‘Het was een intens jaar’, vertelt Nina Annema (22). Een jaar geleden overleed haar moeder aan een hersenbloeding. Sindsdien is Nina aan het rouwen. Tegelijkertijd heeft ze ook veel geleerd van het afgelopen jaar.
Op 12 juni is het de Dag van de Rouw. In aanloop daarnaartoe gaat LINDA.meiden in gesprek met Nina over hoe zij het afgelopen jaar heeft ervaren.
Het overlijden van Nina’s moeder komt uit het niets. “Ze ging die dag naar de kapper”, vertelt Nina.”Op de fiets van de kapper naar huis kreeg ze een hersenbloeding. Ze is zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gebracht en twee keer geopereerd. Daarna was het afwachten of ze nog wakker zou worden.”
“Na een aantal dagen gebeurde dat, maar door de hersenschade konden mijn vader, mijn broer en ik niet echt contact met haar maken. Na zes weken hebben we daarom moeten besluiten om te stoppen met haar behandeling. Mijn vader omschreef de situatie laatst precies zoals die was: ‘We hadden eigenlijk geen keuze, ze had ook niet voor altijd in het ziekenhuis kunnen blijven.'”
Hoe gaat het nu met je?
“Het gaat niet heel slecht, maar ook zeker niet goed. Ik heb nog steeds veel moeite met het verlies van mijn moeder en heb daarom afgelopen jaar een tijdje niet gewerkt. Ook sociale dingen heb ik op pauze moeten zetten, vooral in het begin. Ik kreeg snel te veel prikkels binnen als ik erop uitging. Ik kon destijds niet vaker dan een keer per week afspreken met vriendinnen.”
“Gelukkig gaat het de laatste tijd beter en ben ik sinds twee maanden weer fulltime aan het werk. De meeste steun vind ik bij mijn vriend, vader en broer. Met hen zijn kost me minder energie omdat zij hetzelfde hebben meegemaakt. Mijn band met hen is sinds het overlijden van mijn moeder nog veel sterker geworden. We praten vaak met elkaar over wat er is gebeurd – over hoe het gaat met rouwen, ons verdriet, maar ook vaak genoeg lachend over de mooie herinneringen.”
Denise (31) verloor haar beste vriendin in Vietnam: 'Ik mis alles aan haar'
Hoe kijk je terug op het afgelopen jaar?
“Bijna alle emoties die een mens kan hebben, zijn voorbijgekomen. Het ene moment ging het heel goed, het andere totaal niet. Ik heb me ontzettend verdrietig en boos gevoeld om wat er is gebeurd. Tegelijkertijd voelde ik ook frustratie, omdat ik het vervelend vond dat het niet lukte om m’n normale leven weer op te pakken.”
“Ik denk dat ik nooit zal stoppen met rouwen. Ik heb elke dag een zwaar gevoel, maar ik leer ermee leven. Rouwen is voor mij ook iets heel moois, omdat het een gevoel is dat wordt veroorzaakt door de liefde die ik mijn moeder niet meer kan geven.”
Heb je het idee dat je bent veranderd?
“Ik kon altijd al genieten van de kleine dingen in het leven, maar merk dat ik dat nu nog veel meer doe. Of ik nu een kopje thee drink bij mijn opa en oma of een avondje langs ga bij mijn vader. Ik ben ontzettend dankbaar voor alle momenten die ik mee mag maken, omdat ik nu meer besef dat het leven eindig is.”
“Aan de andere kant merk ik dat sociale contacten me nog steeds veel energie kosten. Dat had ik voor het overlijden van mijn moeder totaal niet. Ik was bijna 21 en zorgeloos. Ik woonde net samen met mijn vriend in ons eerste koophuis, had leuke familieleden, lieve vrienden en was blij met mijn baan. In tegenstelling tot toen is er nu altijd iets om me rot over te voelen. Je leert van zo’n ingrijpende gebeurtenis, maar je draagt ook voor de rest van je leven een rugzakje mee.”
Dorien (49) over rouw bij jongeren: 'We denken te snel dat erover praten altijd goed is'
Wat heb je ervan geleerd?
“Ik heb me vooral gerealiseerd dat je met iedereen om je heen moet genieten van elk moment. Niet alleen oude mensen kunnen overlijden, maar hoewel ik dat wel wist, hield ik daar eerst geen rekening mee.”
“Daarnaast besef ik nu heel goed dat je ook niet weet hoe lang je eigen leven gaat zijn. Daarom moet je alles wat je leuk vindt gewoon doen. Voor mij was dat bijvoorbeeld starten met TikToks opnemen. Ik twijfelde daar al lang over, maar besefte tijdens mijn rouwproces dat ik er gewoon mee moest beginnen.”
“Ik heb ook geleerd dat je veel meer aankunt dan je zelf denkt. Het was altijd mijn grootste angst om een dierbare kwijt te raken, ik dacht echt dat ik het niet zou kunnen handelen als dat zou gebeuren. Nu weet ik dat ik dat wel kan – al is het zwaar. Ik ben een stuk sterker dan ik dacht.”
Wat zou je anderen die hetzelfde meemaken willen meegeven?
“Het is belangrijk om te weten dat iedereen een eigen rouwproces heeft. Niks wat je voelt is raar, ook al is het anders dan bij mensen om je heen. Ik hoor weleens mensen zeggen dat ze zich schuldig voelen als ze blij zijn, maar dat hoort óók bij rouwen.”
“Daarnaast is het nou eenmaal wat het is. Je kunt rouwen niet haasten, je moet langzaam – met alle gevoelens die erbij komen kijken – door de tijd heen komen. Op een gegeven moment zal het minder worden. Dan is er nog steeds ruimte voor de pijn, maar ook meer ruimte voor dankbaarheid.”
“Want ondanks dat het heel verdrietig is, ben ik ook dankbaar dat zij mijn moeder is en dat we het altijd zo leuk hadden. We waren beste vriendinnen en hebben superveel leuke citytrips gedaan samen. Ik ben ontzettend blij dat we dat allemaal vóór haar hersenbloeding hebben kunnen doen.”
Meer lezen over rouw en mentale gezondheid? Je leest het in ons LINDA.meiden ‘mental health issue’. Want let’s be real, het leven is niet altijd even leuk en dat is ook okay.
Koop 'm hier (gratis verzending)
Rouwexpert Annemiek Dogan: 'Velen willen anderen niet lastigvallen met hun pijn, ik zeg: neem die ruimte in'
