De pet die ik doorgaans van PowNews op heb is al niet heel hoog, maar met hun nieuwste actie waarbij ze jonge vrouwen over hun eigen grenzen laten gaan voor een eventuele meet-and-greet met Taylor Swift, mogen ze wat mij betreft helemaal op zwart.
Gelukkig is de video inmiddels offline en is er al heel veel over gezegd, maar ik kan het niet laten om er nog een plasje overheen te doen.
Om samen te vatten wat er in de video gebeurde (die je hopelijk niet hebt gekeken en zéker niet zelf hebt opgezocht of doorgestuurd): PowNews presentator Abel Bijlsma wilde even lekker gek doen en proberen views te pakken door misbruik te maken van jonge Taylor Swift fans. De jonge vrouwen die afgelopen weekend waarschijnlijk al urenlang in de rij stonden om hun idool te kunnen aanschouwen, kregen ineens een PowNews camera op hun gezicht met de vraag hoe ver zij bereid waren te gaan om Taylor te ontmoeten.
Abel is – al zou je het niet verwachten – niet helemaal achterlijk, want hij wist donders goed dat Swifties er heel veel voor overhebben om oog in oog te kunnen staan met hun grote idool. Hij beloofde nooit zwart op wit dat hij hen na een tongzoen met een vreemde of het laten zien van borsten mee backstage zou nemen, maar hij liet het hen wel geloven. En zo werden er dingen gedaan waar de jonge vrouwen helemaal nooit mee hadden ingestemd als ze niet voor de gek gehouden waren. En wat, tot gisteren, overal op het internet te bekijken was.
Eén meisje gaf duidelijk aan dat zij niet wilde dat de beelden online zouden komen, toen haar werd verteld dat ze voor de gek gehouden was. PowNews besloot het tegenovergestelde te doen en het fragment maar liefst vier keer te gebruiken. Alle vrouwen zijn herkenbaar in beeld gebracht en met de titel ‘Gillende meisjes worden sletjes voor Taylor Swift’ online geknald om belachelijk gemaakt te worden.
‘Dit is machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zij gaven consent in ruil voor een meet-and-greet. Maar, consent onder valse voorwendselen is geen vrijwillige instemming’, schrijft Women Inc. in een post op Instagram. Hierin geven ze aan dat ze een klacht hebben ingediend bij het Commissariaat voor de Media tegen PowNed. Inmiddels is de video offline gehaald, nadat PowNed baas Dominique Weesie eerder zei dat er helemaal niets offline zou gaan.
Gelukkig maar voor de meiden die in de video voorkwamen, maar hoe heeft dit in godsnaam überhaupt online kunnen komen. In het statement dat PowNed gisteren plaatste, schrijven ze het volgende: ‘PowNews wordt gemaakt door en voor jongeren en opereert al bijna 15 jaar op het scherpst van de snede. Aan de rand van de afgrond groeien nu eenmaal de mooiste bloemen. Maar soms donder je wel eens over het randje. Zo ook met het filmpje over de Taylor Swift-fans. En dan moet je de hand in eigen boezem steken. Daarom hebben we na intern overleg besloten dit item offline te halen.’
Ik vind dit statement echt dodelijk laf. Ja, als je de grenzen opzoekt kan je geweldige content maken. En ja, ze zijn met een rotvaart over het randje gedonderd. Maar compleet negeren dat wat Abel in de video heeft gedaan, waar waarschijnlijk ook nog een cameraman, editor en eindredacteur naar hebben gekeken, en geen woord zeggen over wat zij hebben veroorzaakt door deze video te plaatsen, zegt mij dat ze geen idee hebben wat ze hebben gedaan.
Mocht je net als Abel Bijlsma en z’n team vergeten zijn dat er sinds 1 juli 2024 een nieuwe wet seksuele misdrijven is ingegaan, hierbij een opfrisser: vanaf ruim een week geleden – voordat PowNed de video maakte – hoeft er bij seksueel grensoverschrijdend gedrag geen dwang meer te komen kijken om strafbaar te worden bevonden. Het maken van seksueel beeldmateriaal zonder toestemming van degene die afgebeeld wordt om het vervolgens openbaar te delen, was al strafbaar. Maar waar het eerst werd gezien als misdrijf tegen de openbare orde, wordt het in de nieuwe wet als seksueel misdrijf beschouwd.
Nu kun je denken: ‘Maar die meisjes deden het zelf’ of ‘Ze werden niet gedwongen, maar lieten vrijwillig bepaalde lichaamsdelen zien omdat ze dachten dat ze Taylor Swift zouden kunnen ontmoeten’ of ‘Ze waren toch oud genoeg om te snappen dat ze dit niet moesten doen?’. Als dat als eerste in je opkomt, raad ik je aan om je een keertje in te lezen over de term victim blaming.
Volgens mij hebben we de afgelopen jaren een stuk meer geleerd over machtsmisbruik en consent geven. Zoals Women Inc. al duidelijk zei: ze gaven consent op het krijgen van een meet-and-greet. Daarover werd gelogen. Haal je die belofte weg, dan was er geen sprake van consent en is het gewoon een smerige naaistreek. Om vervolgens het beeld te verspreiden zonder toestemming – dat er geen consent voor verspreiding was weten we in ieder geval zeker van één van de vrouwen en dat fragment werd dus vier keer gebruikt – maakt dit niet alleen fout, maar misschien ook nog eens strafbaar als seksueel misdrijf. Daar had Abel even niet aan gedacht toen hij gierend over dit viewkanon aan z’n team vertelde.
Ik heb niet het idee dat Abel of de redactie van PowNed hier heel erg van wakker ligt, of dat ze dit überhaupt lezen. Maar laat dit alsjeblieft de zoveelste les zijn dat dit soort achterlijke formats niet ‘het scherpst van de snede’ of ‘het randje van de afgrond’ zijn. Dit is goedkoop proberen te scoren en grensoverschrijdend. Uitdaging voor jullie: maak eens een programma dat journalistiek écht de grenzen opzoekt, zonder die van een ander over te gaan. Misschien dat jullie dan eens viral gaan zonder een dick te hoeven zijn.
PowNed erkent: video waarin Taylor Swift-fan borsten laat zien is 'over het randje'
