Lisette Grootendorst (23) is pas zes jaar oud als ze voor het eerst aan zelfbeschadiging doet. Nu, vele jaren en wonden later, stuit ze af en toe op onbegrip vanuit de hulpverlening.
De huisarts die haar zou moeten helpen, wilde haar bijvoorbeeld niet hechten omdat ‘haar arm toch al onder zat’.
Trigger warning: zelfbeschadiging.
Hoe dit allemaal begon, is volgens Lisette een ‘bizar verhaal’. “De meeste mensen beginnen in hun tienertijd, maar ik was zes toen ik mezelf voor het eerst verwondde”, vertelt ze aan LINDA.meiden. “Ik had toen nog geen idee wat het was, maar blijkbaar had ik – doordat ik autisme heb – een bepaalde aandacht nodig die ik op dat moment niet kreeg.”
“Ik dacht: als ik zelf een wond maak en daarna naar mijn moeder toe ga en zeg dat ik ben gevallen, dan krijg ik een kusje. Zo is het begonnen.” De zelfbeschadiging gebeurt sinds dat moment tot haar twaalfde ongeveer één keer per jaar. “Rond mijn twaalfde merkte ik dat het verwonden me hielp om emoties te verlichten, dus ging ik het frequenter doen en is het uit de hand gelopen.”
Wat haar triggert om zichzelf te verwonden verschilt per periode. “Van mijn twaalfde tot mijn vijftiende deed ik het vooral om met mijn emoties om te kunnen gaan. Op mijn vijftiende heb ik een zwaar trauma opgelopen waar ik niet mee om kon gaan en kreeg ik last van dissociaties.” Als iemand dissocieert is diegene in een verlaagd bewustzijn, waardoor diegene niet doorheeft wat ‘ie doet.
“Iedereen doet dat tot een bepaalde hoogte weleens, zoals wanneer je op de fiets zit en ineens tien minuten verder op een heel andere plek bent. Terwijl je geen herinnering hebt aan hoe je daar gekomen bent. Dat had ik ook, maar dan bracht ik mezelf in die tijd op de automatische piloot verwondingen aan zonder dat ik daar bewust voor koos.”
Het maken van de wond zorgt er in die periode voor dat Lisette uit haar dissociatie komt. “Meestal zat ik nog midden in dat proces. Dan dacht ik: wat ben ik nou weer aan het doen?” Later belandt ze ook nog een aantal keer in een psychose door haar PTSS, waardoor ze stemmen in haar hoofd hoorde die tegen haar zeiden dat ze zichzelf moest beschadigen. “Daar kon ik geen weerstand aan bieden.”
Meer zelfverminking en agressie in zorginstellingen door coronastress
Normaal gesproken zijn haar huisartsen in de tijd dat ze zichzelf vaak verwondt heel ‘aardig en liefdevol’. Helaas is ze drie keer een botte huisarts tegengekomen. “Die hechtten me dan zonder verdoving of weigerden me überhaupt te hechten.”
De laatste aanraking met een huisarts is helaas geen fijne. “Mijn armen zitten helemaal onder de littekens, maar ik wilde mijn nieuwe wond graag gehecht hebben omdat het dan beter geneest. Daarnaast was de wond vrij breed, waardoor er ook daadwerkelijk een noodzaak was om deze te hechten.”
De huisarts die haar behandelt heeft daar echter geen boodschap aan. “Hij zag de wond op mijn arm en zei: ‘Je arm zit toch al onder. Ik ga je niet hechten, want dat heeft geen zin’. Hij plakte er vervolgens een pleister op en ik kon weer gaan. Maar niet voordat hij me vroeg of ik het nog een keer ging doen. Dat is op zich een goede vraag, maar zijn reactie op mijn antwoord was niet heel fijn.”
“Ik antwoordde dat ik het niet weet, omdat ik niet lekker in mijn vel zat op dat moment. Toen zei hij: ‘Ach, dan kom je gewoon terug. Dan plakken we er weer een pleister overheen’. Dat is niet de reactie die je op zo’n moment nodig hebt.”
Lisette verlaat de huisartsenpost totaal verbouwereerd en in tranen. “Ik stapte in de auto bij degene die me ophaalde. Toen zij vroeg waarom ik huilde is ze heel boos geworden en teruggereden. Ze stond erop dat ik gehecht ging worden. Gelukkig was de rest van de mensen in de praktijk heel begripvol en mocht ik meteen naar een andere huisarts om gehecht te worden. Iets wat volgens die persoon meteen had moeten gebeuren.”
Ze heeft daarna direct de klachtenfunctionaris van de huisartsenpost ingeschakeld. Binnenkort gaat Lisette in gesprek met de dokter. “Daar heb ik niet heel veel zin in, maar ik wil hem vooral iets bijbrengen over zelfbeschadiging. Dat hij het bij mij heeft gedaan, oké, maar je weet niet wat het met een ander kan doen. Ik wil sowieso dat mensen weten dat dit nog steeds gebeurt en dat het echt heel schadelijk kan zijn.”
Op dit moment gaat het al een jaar lang goed met Lisette. Na zichzelf zestien jaar te hebben verwond, is ze nu al meer dan zes maanden clean. “Ik heb na dit incident gelukkig niet meer aan zelfbeschadiging gedaan. Mocht het weer gebeuren, dan zou in ieder geval vragen of ik alsjeblieft niet weer deze dokter kan krijgen. Maar ik zou sowieso hulp zoeken, want ik weet dat er heel veel mensen zijn die mij wel heel goed kunnen helpen.”
Nicole (27): 'Zelfbeschadiging wordt op social media verheerlijkt'
