Redacteur Misha zou zichzelf bestempelen als een klassieke ‘fixer’. Als er ook maar iets in het leven van haar naasten misgaat, voelt ze meteen de drang het op te lossen. Een uitputtende taak, maar stoppen? Dat blijkt nog een ingewikkeld proces.
Wekelijks schrijven de redacteuren van LINDA.meiden hoe het er bij hen voor staat in het leven.
Heb je wel eens van het redderscomplex gehoord? Als ik naar de meest betrouwbare bron op het internet ga, en dan bedoel ik Wikipedia, staat er dat het een gemoedstoestand is ‘waardoor een persoon denkt dat hij verantwoordelijk is voor het redden of helpen van anderen.’ Guilty as charged, ik heb er een milde, maar chronische vorm van. Als middelste dochter in een gezin met een oudere zus met een verstandelijke beperking en een jonger zusje, heb ik altijd het gevoel gehad dat ik de bemiddelaar was – de lijm tussen alles en iedereen.
Dat gevoel is met de jaren alleen maar gegroeid. Niet alleen voelde ik me verantwoordelijk voor mijn familieleden, maar ook voor mijn vrienden, partners, collega’s en zo’n beetje iedereen die op mijn pad kwam. Wanneer iemand zich rot voelde, wilde ik dat meteen fixen. Zelfs als dat mij eigenlijk niet zo goed uitkwam. Maar wanneer was het genoeg? Hoe vaak moest ik mezelf nog wegcijferen tot ik doorhad dat ook ík mijn eigen tijd en aandacht verdien?
‘Je staat altijd klaar voor anderen’, zeggen mensen vaak over mij. Dat klinkt als een nobele titel, of niet? Als ik eerlijk ben, was het allesbehalve dat. Mijn drang om alles voor iedereen te willen doen, kwam niet alleen voort uit zorgzaamheid. Het was ook deels angst. Angst om mensen teleur te stellen, angst dat ze me minder zouden waarderen als ik ‘nee’ zei, angst dat ze misschien helemaal zouden verdwijnen.
En soms gebeurde dat ook. Door de jaren heen zijn er mensen uit mijn leven verdwenen toen ik besloot mijn eigen grenzen te respecteren. Dat was een pijnlijke, maar noodzakelijke wake-up call. Ik heb er namelijk van geleerd dat hun vertrek misschien het beste was wat me had kunnen overkomen. Want toen ik mezelf opnieuw opraapte na de zoveelste emotionele burn-out – terwijl er niets dramatisch in mijn eigen leven speelde – moest ik de waarheid onder ogen komen: ik had andermans problemen zó diep in mijn systeem opgenomen dat ze als van mij voelden.
Misha: 'Mijn hart werd een emotionele vipruimte waar niemand op de gastenlijst stond'
Het besef dat ik niemand écht kon helpen als ik mezelf verloor, kwam niet meteen. Het was een proces van keer op keer over mijn eigen grenzen gaan en uiteindelijk inzien dat ze er niet voor niets zijn. Ik begon te oefenen met stilzwijgend voor mezelf kiezen, bijvoorbeeld door niet meteen een oplossing te bieden als iemand een probleem aandroeg. Onwennig? Ja. Fijn? Ook. Het gaf me ook de ruimte om mijn eigen behoeften beter te leren kennen.
Verantwoordelijkheid nemen voor mezelf is al een fulltime job. Mijn eigen emoties, misstappen, goede keuzes, groei – dat is wat echt telt. Natuurlijk betekent het niet dat ik mijn naasten aan hun lot overlaat. Maar (!) er is een groot verschil tussen iemand een hand reiken en hun leven willen dragen. Iets met nuance.
Op dit moment is mijn mantra: iedereen is verantwoordelijk voor zichzelf, ook ik. Als ik me overweldigd voel door het ‘cheffen’ van andersmans leven, herinner ik mezelf hieraan. En ja, soms zeg ik het ook hardop. (Er is niets mis met tegen jezelf praten, for your information.) Door dit te doen kan ik – the little controle freak I am – zien dat de wereld ook blijft draaien als ik me niet overal mee bemoei.
Zullen mensen denken dat ik minder betrokken ben? Misschien. Maar ik weet nu dat ik geen slechte vriendin, dochter of partner ben als ik mezelf prioriteit geef. Sterker nog, het maakt me iemand die begrijpt dat ik eerst voor mezelf moet zorgen voordat ik van waarde voor anderen kan zijn. En dat alles zónder mezelf te verliezen.
Eerlijk, het is al lastig genoeg om voor mezelf te zorgen. Waarom zou ik de lasten van anderen volledig op mijn schouders nemen, al helemaal als ze daar niet specifiek om hebben gevraagd? Dus tegen jou, en tegen mezelf, zeg ik dit: gun jezelf de ruimte om af en toe de lasten (van anderen) naast je neer te leggen. Niet uit egoïsme, maar uit zelfliefde.
Het bewogen (column)jaar van redacteur Misha: 'Ik voelde me zo ontzettend verraden'
