Een ambulance die vlak voor de boerderij van haar ouders de sirenes aanzet. Daardoor verandert het leven van Iris (23) op 20 november 2021 compleet, omdat haar paard hiervan schrikt en ze eraf valt.
2,5 jaar later heeft Iris geen onderbeen meer, maar wél een nieuwe carrière: ze traint namelijk voor de Paralympische Spelen van 2028.
Iris is pas vier jaar als ze weet wat ze wil: paardrijden. “Bij ons in het dorp zat een manege waar ik ben begonnen, lekker dicht bij ons huis. Toen ik daar eenmaal begon, wist ik dat ik nooit meer iets anders wilde doen dan dat.”
Angst voor paarden heeft ze nooit gehad. “Natuurlijk val je er weleens af, maar ons werd vanaf het begin geleerd dat je er dan gewoon weer zo snel mogelijk op moest gaan zitten zodat je niet bang zou worden. Dat heb ik dus altijd gedaan. Natuurlijk tril je dan eventjes, maar daarna is het meteen weer goed.”
Maar na 20 november 2021 verandert dit compleet als ze op haar eigen paard stapt in de wei bij het huis van haar ouders. “Samen met mijn moeder had ik hem opgezadeld om een rondje te gaan rijden. Vanaf dat moment ging alles heel snel. Er reed een ambulance langs die mij niet gezien had en voor onze wei de sirenes aanzette. Van de schrik steigerde mijn paard meteen en zakte daarbij door zijn achterbenen.”
Iris valt daarbij samen met het paard naar achteren, waarna haar paard met zijn volle gewicht bovenop haar terechtkomt. “Hij vluchtte daarna snel weg en omdat ik niet heel veel voelde, stond ik ook snel op.” Maar al snel merkt ze dat lopen niet gaat. “Ik zakte meteen door m’n benen heen. Toen ik keek hoe dat kon, zag ik dat mijn voet er half af lag. Doordat die tijdens de val in mijn stijgbeugel was blijven haken, had m’n paard die er bijna helemaal afgetrokken.”
Haar moeder ziet alles gebeuren. “Ik hoorde haar gillen en besefte ineens dat er iets niet helemaal goed zat. M’n moeder heeft toen meteen de ambulance gebeld. Mijn paard was inmiddels verdwenen, maar die mankeerde gelukkig verder niets.”
De ambulance laat door een foutje in de communicatie nog een half uur op zich wachten. “Zij hadden doorgekregen dat ik mijn enkel gebroken had; niet dat mijn voet aan m’n been bungelde. Alles was kapot en verbrijzeld, dus werd ik uiteindelijk met spoed overgebracht naar het EMC in Rotterdam.”
Tijdens een operatie van 6,5 uur wordt geprobeerd de voet van Iris te redden met bot van een donor. “Dat moest wel, omdat er vrijwel niks meer van mijn eigen botten over was. Toen ik wakker werd zat er een externe fixateur om mijn onderbeen; zo’n ijzeren frame dat met pinnen alles op z’n plek houdt. Die mocht er na acht weken af en toen kon ik in het gips.”
De voet van Iris lijkt gered te zijn, tot ze erachter komen dat haar lichaam het donorbot niet accepteert. “Op eerste kerstdag – toevallig ook mijn verjaardag – bleek er een infectie in mijn voet te zitten. Doktoren hoopten dat nog op te kunnen lossen met antibiotica, maar het werd alleen maar erger.”
Anouk (22) verliest been nadat vrachtwagen achterop haar auto inrijdt: 'Durfde niet te kijken'
De februari daarna wordt dan toch de moeilijke keuze gemaakt: haar voet moet geamputeerd worden. “De klap komt alsnog heel hard als je hoort dat er echt geen mogelijkheid meer is om je voet te redden. Na de eerste operatie was ons al meegedeeld dat er een kans van 7 procent was dat mijn voet uiteindelijk zou kunnen genezen, maar ik heb altijd gedacht dat het wel goed zou komen. Het komt gewoon niet binnen. Toen werd ik toch ineens met m’n neus op de feiten gedrukt.”
