2024 was geen jaar vol hoogtepunten als we het hebben over de rechten van meisjes en vrouwen. Maar juist in tijden van crisis, ongelijkheid en conflict is het belangrijk om successen te vieren.
Daarom deelt Plan International ook dit jaar weer hun jaarlijkse Meisjeslijstje, waarin ze de hoogtepunten voor vrouwenrechten op een rij zetten.
Laten we eerlijk zijn. We zijn niet trots op het afgelopen jaar en alle dieptepunten die het kende qua vrouwenrechten. In Afghanistan mogen meisjes buitenshuis niet meer met elkaar praten en in Sudan wordt seksueel geweld op grote schaal ingezet als oorlogswapen. In Irak wordt zelfs gewerkt aan een wet waardoor meisjes van negen jaar al meer meerderjarig zijn – en dus ook mogen trouwen.
Wereldwijd gaat het volgens onderzoek van het WHO steeds slechter met de mentale gezondheid van meisjes tussen de elf en zestien jaar – en ook in Nederland stokt de vrouwenemancipatie (blijkt uit de Gender Index).
Toch worden er ook goede ontwikkelingen gemeld door Plan International, een organisatie die zich wereldwijd inzet voor onder meer kwetsbare meisjes en jonge vrouwen. Hoe klein de lichtpuntjes ook zijn, we moeten ze blijven vieren.
1. Verbod op kindhuwelijken in Sierra Leone en Colombia
Een grote vooruitgang in Sierra Leone en Colombia na jaren van strijd door vrouwenrechtenactivisten. In Sierra Leone is een nieuwe wet aangenomen die het strafbaar maakt om te trouwen of samen te wonen met een kind onder de achttien jaar. Ook kunnen vrouwen die al slachtoffer werden van een kindhuwelijk makkelijker een beroep doen op hun rechten en kunnen ze terugkeren naar school.
De regering van Colombia dichtte een loophole in de wet die het mogelijk maakte voor kinderen om te trouwen wanneer de ouders daar toestemming voor gaven. Ook informele huwelijken zijn voortaan verboden en de nieuwe wet maakt het voor jongeren mogelijk om een gesloten huwelijk nietig te verklaren.
2. Deens mannenvoetbalteam weigert loonsverhoging
De steun van mannen is essentieel in de strijd voor gelijkheid. Dat weten ook de voetballers van het Deense nationale mannenvoetbalteam. Zij sloegen afgelopen juni een loonsverhoging af, waardoor hun loon gelijk werd aan dat van de spelers van het nationale vrouwenvoetbalteam.
3. Frankrijk eerste land ter wereld met recht op abortus in de grondwet
Wereldwijd kan slechts de helft van de vrouwen en meisjes zelf keuzes maken over seks, zwangerschappen of relaties. Het is daarom een grote overwinning voor vrouwenrechten dat Frankrijk het recht op abortus in de grondwet heeft opgenomen.
Door een aanpassing in Artikel 34 van de grondwet wordt de vrijheid van vrouwen om een abortus te ondergaan voortaan gegarandeerd. Dit betekent dat het recht hen niet zomaar kan worden ontnomen als het land een andere politieke koers gaat varen. Ze behouden altijd het recht om over hun eigen lichaam te beslissen.
4. Nieuwe Wet seksuele misdrijven ingevoerd in Nederland
Sinds 1 juli dit jaar is de nieuwe Wet seksuele misdrijven van kracht. Hiermee zijn slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag strafrechtelijk beter beschermd.
In de nieuwe wet zijn meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag strafbaar en zijn de straffen verhoogd. Voor aanranding en verkrachting hoef je niet meer te bewijzen dat je gedwongen werd en een zaak rondom verkrachting kan ook niet meer verjaren.
5. Eerste vrouwelijke scheidsrechter bij betaald voetbalduel mannen in Nederland
Afgelopen september leidde een vrouwelijke scheidsrechter voor het eerst een betaalde voetbalwedstrijd bij de mannen. De primeur was weggelegd voor Shona Shukrula (33), die de wedstrijd TOP Oss- tegen ADO Den Haag floot.
6. Helft Nederlandse universiteiten geleid door vrouwelijke rector
Bij de start van het academische jaar in september had de helft van de Nederlandse universiteiten een vrouwelijke rector magnificus aan de top. Het is nog nooit eerder voorgekomen dat er evenveel vrouwen als mannen de hoogste bestuurder op een universiteit zijn.
De ontwikkeling is onderdeel van een breder beleid om steeds meer vrouwelijke wetenschappers aan te nemen op de Nederlandse universiteiten. Dit beleid is essentieel om gelijkheid op topposities te bevorderen én de perspectieven van vrouwen en meisjes mee te nemen in wetenschappelijk onderzoek.
7. Voor het eerst een vrouwelijke president in Namibië
Namibië bereikte in december een historische mijlpaal. Het land kreeg voor het eerst een vrouwelijke president. De South West Africa People’s Organisation (SWAPO) van partijleider Netumbo Nandi-Ndaitwah werd met 57 procent van de stemmen de grootste in het land.
Dat juist Namibië als derde Afrikaanse land ooit een vrouwelijke leider kiest, is geen verrassing. Het land is koploper op het gebied van vrouwenrechten en gendergelijkheid. Namibië stond dit jaar op de achtste plaats op de wereldranglijst voor gendergelijkheid van het World Economic Forum. Ter vergelijking: Nederland staat op plaats 28 van de 146.
'Meisjes wereldwijd maken zich zorgen over terugdraaien vrouwenrechten'
