Niet heel gezellig, maar tegenwoordig best normaal: ‘phubbing’, de neiging om je telefoon erbij te pakken in een gezelschap, is vaak erg groot. Maar in hoeverre heeft dit gedrag effect op je vriendschappen?
Even snel je notificaties checken en ze daarna ook snel beantwoorden? Grote kans dat je dit onbewust doet.
Het woord phubbing komt je misschien niet bekend voor, maar het bestaat al sinds 2012. De term verwijst naar afstand nemen van iemand waarmee je in gesprek bent, omdat je tegelijkertijd met je telefoon bezig bent. De betekenis klinkt asociaal, maar vaak gebeurt het op een subtiele manier.
‘Sorry, een seconde. Even wat beantwoorden’, klinkt niet extreem onaardig, maar als je net van plan was iets belangrijks te vertellen, kan dat toch als een teleurstelling voelen. Toch komt de vraag om die telefoon even weg te leggen niet snel in mensen op.
Jezelf al te schuldig voelen over phubbing is dan weer onnodig; onze telefoons en apps zijn namelijk precies zo ontworpen om ons af te leiden van onze omgeving. “Ze maken het ons door constante notificaties bijna onmogelijk om niet verleid te worden”, zegt cyberpsycholoog Catherine Talbot tegen Refinery29. “Mensen realiseren zich misschien niet eens dat ze aan het phubben zijn, omdat tijd doorbrengen op hun telefoon een gewoonte is geworden.”
Geen zin om terug te appen? Dít is waarom het juist goed is om berichten soms even te negeren
Toch heeft de gewoonte om die telefoon te pakken een schadelijk effect op je relaties. Uit een recent Turks onderzoek blijkt dat het een negatieve invloed heeft op langdurige relaties en vriendschappen. Ook is er ontdekt dat het kan leiden tot gevoelens van wantrouwen en verstoting. Uit een ander onderzoek van ScienceDirect blijkt dat mensen die veel phubben zelf vaker worden genegeerd, waardoor er een soort domino-effect ontstaat.
Waarom geven we het dan niet gewoon aan wanneer iemand zijn telefoon weer boven jou verkiest? Psycholoog Anthony Chambers heeft daar een antwoord op: “Met phubbing-gedrag zie je vaak dat het niet opgemerkt wordt, en het uiteindelijk tot een groter probleem leidt. Dat is ook te begrijpen – ik heb er een hekel aan als ik genegeerd word – maar het idee om iemand (behalve misschien mijn familie) te vragen om alsjeblieft hun telefoon weg te leggen, vind ik ongemakkelijk.”
Cyberpsycholoog Talbot zegt dat mensen ook bang zijn om als hypocriet te worden gezien: “Je kunt bang zijn voor confrontatie en denkt misschien dat de persoon iets belangrijks aan het doen is. Of je bent terughoudend als het gaat om het aanspreken. Phubbing wordt tegenwoordig gezien als sociaal acceptabel.”
Op deze school mogen leerlingen óók in pauzes geen telefoon: 'Praat gewoon met elkaar'
Georgina Sturmer, een Engelse online adviseur, benadrukt dat mensen dit toch tegen elkaar moeten zeggen. Zo vermijd je een negatieve invloed op een vriendschap. Tegelijkertijd snapt ze dat dit moeilijk kan zijn, zeker als je een people-pleaser bent of als je bang bent niet leuk gevonden te worden.”
“Maar: het is niet ouderwets om te vragen om iemands volledige aandacht te vragen, of om persoonlijke verbinding voorrang te geven”, stelt Sturmer. “Ook is het niet egoïstisch om iemand te vragen om die e-mail te beantwoorden nadat je het gesprek hebt afgerond. We zouden ons daar geen zorgen over moeten maken. De persoon die het doet, is pas onbeleefd.”
Natuurlijk is het wat hypocriet om iemand te vragen te stoppen met phubben als je het zelf ook doet. “Maar als je het zelf af en toe doet, maakt dat het ook weer niet automatisch goed dat de ander phubt”, aldus Sturmer.
Noortje (38) heeft een telefoonverslaving: 'Hoeveel? Tien tot twaalf uur per dag'
