts en krijgen daar verschillende anticonceptie-opties voorgeschoteld. De pil is het populairst; deze wordt volgens Rutgers door 24 procent van de vrouwen tussen de 18 tot en met 49 jaar geslikt. De spiraal, die op de tweede plek staat, is de afgelopen jaren populairder geworden. 21 procent van dezelfde groep vrouwen gebruikt deze vorm van anticonceptie.
“Vrouwen zijn degenen die zwanger kunnen raken, dus ook degenen die dit moeten voorkomen.” Dat is het stigma dat veel mensen volgens Alina hebben. Vrouwen werden vroeger verantwoordelijk gehouden voor het huishouden, de kinderen en de voorplanting. “Maar het is net zo belangrijk voor een man om zijn vruchtbaarheid te reguleren. Vrouwen mogen dan de lichamelijke gevolgen dragen, een man wil ook niet ongepland vader worden.”
“Bovendien is de man degene die zijn hele leven vruchtbaar is, terwijl vrouwen dit maar negen dagen in de maand én tot een bepaalde leeftijd zijn.” De last is dus een tikkeltje oneerlijk verdeeld.
Gelukkig is Alina ervan overtuigd dat veel mannen zelf gemotiveerd zijn om meer verantwoordelijkheid te nemen; 53 procent van de mannen gaf in 2021 bijvoorbeeld aan geïnteresseerd te zijn in de mannenpil en ook het aantal sterilisaties stijgt volgens haar de laatste jaren. Toch lijkt de markt niet met de behoeftes van deze groep mee te bewegen – zowel de mannenpil als de mannenspiraal zijn nog niet beschikbaar.
“Farma lijken niet in de mannenpil en mannenspiraal te willen investeren”, deelt Alina. “Zij zijn bang dat er geen markt voor is, omdat er zo’n vooroordeel heerst over vrouwen die de verantwoordelijk dragen. Dit terwijl beide producten al getest zijn en we weten dat ook mannen anticonceptie kunnen gebruiken.”
Vraag over anticonceptie? Stel 'm aan Twijfeltelefoon en 'laat je niet beïnvloeden door influencers'
Daarnaast speelt voorlichting over anticonceptie, zoals over condoomgebruik, een belangrijke rol bij het in stand houden van het stigma dat vrouwen als verantwoordelijk worden gezien. Condooms zijn een van de simpelste manieren waarop een man verantwoordelijkheid kan nemen. Tegelijkertijd is het condoomgebruik afgelopen jaar afgenomen onder jongeren.
“Dat komt onder meer doordat er de laatste jaren minder geld is gegaan naar campagnes over condoomgebruik”, stelt Alina. “Door daarin bijvoorbeeld te laten zien hoe je het er op een concrete manier over kunt hebben in de slaapkamer, maakt dat de drempel minder hoog voor mensen om daadwerkelijk een condoom te gebruiken.”
Ten slotte houdt ook de media het bestaande stigma over anticonceptie in stand. Zo had de media de neiging om vrouwen als dom en onwetend neer te zetten, toen uit onderzoek van Rutgers bleek dat dat 41 procent van de vrouwen die een abortus hebben gehad geen anticonceptie gebruikte. “Maar wat als al die vrouwen zwanger zijn geraakt door mannen die hun condoom zijn vergeten?”, stelt Alina. “Waarom wordt de verantwoordelijkheid van mannen dan niet besproken? En waarom krijgen zij geen podium in de media als het om anticonceptie gaat?”
Moodswings, gewichtstoename en migraine: 6 feiten en fabels over de anticonceptiepil
Dat er meer focus moet komen voor mannen-anticonceptie, betekent niet dat er geen werk meer aan de winkel is als het gaat om de anticonceptie voor vrouwen. “Sinds de introductie van de pil is er bij vrouwen weinig vooruitgang geweest qua anticonceptie. De meeste anticonceptie werkt op dezelfde manier, terwijl vrouwen behoefte hebben aan verschillende opties.” De ontwikkelingen waardoor mannen meer verantwoordelijkheid kunnen nemen, moeten volgens Alina dus naast verdere ontwikkelingen voor vrouwen tot stand komen.
Dit artikel is gemaakt in samenwerking met stichting Ava. Ava is een onafhankelijke belangenorganisatie op het gebied van menstruatie, zwangerschap en anticonceptie.
Wat doet het en hoe wordt het gezet? Dít wil je weten voor je een spiraal laat zetten
