Woon je in Den Haag? Dan is de kans aanwezig dat Celine Vos (28) weleens jouw go-to tram bestuurt. Als klein meisje wilde ze in de tram rijden – en dat is haar gelukt.
In ‘MEIDEN aan de macht’ spreken wij mensen met de leukste, spannendste en meest bijzondere banen. Deze week vertelt Celine over haar beroep als trambestuurder en hoe ze tegen recente nieuwsberichten over geweld in het openbaar vervoer aankijkt.
Dankzij uitjes met haar oma ontdekt Celine haar liefde voor trams. “We gingen vaak met tram 9 in Den Haag naar Madurodam of Scheveningen. Ik was dan de hele rit gefascineerd over het grote voertuig waar we inzaten. Een tram besturen was mijn droom.”
Toch durft Celine zich als ze oud genoeg is nog niet meteen op te geven voor de trambestuurdersopleiding. “Ik was heel erg bang dat ik niet in het plaatje zou passen. Ik zag nooit jonge vrouwen in een tram rijden, het was me allemaal iets te spannend.” Daarom kiest Celine ervoor om in een rijdend tramrestaurant te gaan werken. “Dan was ik indirect alsnog bezig met trams. Maar iedere keer dat ik aan het bedienen was, bekroop me de gedachte dat ik eigenlijk voorin wilde zitten.”
Uiteindelijk besluit ze zich daarom alsnog op te geven voor de opleiding tot trambestuurder. “Hiervoor heb je een mbo3-niveau opleiding nodig en een rijbewijs B. Daarnaast word je voordat je mag beginnen aan de opleiding psychologisch en medisch gekeurd.”
Die keuringen zijn volgens Celine best zwaar. “Ze testen dan je reactievermogen en hoe snel je kunt handelen. Ook heb je een gesprek met een psycholoog om erachter te komen hoe je in elkaar zit als persoon. Ben je stressbestendig en kun je goed multitasken? Dan ben je geschikt voor the job en mag je beginnen aan de opleiding.”
Eline (22) is trotse tractor-bestuurder: 'Vakkenvullen was echt niets voor mij'
De opleiding duurt een jaar. “De eerste zes weken krijg je ’s ochtends theorie in een klas en mag je ’s middags instructieritten doen. Vervolgens ga je vooral de trambaan op om te oefenen. Tussendoor krijg je toetsen over seinen en wissels. Als je die toetsen succesvol afrondt, mag je op zogenaamde ‘rondreis’. Dan ga je twee weken lang met een praktijkbegeleider met passagiers rijden. De laatste dag gaat er een examinator mee die bepaalt of je slaagt of niet.”
De eerste keer dat Celine zelf op de bestuurdersstoel van de tram gaat zitten, heeft ze klamme handen van de spanning. “Het is heel anders dan autorijden. Trambestuurder zijn is echt een vak en er komt heel veel bij kijken.” Je moet niet alleen letten op de weg en zorgen dat je op tijd handelt, maar ook luisteren naar wat er wordt omgeroepen in je mobilofoon en rekening houden met de passagiers in de tram.
“Dat tramrijden makkelijk zou zijn, omdat je op rails rijdt, is een van de grootste misvattingen”, vertelt Celine. “Ook hoor ik weleens dat mensen verwachten dat een tram uit zichzelf remt, maar dat is niet zo. Je moet de hele dag alert zijn, anticiperen en nadenken. Aan het einde van de dag ben ik best moe, maar gelukkig kan ik vaak uitslapen.”
Vóór haar opleiding denkt Celine nog dat trambestuurders altijd vroeg opstaan. “Dat was voor mij best een drempel, want ik ben niet zo’n ochtendmens”, vertelt ze lachend. “Gelukkig bleek dit niet het geval te zijn. Ik begin zelf mijn dag vaak rond 12.00 uur ’s middags. Dan ga ik naar de remise van HTM en pak ik daar een van de deelauto’s. Met deze auto’s kunnen alle bestuurders gemakkelijk naar de eindpunten van de trams rijden om een dienst over te nemen van de ander.”
Per dag rijdt Celine vaak op twee of drie verschillende lijnen. “Dat weten mensen vaak niet, maar het is dus heel afwisselend werk. In de tram verveel ik me nooit. Mocht ik behoefte hebben aan wat geluid, dan luister ik tijdens het rijden naar wat muziek of een podcast. Na mijn eerste twee ritten heb ik altijd pauze en na de derde rit ben ik klaar. Rond 21.00 uur rijd ik dan weer terug naar de remise met de auto. Dan zit de werkdag er weer op.”
Conducteur Anna greep in bij aanranding in de trein: 'Hij probeerde het opnieuw bij iemand anders'
Als trambestuurder heeft Celine een grote verantwoordelijkheid. “Hoewel dat soms spannend is, maakt dat mijn werk ook juist leuk. Ik weet dat ik het goed kan handelen en bewijs dat iedere keer weer tegenover mezelf. Daarnaast vind ik het contact met passagiers echt een van de leukste dingen aan mijn werk.”
Ze vertelt dat er vaak kindjes buiten bij de tramhalte staan die blij naar haar zwaaien. “Daar licht ik echt van op. Tot nu toe zijn mijn ervaringen met passagiers altijd positief geweest. Dat is iets waar ik heel blij om ben, maar ik ben me er ook van bewust dat dat niet voor alle werkenden in het ov zo is.”
De nieuwsberichten over de hoeveelheid geweld in het ov raken haar. “Ik merk dat ik zelf extra oplet door het nieuws. Laatst had ik twee boa’s in mijn tram die de passagiers controleerden. Toen zij uitstapten, hadden ze een conflict bij de tramhalte. Ik ben doorgereden en heb toen via mijn mobilofoon meteen versterking aangevraagd bij de centrale. Dat vond ik achteraf wel een nare situatie.”
Celine vervult eerst een combifunctie, waarbij ze soms ook als controleur meegaat bij ritten van andere chauffeurs. “Daar ben ik mee gestopt, omdat ik op een gegeven moment toch bang was voor mijn eigen veiligheid. Ondanks dat ik zelf niets heb meegemaakt, had ik een onveilig gevoel. Ik vind het fijner om in de bestuurderscabine te zitten.”
Mensen zijn vaak verbaasd als ze vertelt dat ze trambestuurder is. “Het stereotype trambestuurder is nog steeds een man tussen de veertig en vijftig jaar. Dat vooroordeel klopt ook deels, want de mannen zijn wel in de meerderheid.”
Toch past Celine er beter tussen dan ze van tevoren had verwacht. “Het is hartstikke gezellig met mijn collega’s en ik merk dat er steeds meer jonge meiden zijn die trambestuurder willen worden. Tijdens mijn opleiding zat er bijvoorbeeld een negentienjarig meisje in de groep. Dat vond ik inspirerend, omdat ik het zelf op die leeftijd nog niet durfde.”
Celine is nog lang niet van plan om te stoppen met tramrijden. “Door de afwisseling blijft het een hele leuke baan. Over twee jaar komt er ook een nieuwe stadstram in Den Haag. Om op die tram te mogen rijden, moet je opnieuw worden opgeleid. Dat zie ik als een leuke, nieuwe uitdaging – dus mij zien ze nog niet snel vertrekken.”
Manouk (23) reist met Formule 1 de hele wereld over: 'Ik stond ineens oog in oog met mijn celebrity crush'