Een amputatie volgt. “Dwars door mijn enkel heen. Dat heet een syme amputatie, waarbij het bot van het onderbeen helemaal intact blijft. Maar tijdens mijn revalidatie merkte ik dat het me niet lukte om weer goed te leren lopen. Ik had ontzettend veel pijn. Nadat er een foto werd gemaakt in het ziekenhuis bleek dat er zoveel botaangroei was, dat het in een verkeerde vorm terug groeide. Daardoor kon ik niet op de amputatie lopen zoals het zou moeten.” Bij nog een operatie wordt de aangroei van 8 centimeter verwijderd. “De conclusie was dat toen mijn voet er nog aan zat, deze veel te ziek en kapot was om opnieuw aan te groeien.
Iris heeft nieuwe hoop dat ze nu eindelijk echt goed kan gaan revalideren. Helaas blijkt dat niet zo te zijn. “Het litteken genas niet goed en ik kreeg wondjes die twintig weken nodig hadden om te helen. In die weken mocht ik geen prothese aan, maar toen dat eindelijk weer kon bleek dat ik alsnog niet kon lopen op mijn prothese. Het deed nog steeds superveel pijn. Het zou ook niet beter gaan worden zolang ik een syme amputatie had. Daarom heb ik uiteindelijk de moeilijke beslissing moeten maken om ook de rest van mijn onderbeen te laten amputeren.”
Daarbij wordt er nog 30 centimeter van haar been afgehaald. “Dat doen ze niet zomaar, maar mijn chirurg zag dat ik zo niet verder kon. Als je op je 22e zo verder moet, dan zie je het echt niet meer zitten. Het risico van de amputatie was ook best groot, want er is geen garantie dat ik daarna wel goed zou kunnen lopen. Toch heb ik het in september vorig jaar gedaan.”
Ondanks het risico’s is de operatie een groot succes voor Iris. “Ik voelde me meteen supergoed, compleet opgelucht. Dat klinkt misschien gek omdat mijn been er net was afgehaald, maar ik had het gevoel dat het zo had moeten zijn. De wond genas daarna ook supersnel en ik heb geen problemen meer gehad met het litteken.”
Haar revalidatie rondt ze in februari 2024 af en ze komt in contact met prothesemaker Heckert en van Lierop. “Zij gaan net een stapje verder voor jonge mensen die een prothese nodig hebben. Ze kijken naar wat mensen nog willen bereiken en bieden daarvoor bijvoorbeeld hardloopblades aan of protheses voor andere sporten.”
En dat komt goed uit, want tijdens haar eerste revalidatie wordt Iris namelijk verliefd op atletiek, omdat ze daarmee via onder anderen paralympiër Fleur Jong in contact komt. “Daar zag ik voor het eerst wat de sport inhoudt. Er ging een wereld voor me open. Toen was ik helaas niet in staat daar iets mee te doen, maar later kwam ik in contact met Kimberly Alkemade. Die traint bij Joep Janssen, de bondscoach van Atletiek TeamNL. Zij nodigde me uit om een keer mee te kijken bij een training.”
Anderhalve maand geleden haalt ze haar eerste Blade op bij Heckert en van Lierop en begint te trainen. “Ik ben nu nog bezig met het opbouwen daarvan en ga aan de slag met een trainingsschema van Joep. Mijn doel is wel echt om te trainen voor de Paralympische Spelen van 2028 in Los Angeles. Ik wil er echt alles uithalen wat er in zit. Maar dit alles had ik niet zonder de hulp van mijn ouders, vriendinnen en vriend gekund. Zij zijn er altijd geweest in de moeilijke tijd.”
De paardensport heeft ze daarbij officieel achter zich gelaten. “Na mijn ongeluk heb ik nooit meer op een paard gezeten, al zou ik het nog wel heel graag een keertje willen. Helaas schrikt mijn paard best snel, dus met hem durf ik het niet zo goed aan. Als ik het ooit ga doen, wil ik een heel mak paard dat niet ineens schrikt. Mijn paard heb ik trouwens wel nog steeds. Die staat in de wei met drie schapen, zijn beste vriendinnen.”
Wat Iris andere mensen die een of meerdere (delen van) ledematen missen wil meegeven, is dat ze zich er echt niet voor hoeven te schamen. “Dat hoeft echt niet. Ik vind het zo erg om te zien dat mensen zich kapot zweten, omdat ze een lange broek aan doen om het te verbergen. Je kunt tegenwoordig zoveel leuke dingen doen met een prothese. Daar mag je trots op zijn. Het is iets wat je uniek maakt, dus verstop het alsjeblieft niet.”
Manon (24) verloor onderbeen door ongeluk: 'Wist drie jaar lang niet wie dit veroorzaakt had'
